Izrael je dao konačno odobrenje za kontroverzni projekat naselja koji bi podijelio okupiranu Zapadnu obalu i izolovao okupirani Istočni Jerusalem.
Viši planerski odbor Civilne administracije, odjeljenja pri izraelskom Ministarstvu odbrane, odobrio je tzv. projekat E1, koji podrazumijeva izgradnju više od 3.400 domova za doseljenike između Jerusalema i naselja Ma’ale Adumim na okupiranoj Zapadnoj obali, javio je u srijedu portal The Times of Israel.
Cilj projekta je podijeliti Zapadnu obalu na dva dijela, odvajanjem sjevernih gradova Ramalaha i Nablusa od Betlehema i Hebrona na jugu, te izolovati Istočni Jerusalem.
Desničarski ministar finansija Bezalel Smotrich nazvao je ovu odluku „historijskom“.
„Ovo je značajan korak koji praktično briše iluziju o dvije države i učvršćuje jevrejski nadzor nad srcem Zemlje Izrael“, rekao je.
„Palestinska država se briše sa stola ne sloganima, nego djelima. Svako naselje, svaka stambena jedinica je još jedan ekser u lijes ove opasne ideje.“
Prema dnevniku Yedioth Ahronoth, Odbor za naselja Civilne administracije također je odobrio plan za izgradnju dodatnih 342 stambene jedinice u naselju Asahel, između istočnog i zapadnog dijela planine Hebron.
“Nokautirajući udarac” za rješenje o dvije države
Izraelska grupa za ljudska prava Peace Now opisala je projekat naselja E1 kao „nokaut udarac“ za rješenje sa dvije države, upozoravajući da bi ovaj projekat presjekao Zapadnu obalu i dodatno izolovao Istočni Jerusalem.
Posmatrači navode da je novi zamah oko projekta vjerojatno odgovor na najave zemalja poput Velike Britanije, Francuske i Australije da planiraju priznati palestinsku državnost tokom zasjedanja Generalne skupštine UN u septembru.
Međunarodna zajednica, uključujući UN, smatra izraelska naselja ilegalnim prema međunarodnom pravu. UN je više puta upozoravao da nastavak širenja naselja ugrožava održivost rješenja sa dvije države, koje se smatra ključnim za okončanje dugogodišnjeg palestinsko-izraelskog sukoba.
Prema Palestinskoj komisiji za otpor kolonizaciji i zidu, Izrael je od 1967. izgradio najmanje 710 naselja i vojnih punktova na okupiranoj Zapadnoj obali, što je u prosjeku jedno naselje na svakih 8 kvadratnih kilometara.
Palestinci naglašavaju da je Istočni Jerusalem glavni grad njihove buduće države, pozivajući se na međunarodne rezolucije koje odbacuju izraelsku okupaciju iz 1967. i naknadnu aneksiju grada 1980.
Od početka druge godine izraelskog rata u Gazi u oktobru 2023, palestinski zvaničnici navode da je najmanje 1.014 Palestinaca ubijeno, a preko 7.000 ranjeno na Zapadnoj obali u sukobima sa izraelskim snagama i ilegalnim doseljenicima.
Međunarodni sud pravde je u julu prošle godine u savjetodavnom mišljenju proglasio izraelsku okupaciju palestinske teritorije nezakonitom i pozvao na evakuaciju svih naselja na Zapadnoj obali i u Istočnom Jerusalemu.
