Vyombo vya habari ni nguvu. Huunda masimulizi, huathiri sera, na huunganisha watu.

Wataalamu wa vyombo vya habari wa Kiafrika na Uturuki walikusanyika katika Kongamano la Vyombo vya Habari la Uturuki-Afrika mjini Istanbul siku ya Ijumaa, ambapo walijadili masuala muhimu, ikiwa ni pamoja na mabadiliko ya kidijitali, uhuru wa vyombo vya habari, na simulizi za kimataifa.

"Ukweli ni kwamba Uturuki na Afrika wote ni waathirika wa taarifa potofu," Amadou Mahtar Ba, mwenyekiti mtendaji wa AllAfrica Global Media, aliiambia TRT Afrika.

"Kwa hivyo, ni muhimu kwa Waafrika na watu wa Uturuki kuchukua fursa ya teknolojia mpya ya habari na mawasiliano ili kuweza kusukuma masimulizi yao ili kupambana na habari potofu na disinformation," aliongeza.

Changamoto kuu

Jukwaa hilo, lililoandaliwa na Kurugenzi ya Mawasiliano ya Uturuki, lilikuja wakati muhimu ambapo mazingira ya vyombo vya habari barani Afrika yanakabiliwa na changamoto kubwa. Hizi ni pamoja na uhaba wa fedha, ufikiaji mdogo wa teknolojia ya kisasa, shinikizo la kisiasa, na tishio linaloongezeka la habari potovu.

Kulingana na Kituo cha Afrika cha Mafunzo ya Kimkakati, kampeni za upotoshaji barani Afrika zimeongezeka karibu mara nne tangu 2022, na kusababisha kudorora, mivutano ya kijamii na athari za kupinga demokrasia.

"Watu wengi zaidi wanapata habari au habari zao kutoka kwa mitandao ya kijamii. Na hapo ndipo taarifa potofu zinapotokea kwa sababu hakuna ukaguzi wa wanahabari ambao kwa kawaida unaweza kuchunguza ukweli, kuhakikisha kuwa taarifa ni ya haki,” Gladys Njoroge, Mtayarishaji Mtendaji katika TRT World, aliona.

Zaidi ya hayo, vyombo vingi vya habari vya Kiafrika vinaendelea kuhangaika kubaki huru au kushindana vyema na kushughulikia simulizi kuu za muda mrefu za Magharibi ambazo zimekuwa zikilidharau bara hili.

'Muathirika katika simulizi'

"Kwa muda mrefu sana, Afrika imekuwa mwathirika wa simulizi iliyoundwa mahali pengine na kuwekwa kwa bara na watu wake. Hilo lina uharibifu mkubwa, si tu katika ngazi ya binadamu lakini pia katika ngazi ya kiuchumi na kifedha,” alisema Ba.

Wakati huo huo, Uturuki imepanua mkondo wake barani Afrika kupitia biashara, miundombinu na diplomasia. Pia imepenya anga ya vyombo vya habari, na kuanzisha TRT Afrika ambayo inatoa maudhui katika lugha nne - Kiingereza, Kifaransa, Hausa na Kiswahili.

"Afrika haipaswi kuruhusu hadithi zake yenyewe kusimuliwa na wengine, kwa mawazo ya ubaguzi, na watu ambao wanataka kuona Afrika kwa njia ambayo ni rahisi kwa mtazamo wao," Elif Çomoğlu Ülgen, Mkurugenzi Mkuu wa Mashariki na Kusini mwa Afrika katika wizara ya mambo ya nje ya Uturuki alisema.

Alisema kauli mbiu ya TRT Afrika: 'Afrika, kama ilivyo' inafaa.

Kukuza ushirikiano

Jukwaa la Vyombo vya Habari la Uturuki-Afrika linatarajia kuimarisha ushirikiano kati ya Uturuki na nchi za Afrika katika kutoa mafunzo, teknolojia na kubadilishana maudhui.

Kongamano hilo pia lilishughulikia kushughulikia masuala muhimu—kupambana na taarifa potofu, kuongeza uzalishaji wa maudhui ya ndani na kuunda miundo endelevu ya vyombo vya habari.

Lakini zaidi ya ushirikiano, swali moja muhimu linabaki: Je, vyombo vya habari vya Kiafrika vinawezaje kujenga uthabiti wa muda mrefu katika hali ya kimataifa inayobadilika haraka?

"Bw Fahrettin Altun (Mkuu wa Kurugenzi ya Mawasiliano ya Uturuki) amesisitiza kuwa Uturuki ni nchi iliyoendelea katika suala la kutoa utaalam katika kupigana dhidi ya habari potofu. Kuna miundombinu imara na mpangilio wa kiufundi kwa ajili ya yale ambayo tuko tayari kushiriki na washirika wetu wote wa Afrika,” alisema Ülgen.

Wataalamu wanasema ushirikiano ni muhimu katika kuimarisha hali ya vyombo vya habari vya Afrika na vile vile kuifanya kuwa na nguvu zaidi na yenye athari.