Xitoy tashqi ishlar vazirligi juma kuni AQSh bilan tariflar bo‘yicha hech qanday maslahatlashuv yoki muzokaralar olib borilmayotganini ma’lum qildi. Bu bayonot Pekin ayrim Amerika importlariga cheklangan imtiyozlarni ko‘rib chiqayotgani haqidagi xabarlarga javoban bildirildi.

Juma kuni o‘tkazilgan muntazam matbuot anjumanida Xitoy Tashqi ishlar vazirligi vakili Guo Jiakun AQSh mahsulotlariga tariflarni yumshatish rejalari haqida “aniq ma’lumotga ega emasligini” aytdi. U Xitoy va AQSh o‘rtasida hozirgi bosqichda tariflar bo‘yicha hech qanday muzokaralar olib borilmayotganini yana bir bor ta’kidladi.

Biroq, Reuters xabariga ko‘ra, hukumat tomonidan xabardor qilingan biznes vakillarining ma’lumotlariga asoslanib, Xitoy 125 foizlik javob tariflariga duch kelgan ayrim AQSh importlariga imtiyozlar bergan va kompaniyalardan qo‘shimcha tovarlar ro‘yxatini taqdim etishni so‘ragan.

Bu harakat dunyoning ikki yirik iqtisodiyoti o‘zaro savdo urushini yumshatishga tayyor ekanligini ko‘rsatuvchi eng aniq belgi sifatida qabul qilinmoqda. Bu esa tariflarning iqtisodiy ta’siri haqidagi xavotirlarni kamaytirishga yordam beradi.

Rasmiy o‘zgarishlar e’lon qilinmagan bo‘lsa-da, ichki maslahatlashuvlar Pekinning ayrim sohalar uchun mo‘ljallangan yengillik choralarini ko‘rib chiqayotganini ko‘rsatadi. Bu voqealar AQSh tomonidan ohangning yumshatilishi fonida yuz bermoqda, bu esa Gonkong va Yaponiyadagi fond bozorlarini ko‘tarib, AQSh dollarining biroz mustahkamlanishiga olib keldi.

Xitoy Savdo vazirligi qoshidagi ishchi guruh sanoat vakillaridan fikr-mulohazalar yig‘moqda va kompaniyalardan tariflardan ozod qilinishi mumkin bo‘lgan AQSh mahsulotlari ro‘yxatini so‘ramoqda, deydi masala bo‘yicha xabardor shaxs.

“Masalan, Xitoy hukumati bizning kompaniyalarimizdan AQShdan olib kelayotgan, boshqa joyda topib bo‘lmaydigan va ta’minot zanjirini to‘xtatib qo‘yadigan mahsulotlar haqida so‘ramoqda,” dedi Xitoydagi Amerika Savdo Palatasi prezidenti Maykl Xart juma kuni.

AQSh biznes guruhiga mansub ba’zi kompaniyalar o‘tgan hafta yangi tariflar qo‘llanmagan holda mahsulotlarni import qilganliklarini xabar qilishdi, dedi Xart.

Fransiyaning Safran aviatsiya dvigatellari ishlab chiqaruvchi kompaniyasi bosh direktori juma kuni Xitoy “bir qator aviatsiya uskunalari qismlari”, jumladan dvigatellar va qo‘nish moslamalari uchun tarif imtiyozlari berganini kecha xabar qilganini aytdi.

Xitoy Savdo vazirligi payshanba kuni AQSh tariflarining investitsiyalar va mamlakatdagi xorijiy kompaniyalar faoliyatiga ta’sirini muhokama qilish uchun 80 dan ortiq xorijiy kompaniyalar va biznes palatalari bilan uchrashuv o‘tkazganini ma’lum qildi.

Pekinning ko‘rib chiqayotgan tarif imtiyozlari Xitoydagi kompaniyalar uchun, farmatsevtika ishlab chiqaruvchilardan tortib aviakompaniyalargacha, xarajatlarni kamaytirishi va yarimo‘tkazgichlardan neft-kimyo mahsulotlarigacha bo‘lgan importni arzonlashtirishi mumkin. Bu esa AQSh eksportiga bosimni kamaytirishi mumkin, ayniqsa Tramp ma’muriyati Pekin bilan kelishuvga erishishni istayotganini ko‘rsatgan bir paytda.

Xitoydagi Yevropa Savdo Palatasi ham savdo vazirligi bilan tarif imtiyozlari masalasini ko‘targanini va javob kutayotganini bildirdi.

“Bizning ko‘plab a’zo kompaniyalarimiz AQShdan import qilinadigan muhim komponentlarga qo‘yilgan tariflardan sezilarli darajada zarar ko‘rmoqda,” dedi palata prezidenti Yens Eskelund.

Juma kuni Xitoy ijtimoiy tarmoqlari va biznes guruhlarida 131 ta mahsulot kategoriyasidan iborat tarif imtiyozlari ko‘rib chiqilayotgan ro‘yxat tarqaldi. Reuters bu ro‘yxatni tasdiqlay olmadi, lekin unda vaksinalar va kimyoviy moddalar, shuningdek, reaktiv dvigatellar kabi mahsulotlar bor edi.

Huatai Securities ma’lumotlariga ko‘ra, bu ro‘yxat o‘tgan yili Xitoyga 45 milliard AQSh dollari miqdoridagi importga to‘g‘ri keladi.

Xitoy bojxona agentligi va Savdo vazirligi izoh berish so‘rovlariga javob bermadi.

Vashington Xitoy bilan savdo mojarosi iqtisodiy jihatdan barqaror emasligini aytgan va allaqachon ayrim elektron mahsulotlar uchun tarif imtiyozlarini taklif qilgan bo‘lsa-da, Xitoy AQShning 145 foizlik tariflarini bekor qilmaguncha oxirigacha kurashishga tayyorligini bir necha bor ta’kidlagan.

Biroq, Xitoy iqtisodiyoti savdo urushiga ishsizlikning o‘sishi, deflyatsion bosimlar va sotilmagan eksport mahsulotlarining ko‘payishi natijasida ichki narxlarning yanada pasayishi xavfi bilan yuzlangan holda kirgan.

2024 yilda Xitoy deyarli 1 trillion AQSh dollari miqdorida savdo profitsitiga ega bo‘lgan bo‘lsa-da, u AQShdan plastmassa ishlab chiqarish uchun zarur bo‘lgan etan va ayrim dori-darmonlar kabi asosiy importlarga tayanadi.

AstraZeneca va GSK kabi yirik farmatsevtika kompaniyalarining Xitoyda sotiladigan dori-darmonlar uchun AQShda kamida bitta ishlab chiqarish zavodi bor, Xitoy hukumatining ma’lumotlariga ko‘ra.

Asosiy etan qayta ishlovchilari allaqachon Pekindan tarif imtiyozlarini so‘ragan, chunki AQSh bu mahsulotning yagona yetkazib beruvchisi hisoblanadi.