Министерот за надворешни работи на Велика Британија, Дејвид Лами, го предупреди Иран против одмазда после американските напади врз три од неговите нуклеарни објекти во текот на викендот, повикувајќи го Техеран да се врати на дипломатијата и да избегне она што го опиша како „катастрофална грешка“.

Во интервју за Би-Би-Си во понеделник, Лами потврди дека разговарал директно со министерот за надворешни работи на Иран, доставувајќи остра порака во услови на зголемени регионални тензии.

„Му кажав на Иран дека би била катастрофална грешка за нив да возвратат со пукање врз американските бази или со блокирање на клучната бродска линија на Ормутскиот теснец“, рече Лами.

Неговите коментари дојдоа откако Иран вети „вечни последици“ како одговор на нападите во саботата навечер врз неговите нуклеарни објекти во Натанц, Исфахан и Фордо - операција спроведена од САД во она што го опиша како обид да се деградира капацитетот на Иран за збогатување ураниум.

Иако Вашингтон ги бранеше нападите како неопходни за да се спречи Техеран да ги премине нуклеарните црвени линии, Велика Британија се обиде да се дистанцира од операцијата.

Во неделата, британскиот премиер Кир Стармер изјави дека неговата земја не е вклучена во воената акција и ја нагласи потребата да се спречи ескалација.

Лами го повтори тој повик за воздржаност, но призна дека постои растечка фрустрација од нуклеарните амбиции на Иран.

„Тие мора сериозно да се справат со рампата за исклучување што им се става на располагање“, рече Лами. „Сè уште постои рампа за исклучување и вчера повторно разговарав за тоа со иранскиот министер за надворешни работи по телефон.“

Тој истакна дека Велика Британија, заедно со своите сојузници во Г7, ЕУ и арапскиот свет, го повикува Иран повторно да се вклучи во нуклеарните разговори со таканаречената Е3 - Велика Британија, Франција и Германија - како и со САД.

„Ние, заедно со сите наши партнери во Г7, низ Европа и низ арапскиот свет и Левант, ги повикуваме Иранците да бидат сериозни и со Е3 - нас, Германија и Франција - но и со Соединетите Американски Држави“, рече Лами.

- „Не велам дека не е легитимно“

Притиснат за тоа дали американските напади биле легални според меѓународното право, Лами рече: „Не велам дека не е легитимно“, но тврдеше дека ситуацијата не може да се изедначи со војната на Русија против Украина.

Признавајќи го досегашниот неуспех на дипломатијата да ја ограничи нуклеарната програма на Иран, Лами рече: „Јасно е дека не функционираше“.

„Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) потврди дека е збогатено ураниум од 60%, а Иранците сè уште замаглуваа и се занимаваа со измама“, додаде тој.

Збогатувањето на ураниум до чистота од 60% е широко сметано од западните влади како чекор кон материјал за оружје, иако Техеран инсистира дека неговата нуклеарна програма е за мирни цели.

„Доколку Иран добие нуклеарно оружје, веројатно ќе има нуклеарна пролиферација низ целиот Блиски Исток, светот би бил сериозно поопасен и затоа мора да се запре“, рече Лами.

Тој повтори дека иако Иран има право на цивилна нуклеарна програма под меѓународен надзор, тоа не може да ги оправда сегашните нивоа на збогатување.

„Да, тие можат да имаат цивилен нуклеарен капацитет кој е правилно следен, кој вклучува надворешни лица, но не можат да продолжат да збогатуваат до 60%... Зошто им треба 60% збогатување ако не за нуклеарно оружје?“

И покрај воената акција и растечките тензии, Лами нагласи дека дипломатијата останува единствениот одржлив пат напред.

„На крајот на краиштата, единственото решение за справување со иранската нуклеарна програма беше преку дипломатија“, рече тој. „Бидејќи експертизата сè уште постои во земјата, веројатно е дека дел од материјалот сè уште постои во земјата.“