Сеопфатна студија за човечки болести што се протега до пред 37.000 години идентификуваше штетни бактерии, вируси и паразити што ги мачат луѓето со милениуми, пронаоѓајќи ги првите докази за бактериите на чума пред околу 5.500 години.

Студијата го мапираше целиот каталог на заразни болести со анализа на ДНК од коски и заби на 1.313 луѓе кои живееле низ Европа и Азија (Евроазија) од раното камено доба, пред околу 12.500 години, до пред околу 200 години - при што најстариот примерок датира од пред дури 37.000 години.

Истражувачите открија дека најраните докази за зоонотски болести - болести што се пренесуваат од животни на луѓе - датираат од пред околу 6.500 години, а стануваат сè пораспространети околу 1.500 години подоцна.

„Долго време се сомневавме дека транзицијата кон земјоделството и сточарството отворила врата кон нова ера на болести - сега ДНК покажува дека тоа се случило пред најмалку 6.500 години“, рече професорот Еске Вилерслев од универзитетите во Кембриџ и Копенхаген.

Овие инфекции не само што предизвикале болести - тие можеби придонеле за колапс на популацијата, миграција и генетска адаптација, додаде тој.

Студијата ја пронајде најстарата генетска трага од Јерсиниа пестис (Yersinia pestis), бактеријата на чума, во примерок стар 5.500 години. Се проценува дека помеѓу една четвртина и половина од населението на Европа починало од чума во текот на средниот век.

Тоа е едноставно најстариот пример на чума што сме го виделе досега, рече Фредерик Серсхолм од Универзитетот во Копенхаген.

„Кога ќе го погледнете ова откритие, навистина можете да видите како чумата еволуирала со текот на времето кон верзијата што ја знаеме од „Црната смрт“ - пандемијата на чума што ја погоди Европа од 1346 до 1353 година, убивајќи до 40 проценти од населението на некои места“.

Исто така, пронајдени се траги од дифтерија кои датираат од пред 11.000 години, хепатитис Б кој датира од пред 9.800 години и маларија која датира од пред 4.200 години. Вкупно, истражувачите идентификувале 214 познати човечки патогени кај праисториските луѓе од Евроазија.

Студијата е објавена во среда во списанието Природа (Nature).

Професорката Астрид Иверсен од Универзитетот во Оксфорд изјави дека зоонозите станале вистински проблем пред околу 5.000 години.

„Зоонозите првпат станале голем проблем за луѓето кога почнавме да ги чуваме животните заедно во големи стада и да живееме во близина на тие животни“, рече Иверсен.

Ова значело дека животните можеле полесно да се заразат и ризикот од нивно заразување на луѓето се зголемил, додаде таа.

Авторката Мартин Сикора од Универзитетот во Копенхаген изјави дека разбирањето како болестите еволуирале во минатото „може да ни помогне да се подготвиме за иднината“.

Вилерслев се согласува, велејќи дека мапирањето на античките болести може да помогне во развојот на денешните вакцини.

„Можете да видите кога вирусот и бактериите мутирале, како мутирале, колку брзо се променил геномот - и кои мутации изгледаат особено значајни“, рече Вилерслев. 

А мутациите што биле успешни во минатото веројатно повторно ќе се појават, објасни тој.