در شرایطی که بخشهای شرب و صنعت مجموعاً تنها ۱۴ میلیارد مترمکعب از منابع آبی ایران را به خود اختصاص میدهند، کشاورزی سنتی همچنان سالانه حدود ۸۰ میلیارد مترمکعب آب مصرف میکند؛ رقمی که کارشناسان آن را زنگ خطری برای منابع آب زیرزمینی کشور میدانند.
ساختار پراکنده، سنتی و معیشتی کشاورزی در ایران، مانع از ورود فناوریهای نوین و کاهش مصرف آب شده است. درعینحال، آمارها نشان میدهد که ۳۰ درصد محصولات کشاورزی پیش از مصرف، تبدیل به ضایعات میشوند؛ موضوعی که معادل هدررفت حدود ۲۴ میلیارد مترمکعب آب در سال است.
باوجود چنین اتلاف گستردهای، قیمت هر مترمکعب آب کشاورزی تنها ۷۰ تومان است؛ نرخی که به گفته کارشناسان نهتنها غیرواقعی است، بلکه باعث مصرف بیرویه و بیمبالات منابع آبی شده است.
عیسی بزرگزاده سخنگوی صنعت آب این کشور نیز با تأکید بر محدودیت اختیارات اجرایی نهادهای مسئول گفت: تا زمانی که مجلس اجازه افزایش قیمت را ندهد، عملاً دست نهادهای اجرایی بسته است.
در کنار این چالشها، برخی قوانین نیز نقش تشدیدکننده در بحران ایفا کردهاند. تبدیل چاههای غیرمجاز به مجاز و نبود اراده کافی برای کاهش مصرف آب در حوزههایی چون دریاچه ارومیه، از جمله این موارد است.
تهران نیز که از دههها پیش هشدارهایی در خصوص محدودیت رشد جمعیت دریافت کرده بود، اکنون با تمرکز بیش از ۲۰ میلیون نفر در کلانشهر تهران، قزوین و البرز و استفاده از منابع آبی مشترک، با بحران جدی مواجه شده است. افت سطح آبخوانها، افزایش حفر چاه و پدیده فرونشست، از تبعات این توسعه ناپایدار است.