Ukrainadan 20,000 ton bug‘doy olib kelgan gumanitar yordam kemasi BMTning Jahon Oziq-ovqat Dasturi (WFP) tashabbusi doirasida Suriya kabi inqirozga uchragan hududlarni qo‘llab-quvvatlash maqsadida Turkiyaning shimoliy Samsun viloyatidagi Toros portiga yetib keldi.
Bayrut bayrog‘i ostida suzgan "Brave Commander" kemasi payshanba kuni WFP Turkiya ofisi, Turkiya Tashqi ishlar vazirligi, Qishloq xo‘jaligi va o‘rmon xo‘jaligi vazirligi hamda Samsun gubernatorligi tomonidan o‘tkazilgan marosim bilan kutib olindi.
Samsun viloyati hokimi o‘rinbosari vazifasini bajaruvchi Kemal Yildiz ushbu yukni butun insoniyat uchun umumiy vijdon va birdamlik ramzi sifatida ta’rifladi.
WFPni qabul qilishdan faxrlanishini bildirgan Yildiz, Turkiyaning BMT agentligi uchun oziq-ovqat yetkazib berishda yetakchi bo‘lganini va dasturga tashkil etilganidan beri ixtiyoriy hissa qo‘shib kelayotganini ta’kidladi.
WFPning Turkiyadagi mamlakat direktori Stiven Kahill ushbu operatsiyaning ahamiyatini ta’kidladi.
"Bugun biz Samsun portida turibmiz, bu WFPning dunyo bo‘ylab ocharchilikni tugatish yo‘lidagi gumanitar operatsiyalari uchun muhim darvoza hisoblanadi. Bugun Brave Commander kemasini kutib olamiz, bu xalqaro birdamlik va tezkor gumanitar harakatlarimizning ramzidir," dedi u.
Turkiyaning global oziq-ovqat taqsimotidagi strategik roli
Kahillning ta’kidlashicha, Qora dengiz don yo‘lagi tashabbusi 2022 yilda boshlanganida Ukrainadan birinchi gumanitar yordamni olib kelgan kema WFP uchun alohida ahamiyatga ega.
"Bu Turkiya hukumatining gumanitar harakatlarga bo‘lgan sadoqatini ko‘rsatdi, shuningdek, WFPning dunyo bo‘ylab oziq-ovqatga kirish imkoniyatini ta’minladi, bu bizning operatsiyalarimiz uchun juda muhim," dedi u. Kahill Samsun gubernatorligi, Tashqi ishlar vazirligi va donor davlatlarga minnatdorlik bildirdi.
U Turkiyaning global oziq-ovqat taqsimotidagi strategik rolini e’tirof etib, WFP so‘nggi besh yil ichida Turkiyadan 1,1 milliard dollarlik oziq-ovqat sotib olganini va bularning barchasi dunyo bo‘ylab gumanitar yordam sifatida tarqatilganini qayd etdi.
Kahillning so‘zlariga ko‘ra, kemadan ko‘chirilgan 20,000 ton bug‘doyning 5,000 tonnasi WFPning Suriyadagi gumanitar operatsiyalariga ajratiladi.
"Bu yana bir bor ko‘rsatadiki, Turkiya hukumati bilan munosabatlarimiz bir nechta sohalarni qamrab oladi. Biz bu yerda suriyalik qochqinlar bilan ishlaymiz, shuningdek, global miqyosda ham faoliyat olib boramiz," dedi u.
Global ocharchilikka qarshi kurash harakatlari
"Afsuski, bugungi kunda biz juda bo‘lingan dunyoda yashayapmiz, atrofimizda sodir bo‘layotgan voqealarni, G‘azo, Sudan, Yaman kabi joylardagi vaziyatni ko‘ryapmiz. Bu yana bir bor ko‘rsatadiki, WFPning ishi faqat Turkiyada emas, balki butun dunyo bo‘ylab tarqalgan," dedi u.
"Bu birdamlikka chaqiriqdir. Bu barcha tomonlarni birlashishga chaqiradi. Bu Turkiyaning ushbu mintaqadagi yetakchiligini va bo‘linish davrida tinchlik vositachisi bo‘lishini talab qiladi. Ammo bu ishni ular yolg‘iz qila olmaydi. Qora dengiz don tashabbusida ko‘plab donorlar ishtirok etdi va bizga bu hozirgi dunyoda, ayniqsa, bo‘linish kuchaygan bir paytda, kerak."
Tashqi ishlar vazirligining Xalqaro iqtisodiy masalalar boshqarmasi direktori elchi Aylin Sekizkok global oziq-ovqat inqirozining kuchayib borayotganini ta’kidlab, 840 milliondan ortiq odam ocharchilikka duch kelayotganini qayd etdi.
"Bu 840 million shunchaki raqam emas; biz haqiqiy ocharchilik haqida gapiryapmiz," dedi u.
Sekizkok Turkiyaning global ocharchilikka qarshi kurashdagi sa’y-harakatlarini, o‘zining qishloq xo‘jaligi salohiyatidan foydalangan holda dunyo bo‘ylab yordam yetkazib berayotganini va barqaror rivojlanish bo‘yicha tajriba ulashayotganini ta’kidladi.
