Наречен од западните медиуми како „Духот на Ал-Касам“ поради реткото појавување во јавноста, 55-годишниот Езедин Ал-Хадад се појави како де факто лидер на Хамас во Газа.

Ретко фотографиран, Ал-Хадад е искусен борец кој преживеал „неколку израелски обиди за атентат“. Тој се искачи на највисоката позиција во групата на отпорот откако Израел го уби Мохамед Синвар во мај 2025 година.

„Тој е жилав, тврдоглав борец… Тој е почитувана и сакана личност“, вели Јусеф Алхелу, палестински политички аналитичар, за TРТ Ворлд.

Ал-Хадад е третата личност за седум месеци што го води Хамас во Газа, каде што Израел уби над 57.000 Палестинци, претежно жени и деца, во последните 21 месец.

Познато е дека одиграл клучна улога во упадот на Хамас во Израел на 7 октомври 2023 година - настан што Израелците го сметаат за „најлош пораз во историјата“. Тој, исто така, регрутира членови за Хамас и го надгледува заточеништвото на израелските заложници.

Алхелу го опишува Ал-Хадад како „еден од добро познатите команданти во северна Газа“ кој има репутација на „паметен човек“.

„Затоа лесно регрутира нови борци“, додава тој.

Подем низ редовите на Хамас

Роден во градот Газа во 1970 година, Ал-Хадад се приклучи на новоформираниот Хамас во 1987 година. Започнал како пешадиец во Бригадите Касам, военото крило на Хамас, и брзо се искачил низ редовите за да стане „командант на вод“, „командант на баталјон“ и конечно „водач на бригада“.

Тој бил „клучна врска“ меѓу командантите на Хамас. Неговиот близок однос со Јахја Синвар, поранешен лидер на Хамас убиен во октомври 2024 година, го продлабочило неговото влијание во групата на отпорот.

Тој, исто така, одиграл значајна улога во единицата за внатрешна безбедност на Хамас, Ал-Маџд, каде што ги откривал луѓето осомничени за соработка со Израел.

„Неговиот воен стил е различен од неговите претходници. Тој има големо влијание во политичкото раководство“, вели Алхелу, осврнувајќи се на политичкото крило на групата што раководи со управувањето, дипломатијата и односите со јавноста во Газа, каде што Хамас е на власт од 2007 година.

Со награда од 750.000 долари од Израел за неговата глава и преживеајќи најмалку шест обиди за атентат од 2008 година, Ал-Хадад е една од целите со висок приоритет на Израел.

„Планер“ на упадот од 7 октомври

Профилот на Ал-Хадад во рамките на Хамас порасна по неговата централна улога во планирањето и спроведувањето на упадот од 7 октомври, што Палестинците го нарекуваат операција „Потопот Ал-Акса“.

Еден ден пред операцијата, тој свика таен состанок со командантите на батаљони. Тој дистрибуираше писмени наредби, нагласувајќи го киднапирањето на израелските војници и документирање во живо на нападот. Хамас киднапираше 251 Израелец на 7 октомври 2023 година.

Барањето на Израел Хамас да ги ослободи тие заложници - околу 20 од нив наводно се уште живи во заробеништво - одеднаш за да се обезбеди запирање на војната на Тел Авив против Газа е во срцето на тековните преговори.

Во интервју за Ал Џезира од јануари 2025 година, Ал-Хадад тврдеше дека Хамас го почнал нападот на 7 октомври откако открил израелски планови за голема офанзива во Газа, наводно преку пробив на серверите на Единицата 8200, израелскиот еквивалент на американската Национална безбедносна агенција.

Сепак, палестинскиот писател и политички аналитичар Камел Хаваш предупредува да не се припишува заслугата на еден лидер на Хамас за упадот на 7 октомври.

„Тој е дел од Хамас. Не заборавајте дека тоа беше тимски напор. Не беше дело на поединец“, вели тој за ТРТ Ворлд.

До моментот кога Ал-Хадад ја презеде водечката улога во Хамас пред два месеци, групата претрпе многу загуби во Газа, каде што Израел тврди дека убил 20.000 од, според нивните проценки 35.000 борци пред војната.

И покрај ова, Хамас останува доминантна сила на отпорот во Газа, при што Ал-Хадад има право на вето врз преговорите за прекин на огнот.

Лични загуби

Најстариот син на Ал-Хадад, Сухаиб, и внукот биле убиени во воздушен напад на 17 јануари 2025 година, по што следеше смртта на неговиот втор син во април.

Поранешен израелски заложник, кој се сретнал со Ал-Хадад пет пати за време на заробеништвото, го опишал лидерот што зборувал хебрејски како смирен, дури и наредил враќање на книгата што ја оставил еден заложник.

Сепак, по смртта на неговиот син, однесувањето на Ал-Хадад станало постудено и огорчено, нешто што израелскиот заложник верувал дека е одраз на личниот данок што му го нанела војната.

Но Ховаш вели дека речиси сите лидери на Хамас со години се соочувале со обиди за атентат врз членовите на нивните семејства, феномен кој доби на интензитет по упадот на 7 октомври.

Вербата во нивната кауза е она што ги тера борците на Хамас да се борат против окупацијата, а не личните трауми, инсистира Ховаш. 

Сепак, тој додава дека губењето на најблиските сигурно ги прави борците „порешителни“ да се одмаздат против израелската агресија.

Западните извештаи велат дека Ал-Хадад е попрагматичен од бескомпромисните браќа Синвар. Тој инсистираше на размена на заложници и затвореници во јануари 2024 година и бараше дополнителни ослободувања за да го продолжи примирјето кое на крајот пропадна во март.

Тој има право на вето врз прекинот на огнот и преговорите за заложници, инсистирајќи на целосно повлекување на Израел и крај на војната пред ослободување на преостанатите заложници, клучна точка во преговорите за прекин на огнот што моментално се водат во Доха.

Западните новински извори цитираа арапски разузнавачки претставници кои велат дека отвореноста на Ал-Хадад за дискусија за разоружувањето на Хамас означува значително отстапување од ставот на неговите претходници.

Хававш ги зема со резерва извештаите дека Ал-Хадад е попрагматичен од неговите непосредни претходници. Ниту еден од лидерите на Хамас не бил подготвен да отстапи по фундаментални прашања како што е крајот на израелската војна во Газа, инсистира тој.

Ал-Хадад бара договор што ќе ја заврши израелската агресија, ќе ослободи што е можно повеќе палестински заложници од израелските затвори и ќе го отвори патот за напорите за обнова, вели Ховаш.

„Ова се цели што би ги сакал секој лидер на Хамас. Не гледам дека ќе има некаков поинаков пристап“, вели тој.

Извор: ТРТ Ворлд