هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، برای شرکت در هفتمین نشست سه‌جانبه شراکتی گفت‌وگوی بخشی ترکیه - اتحادیه جنوب شرق آسیا (آسه‌آن) ، در تاریخ‌های ۱۰ و ۱۱ جولای، به کوالالامپور سفر خواهد کرد. این نشست در چارچوب پنجاه‌وهشتمین اجلاس وزرای خارجه آسه‌آن برگزار می‌شود که از ۸ تا ۱۱ جولای در پایتخت مالزی جریان دارد.
در این نشست سه‌جانبه، همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و توسعهمحور میان ترکیه و کشورهای عضو آسه‌آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
در این نشست، سازمان آسه‌آن از سوی محمد حسن، وزیر امور خارجه مالزی، به عنوان نماینده کشور صاحب کرسی ریاست دوره‌ای، و کائو کیم هورن، دبیرکل آسه‌آن، نمایندگی خواهد شد.
هاکان فیدان، پیش از این، در تاریخ ۲۶ جولای ۲۰۲۴ در نشستی مشابه که در حاشیه پنجاه‌وهفتمین اجلاس وزرای خارجه آسه‌آن در وینتیان، پایتخت لائوس، برگزار شد، حضور داشت.
نشست‌های سه‌جانبه شراکتی گفت‌وگوی بخشی ترکیه -آسه‌آن هر ساله در حاشیه اجلاس آسه‌آن برگزار می‌شود و معمولاً با حضور وزیر خارجه کشور شریک گفت‌وگوی بخشی، وزیر خارجه کشور رئیس دوره‌ای آسه‌آن و دبیرکل این سازمان انجام می‌گیرد.
در این دیدارها، هم وضعیت فعلی روابط مرور می‌شود و هم درباره گسترش همکاری‌ها در آینده گفت‌وگو صورت می‌گیرد.
بر اساس منابع دیپلماتیک، انتظار می‌رود هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، در نشست سه‌جانبه پیش‌رو بر دیدگاه‌ها و اولویت‌های سیاست خارجی ترکیه در قبال تحولات منطقه‌ای و همکاری‌های چندجانبه تأکید کند.
طبق برآوردها، وی ممکن است با اشاره به موقعیت راهبردی منطقه آسیا-پاسیفیک، خاطرنشان سازد که این منطقه در مرکز چالش‌های ژئوپلیتیکی، اقتصادی و زیست‌محیطی قرار دارد و ترکیه که این تحولات را با دقت دنبال می‌کند، از چندجانبه‌گرایی فعال حمایت می‌نماید.
انتظار می‌رود فیدان در چارچوب ابتکار «بازگشت به آسیا»، بر اهمیت همکاری و گفت‌وگو با کشورهای منطقه بر پایه منافع متقابل و اولویت‌های مشترک تأکید کند.
در این راستا، احتمال دارد وی به برنامه‌های ترکیه برای توسعه همکاری‌های منطقه‌ای با آسه‌آن در زمینه گفت‌وگوی سیاسی و اقدامات توسعهمحور اشاره کند.
به علاوه، انتظار می‌رود وزیر امور خارجه اعلام کند که ترکیه آمادگی دارد در حوزه‌هایی نظیر بلایای طبیعی، جرائم فراملی، توسعه، اختلال در زنجیره‌های تأمین، فقر و امنیت غذایی، نقش فعالی داشته باشد.
منابع دیپلماتیک می‌گویند، فیدان ممکن است در این نشست بر مواضع اصولی ترکیه در قبال بحران‌های جاری از جمله اوکراین، غزه و دیگر بحران‌های منطقه‌ای تأکید کرده و لزوم راه‌حل‌های دیپلماتیک را برجسته سازد.
همچنین پیش‌بینی می‌شود وی تجاوزگری اسرائیل را تهدیدی برای صلح و ثبات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای معرفی کرده و بر این نکته تأکید کند که حل مسئله فلسطین از طریق راه‌حل دو دولتی برای حل‌وفصل کلیه مسائل خاورمیانه ضروری است.
در نهایت، انتظار می‌رود وزیر امور خارجه ترکیه به این موضوع اشاره کند که با توجه به ناتوانی سازوکارهای جهانی در ارائه راه‌حل‌های مؤثر، تلاش‌های مشترک بین‌المللی بیش از گذشته اهمیت یافته و ترکیه آماده است در این مسیر نقش ملموس و سازنده‌ای ایفا کند.
همچنین، برنامه‌ریزی شده است که وزیر امور خارجه ترکیه در حاشیه این نشست، دیدارهای دوجانبه‌ای نیز با برخی همتایان خود انجام دهد.
همکاری ترکیه با اتحادیه جنوب شرق آسیا
لازم به ذکر است، ترکیه در سال ۲۰۱۰ با پیوستن به پیمان دوستی و همکاری آسه‌آن، نخستین گام را در ایجاد روابط نهادی با این سازمان برداشت و در سال ۲۰۱۷ به شریک گفت‌وگوی بخشی آسه‌آن تبدیل شد.
همکاری‌های ترکیه با آسه‌آن در چارچوب این شراکت، با اجرای پروژه‌های مشترک با کشورهای عضو و دبیرخانه آسه‌آن ادامه یافته است.
در سال‌های اخیر، روابط دو طرف با پروژه‌ها و اقدامات ملموس تقویت شده است. بر همین اساس، سند «زمینه‌های همکاری عملی» که به عنوان برنامه اجرایی این شراکت شناخته می‌شود، برای دوره ۲۰۲۴-۲۰۲۸ به‌روزرسانی شده و باعث توسعه حوزه‌های همکاری میان ترکیه و آسه‌آن شده است.
در چارچوب ابتکار بازگشت به آسیا، تعمیق تعاملات با آسه‌آن از اولویت‌های ترکیه محسوب می‌شود. هدف نهایی ترکیه، دستیابی به شراکت گفت‌وگوی کامل به عنوان بالاترین سطح همکاری برای کشورهای غیرعضو آسه‌آن است. در همین راستا، ترکیه در سال ۲۰۲۴ به طور رسمی درخواست خود برای دریافت این موقعیت را به آسه‌آن ارائه کرده است.
آسه‌آن با جمعیتی نزدیک به ۶۹۰ میلیون نفر (نزدیک به ۹٪ جمعیت جهان) و تولید ناخالص داخلی ۳٫۹۵ تریلیون دلار، سومین اقتصاد بزرگ آسیا و پنجمین اقتصاد بزرگ جهان محسوب می‌شود. نقش محوری این سازمان در صلح، ثبات و امنیت منطقه آسیا-پاسیفیک نیز به طور گسترده پذیرفته شده است.
حجم تجارت ترکیه با آسه‌آن از ۶٫۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۰ به ۱۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ و در سال ۲۰۲۴ به ۱۵٫۷ میلیارد دلار افزایش یافته است. همکاری‌های ترکیه با آسه‌آن در زمینه‌های تجارت، سرمایه‌گذاری، آموزش، مدیریت بلایای طبیعی، کشاورزی، دریانوردی، توسعه پایدار، تحول سبز و فناوری در حال گسترش است.
ترکیه خواهان گسترش روابط خود با کشورهای عضو آسه‌آن در همه زمینه‌ها، بر پایه منافع مشترک و اولویت‌های متقابل است و در چارچوب ابتکار بازگشت به آسیا، همکاری نه‌تنها دوجانبه، بلکه چندجانبه در قالب آسه‌آن را نیز اولویت می‌بخشد. در حال حاضر، ترکیه در هر ۱۰ کشور عضو آسه‌آن دارای سفارتخانه می‌باشد.
