Xitoyning Huawei Technologies kompaniyasi o‘zining eng ilg‘or sun’iy intellekt protsessorini sinovdan o‘tkazishga tayyorlanmoqda. Bu chip AQShning Nvidia kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan yuqori darajadagi chiplariga mahalliy muqobil sifatida taklif qilinishi kutilmoqda.
Yangi chip, Ascend 910D nomi bilan tanilgan, hali rivojlanish bosqichida bo‘lsa-da, Xitoy texnologiya sanoatida katta e’tibor qozonmoqda va xalqaro miqyosda ham qiziqish uyg‘otmoqda. Huawei kompaniyasi ushbu chipning imkoniyatlarini sinab ko‘rish uchun Xitoy kompaniyalariga murojaat qila boshladi va Nvidia’ning H100 protsessoriga raqobat qilishni maqsad qilgan.
AQSh texnologiya giganti Nvidia o‘zining yuqori darajadagi chiplarini Xitoyga eksport qilishni taqiqlagan, bu esa AQShning Xitoyning texnologiya sohasidagi o‘sishini sekinlashtirishga qaratilgan harakatlarining bir qismi hisoblanadi. Biroq, tanqidchilar bu harakatning aks ta’sir ko‘rsatishi mumkinligini ta’kidlamoqda.
SemiAnalysis kompaniyasining bosh tahlilchisi Dilan Patel AQShning Xitoyga chip eksportini nazorat qilishini “juda qisqa muddatli qarash” deb atadi. Huawei rahbarlari esa 910D chipi ayrim sohalarda H100’dan ustun bo‘lishiga umid qilmoqda. Hozircha kompaniyalar ushbu chipning dastlabki versiyalarini sinab ko‘rmoqda, ammo uning to‘liq imkoniyatlari mustaqil ravishda tasdiqlanmagan. May oyining oxiriga qadar birinchi namunalar taqdim etilishi kutilmoqda.
“Bu muhim rivojlanish, chunki ilgari Xitoy kompaniyalari o‘z modellarini keng miqyosda o‘rgatish va xizmat ko‘rsatish uchun Nvidia chiplaridan foydalanishga majbur edi,” deydi SemiAnalysis kompaniyasidan AJ Kourabi. Mahalliy muqobil variantning mavjudligi operatsion mustaqillikni ta’minlaydi va bu Xitoy kompaniyalarining AQSh kompaniyalariga yetib olishiga imkon yaratishi mumkin bo‘lgan “potensial tahdid” sifatida ko‘rilmoqda.
Huawei cheklovlarga qaramay rivojlanishda davom etayotgani boshqa sohalarda ham e’tibor qozondi. O‘tgan yil oxirida Huawei o‘zining Mate 70 seriyali smartfonlarini taqdim etib, katta shov-shuvga sabab bo‘ldi. Ushbu telefonlar ilg‘or HiSilicon chiplariga ega edi, 2023 yilda chiqarilgan Mate 60 Pro esa Kirin 9000s protsessori bilan jihozlangan edi.
Bu o‘zgarish ko‘plab sanoat kuzatuvchilarini hayratda qoldirdi, chunki ular Vashingtonning chip savdosiga qo‘ygan cheklovlari Huawei’ning apparat sohasidagi ambitsiyalarini sezilarli darajada cheklaydi deb o‘ylagan edi. Ammo so‘nggi rivojlanishlar bu qarashni o‘zgartirdi va Huawei’ning global texnologiya yetakchilariga raqobat qilish qobiliyatiga bo‘lgan ishonch endi faqat Xitoy bilan cheklanmayapti.
O‘tgan oyda Nvidia asoschisi Jensen Xuang Huawei’ni Xitoydagi “eng kuchli texnologiya kompaniyasi” deb atadi. “Ular kirgan har bir bozorni zabt etishdi,” dedi u. Shuningdek, u kompaniyani cheklashga qaratilgan AQSh boshchiligidagi harakatlarni tanqid qilib, ularning davomiy muvaffaqiyatlari bu harakatlarning “yomon boshqarilganini” ko‘rsatishini ta’kidladi.
