Pokistonning birinchi ayol me'mori Yasmin Lari Isroilning Tel-Aviv tomonidan G'azoga qarshi urushi sababli arxitektura sohasidagi Wolf mukofotini rad etdi.
Lari o'zining mukofot haqidagi bayonotini Instagram (@barefootsocialarchitecture) orqali e'lon qildi.
U, “Bu sharaf uchun juda minnatdorman,” deb aytgan bo'lsa-da, “G'azodagi davom etayotgan genotsid sababli, hatto hukumatdan mustaqil tashkilot tomonidan berilgan mukofotni yoki mukofot pulini ham qabul qila olmayman,” deb ta'kidladi.
“Har qanday zo'ravonlik men uchun qabul qilinmaydi va men hayotimning katta qismini qochqinlarga yordam berishga bag'ishladim, garchi ular iqlim migranti bo'lsa ham. Afsuski, G'azo hozirda ko'chirilish bo'yicha eng og'ir vaziyatlardan biri,” deb qo'shimcha qildi.
Yillik Wolf mukofoti 1978-yildan beri Isroilda berib kelinadi. Bu mukofot din, jins, irq, geografiya va siyosiy qarashlar chegaralarini yengib o'tgan shaxslarni sharaflaydi.
Mukofot tibbiyot, qishloq xo'jaligi, matematika, kimyo, fizika va arxitektura, musiqa, rassomlik va haykaltaroshlik kabi san'at sohalarida beriladi. Mukofotga nomzodlik faqat taklifnoma orqali amalga oshiriladi.
Veb-saytga ko'ra, “Wolf mukofoti butun dunyo bo'ylab olimlar va san'atkorlarni insoniyat uchun ilm-fan va san'atni rivojlantirishdagi ulkan yutuqlari uchun tan oladi. Mukofotni topshirish orqali biz ushbu sohalarda dunyoni yaxshilashga hissa qo'shgan yetakchilar va kashshoflarni sharaflaymiz.”
Har bir sohadagi mukofot diplom, Faxriy Medal va 100,000 AQSh dollaridan iborat.
Lari mukofotni rad etganidan so'ng, u Xitoylik me'mor Tiantian Xu'ga “Xitoy bo'ylab qishloqlarni iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy jihatdan o'zgartirgan arxitekturasi uchun” topshirildi.
Yasmin Lari haqida
Lari 1941-yilda Pokistonda tug'ilgan va 15 yoshida oilasi bilan Londonga ko'chib o'tgan. U 23 yoshida Oksford Brooks Arxitektura maktabini tamomlaganidan so'ng eri bilan Pokistonga qaytgan.
Lari va uning marhum eri Suhail Zaheer Lari 1980-yilda Pokiston Meros Jamg'armasini tashkil etishgan, bu tashkilot mamlakatning madaniy merosini saqlashda muhim rol o'ynagan.
Uning ishi arxitektura va ijtimoiy adolatning kesishgan joyiga qaratilgan bo'lib, ayniqsa Pokistonning chekka jamoalari uchun ahamiyatlidir. U tabiiy materiallar, masalan loy, ohak va bambukdan foydalangan holda 50,000 dan ortiq barqaror o'z-o'zidan qurilgan boshpana va 80,000 dan ortiq ekologik pishirish pechlarini yaratgan.
U 2007-yilda bambuk bilan ishlashni boshlagan, Khyber Pakhtunkhwa viloyatidagi Swatdagi mojarolar qochqinlari uchun jamoat oshxonalari taqdim etgan va keyinchalik mamlakatni suv bosganidan keyin ustunlarda jamoat markazlarini qurgan.
2022-yilda mamlakatni suv toshqinlari vayron qilganida, u barqaror va suvga chidamli uylar qurishga va'da berdi.
Uning ishi “Barefoot Social Architecture” falsafasiga asoslangan bo'lib, bu yordamga qaramlikni kuchaytiradigan gumanitar yordam modelidan voz kechib, jamoalarni kuchaytirishga yordam berishga qaratilgan bilim almashish tizimidir.
2023-yilda Lari insonparvarlik ishlari uchun nufuzli Britaniya Qirollik Arxitektura Instituti Qirollik Oltin Medaliga sazovor bo'ldi. 2020-yilda u Jane Drew mukofotini qo'lga kiritgan.
