BMT Bosh kotibi Antonio Guterres Sudandagi tinimsiz urushning oddiy fuqarolarga yetkazayotgan og‘ir zarbasi haqida ogohlantirib, janglarni to‘xtatish uchun xalqaro hamjamiyatni harakatga chaqirdi. Urush uchinchi yiliga kirar ekan, bu masala dolzarbligicha qolmoqda.
“Ikki yildan beri davom etayotgan vayronkor urush natijasida Sudan misli ko‘rilmagan inqirozga yuz tutmoqda, bunda eng katta zarar oddiy fuqarolarga yetmoqda,” dedi Guterres dushanba kuni bergan bayonotida. U bozorlarga, shifoxonalarga, maktablarga va ko‘chirilganlar joylashgan hududlarga qilingan hujumlarni qoraladi.
“Taxminan 12 million kishi o‘z uylarini tark etishga majbur bo‘ldi, bu dunyodagi eng katta ko‘chirilish inqiroziga aylandi,” dedi u. “Shulardan 3,8 milliondan ortig‘i qo‘shni davlatlarga boshpana izlab ketgan.”
Guterresning ta’kidlashicha, 30 milliondan ortiq inson gumanitar yordamga muhtoj, ulardan 25 millioni o‘ta ocharchilik holatida. “Ocharchilik mavsumi yaqinlashar ekan, kamida beshta hududda ocharchilik qayd etilgan va bu holat yanada kengayishi kutilmoqda,” deya ogohlantirdi u.
Guterres, shuningdek, “gumanitar yordam ko‘rsatayotgan xodimlar nishonga olinganini” aytib, kamida 90 nafar yordamchi halok bo‘lganini ma’lum qildi. U barcha huquqbuzarliklar va zo‘ravonliklar bo‘yicha mustaqil, xolis va shaffof tergov o‘tkazish zarurligini ta’kidladi.
Minglab odamlar halok bo'ldi, millionlab odamlar boshqa joyga ko'chirildi
Guterres siyosiy iroda qayta tiklanishi zarurligini ta’kidlab, “oddiy fuqarolarni himoya qilishning yagona yo‘li bu ma’nosiz mojaroni tugatishdir,” dedi. “Dunyo Sudan xalqini unutmasligi kerak,” deya qo‘shimcha qildi u. BMT uning shaxsiy vakili Ramtane Lamamra boshchiligidagi tinchlik sa’y-harakatlarini qo‘llab-quvvatlashga sodiq qolishini bildirdi.
2023-yilning 15-aprelidan beri Sudan Qurolli Kuchlari va Tezkor Qo‘llab-quvvatlash Kuchlari (RSF) mamlakat ustidan nazorat uchun kurash olib bormoqda. Bu mojaro minglab odamlarning o‘limiga va dunyodagi eng yomon gumanitar inqirozlardan biriga sabab bo‘ldi.
BMT va mahalliy hokimiyatlarning ma’lumotlariga ko‘ra, 20 mingdan ortiq odam halok bo‘lgan, 15 million kishi esa ko‘chirilgan. AQSh olimlarining tadqiqotlariga ko‘ra, qurbonlar soni 130 mingga yaqinlashgan.
Mamlakatni tark etganlarning aksariyati Efiopiya, Misr, Markaziy Afrika Respublikasi (CAF) va Chadga boshpana izlab ketgan.