Texnologiya tahlilchisi Greys Shaoning so‘zlariga ko‘ra, Xitoy Nvidia’ning yillik daromadining taxminan 20-25 foizini tashkil qiladi. Agar Xitoy kompaniyalari Huawei kabi mahalliy muqobillarga jiddiy ravishda o‘tsa, bu nafaqat geosiyosiy jihatdan, balki AQSh texnologiya gigantlarining moliyaviy natijalariga ham ta’sir qilishi mumkin.
O‘z-o‘zini ta’minlaydigan sun’iy intellekt ekotizimi
AQShning asosiy texnologiyalar va bozorlarga kirishni cheklashga qaratilgan cheklovlariga qaramay, Huawei sezilarli yutuqlarga erishdi. Shenzhen shahrida joylashgan kompaniya Xitoyda ishlab chiqarilgan sun’iy intellekt chiplarining uchdan ikki qismidan ko‘prog‘ini tashkil qiladi.
“Chip taqiqi kuchga kirganidan so‘ng, Xitoy sun’iy intellekt kompaniyalari chiplarni sotib olish va zaxiralashni boshladi. Ammo Huawei’ning Ascend 910B va keyinchalik 910C chiplarini ishga tushirishi Xitoydagi ekotizimni butunlay o‘zgartirdi va Nvidia’ning talab yuqori bo‘lgan A100 chipiga eng mos muqobil sifatida paydo bo‘ldi,” deydi Shao.
Huawei’ning eski sun’iy intellekt chiplarini Xitoyda joylashgan Semiconductor Manufacturing International Corporation (SMIC) ishlab chiqargan. Ushbu chiplar 7 nanometrli texnologiyadan foydalanadi, bu esa TSMC va Samsung tomonidan ishlatiladigan 4 nm texnologiyadan kamroq rivojlangan. Ammo bu chiplar sezilarli yaxshilanishni ko‘rsatdi. Yaxshi chiplar ishlab chiqarish darajasi taxminan 20 foizdan 40 foizgacha oshdi. Bunday o‘sish SMIC samaradorligini oshirganini va chiqindilarni kamaytirganini ko‘rsatadi, bu esa asosiy ko‘rsatkichlardan biridir.
Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, bu taraqqiyot Pekinning mahalliy chip ishlab chiqarishni rivojlantirishga qaratilgan ko‘p yillik strategiyasiga mos keladi va faqat sanksiyalarga javob emas. “Xitoy mahalliy imkoniyatlarni rivojlantirishga uzoq vaqtdan beri qiziqib kelgan,” deydi Kourabi TRT World’ga. “Ular har doim bunga qiziqishgan.”
AQSh eksport nazorati bu jarayonni tezlashtirgan bo‘lishi mumkin, ammo bu mahalliy ishlab chiqarishga intilishni yakka o‘zi boshlamagan. Kourabi Huawei o‘z imkoniyatlarini oshirib, Xitoy ichida “o‘z-o‘zini ta’minlaydigan sun’iy intellekt ekotizimi”ni yaratishga qaratilgan harakatlarida Xitoyning sun’iy intellekt sohasida transformatsion o‘zgarishlar bo‘lishi mumkinligini ta’kidlaydi.
Prezident Si Szinpin bilan uchrashuvda Huawei asoschisi Ren Zhengfei Xitoyning qanchalik rivojlanganini aks ettirib, mamlakat endi “yadro va ruhdan mahrum” emasligini aytdi. Ushbu ibora birinchi marta 1999 yilda ishlatilgan bo‘lib, Xitoyning G‘arb texnologiyasiga qaramligini tasvirlagan edi, bu yerda “yadro” yarimo‘tkazgichlarga, “ruh” esa operatsion tizimlarga ishora qilgan.
