ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի և Ռուսաստանի առաջնորդ Վլադիմիր Պուտինի երկար սպասված գագաթնաժողովը սկսվեց ջերմ ընդունելությամբ և ամերիկյան ռազմական բազայում՝ Ալյասկայում, ինքնաթիռների թռիչքով, բայց ավարտվեց հիասթափությամբ՝ ուրբաթ օրը, երբ նրանք ընդունեցին, որ չեն կարողացել համաձայնության գալ՝ ինչպես ավարտել Ռուսաստան-Ուկրաինա պատերազմը։
Երկու առաջնորդները մոտ 2.5 ժամ տևած բանակցություններից հետո հայտնվեցին լրագրողների առջև՝ համատեղ մամուլի ասուլիսի համար, սակայն հարցեր չընդունեցին։
«Մենք ունեցանք չափազանց արդյունավետ հանդիպում, և շատ կետեր համաձայնեցվեցին, միայն մի քանի հարցեր են մնացել»,- ասաց Թրամփը։
«Մենք դեռ չենք հասել այնտեղ, բայց ունենք շատ լավ հնարավորություն հասնելու դրան»։
Պուտինը, ով ԱՄՆ-ում ընդունվեց այն բանից հետո, երբ 2022 թվականի սկզբից արևմտյան դաշնակիցները նրան մերժել էին Ուկրաինայի վրա հարձակման հրաման տալու համար, շնորհակալություն հայտնեց Թրամփին հանդիպումը կազմակերպելու համար և կատակով առաջարկեց, որ հաջորդ հանդիպումը կարող է տեղի ունենալ Մոսկվայում։
Ահա գագաթնաժողովի հիմնական կետերը՝
Ջերմ ընդունելություն, որը ընդգծում է Թրամփի և Պուտինի բարեկամական հարաբերությունները։ Պուտինը ստացավ կարմիր գորգի ընդունելություն և նույնիսկ Թրամփի նախագահական լիմուզինով տեղափոխվեց հանդիպման վայր։
Այնտեղ նրանց միացան իրենց գլխավոր խորհրդականները՝ ԱՄՆ-ի կողմից՝ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն և հատուկ բանագնաց Սթիվ Վիտկոֆը, իսկ Ռուսաստանի կողմից՝ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը և ազգային անվտանգության խորհրդական Յուրի Ուշակովը։
Պուտինը, ով առաջինը խոսեց հանդիպման ավարտից հետո, գովաբանեց ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի և նախկին Խորհրդային Միության պատմական հարաբերությունները՝ հիշատակելով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում երկու երկրների համատեղ առաքելությունները։
Նա նշեց, որ ԱՄՆ-ն և Ռուսաստանը կիսում են ընդհանուր արժեքներ, ինչը հաճախակի է ռուս պաշտոնյաների խոսքում, երբ փորձում են շահել Թրամփի և նրա թիմի համակրանքը։
Պուտինը նաև ընդգծեց, որ Թրամփը հաճախ է ասել, որ Ուկրաինայի պատերազմը չէր լինի, եթե նա հաղթեր 2020 թվականի ընտրություններում։
«Կարծում եմ, դա այդպես կլիներ»,- ասաց ռուս առաջնորդը՝ մեկնաբանություն, որը, անկասկած, կգոհացներ Թրամփին։
Սակայն չկա որևէ ապացույց կամ միջոց՝ հաստատելու, որ Մոսկվան այլ կերպ կգործեր Ուկրաինայի նկատմամբ, եթե դեմոկրատ Ջո Բայդենը չընտրվեր։
Թրամփը խոստովանեց առաջընթացը, բայց ընդունեց, որ համաձայնություն չկա։ Թրամփը հանդիպմանը գնացել էր՝ հույս ունենալով, որ Պուտինը կհամաձայնի հրադադարի Ուկրաինայի հետ կամ գոնե պարտավորություն կստանձնի բանակցություններ վարելու համար։
Փոխարենը, Թրամփը խոստովանեց, որ «մենք դեռ չենք հասել այնտեղ» և ասաց, որ կխորհրդակցի Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու և ՆԱՏՕ-ի առաջնորդների հետ հաջորդ քայլերի վերաբերյալ։
«Արդյունավետ հանդիպում»։ Թրամփը նշեց, որ իրենք և Պուտինը զգալի առաջընթաց են գրանցել հակամարտության ավարտի նպատակին հասնելու ուղղությամբ, բայց մանրամասներ չներկայացրեց։
«Կարծում եմ, մենք ունեցանք շատ արդյունավետ հանդիպում»,- ասաց Թրամփը։ «Մենք դեռ չենք հասել այնտեղ, բայց որոշակի առաջընթաց ունենք։ Այսպիսով, համաձայնություն չկա, մինչև համաձայնություն չլինի»։
Հետագա զրույցում Fox News Channel-ի Շոն Հանիթիի հետ Թրամփը կրկին չներկայացրեց մանրամասներ իր քննարկումների վերաբերյալ։
Դիվանագիտական առաջընթացի դանդաղ ընթացքը ժամանակ է տալիս Պուտինին։ Պատերազմի ավարտի դիվանագիտական քայլերի ձգձգման պայմաններում ժամանակը կարծես Պուտինի կողմն է։ Դա առավելություն է տալիս ռուսական ուժերին, որոնք իրենց մեծաթիվ զորքերի շնորհիվ աստիճանաբար ճնշում են Ուկրաինայի արևելյան պաշտպանությունները։
Պուտինը ստացավ հաճելի ընդունելություն ազատ աշխարհի առաջնորդի կողմից ԱՄՆ հողում և հեռացավ մի քանի ժամ անց՝ առանց որևէ մանրամասն ներկայացնելու իրենց քննարկումների վերաբերյալ։
Պուտինը գովաբանեց Թրամփին բանակցությունների «բարեկամական» մթնոլորտի համար և «հասկանալու համար, որ Ռուսաստանը ունի իր ազգային շահերը»։
Պուտինը նշեց, որ Մոսկվան և Վաշինգտոնը պետք է «թերթը շրջեն», քանի որ հարաբերությունները հասել են ամենացածր կետին Սառը պատերազմի ժամանակներից ի վեր։
Կարմիր գորգ։ Պուտինի՝ ԱՄՆ-ում առաջին անգամ 10 տարվա ընթացքում հայտնվելը նշվեց որպես նշան, որ Մոսկվան այլևս մեկուսացված չէ համաշխարհային ասպարեզում։
Ռուսաստանի արտգործնախարարության խոսնակ Մարիա Զախարովան սոցիալական ցանցերում գրառում կատարեց՝ նշելով, որ արևմտյան մամուլը «խելագարվելու» եզրին է։
«Երեք տարի նրանք խոսում էին Ռուսաստանի մեկուսացման մասին, իսկ այսօր տեսան, թե ինչպես է կարմիր գորգը փռվում՝ ողջունելու ռուս նախագահին ԱՄՆ-ում»,- ասաց նա։
Չկան մանրամասներ և հարցեր։ Երկու առաջնորդներն էլ նշեցին, որ բանակցությունները «արդյունավետ» էին, բայց որևէ կոնկրետ արդյունքի բացակայությունը խոսուն էր։
Մամուլի ասուլիսը տևեց 15 րոպեից պակաս՝ առանց որևէ նոր հայտարարության կամ կոնկրետ արդյունքների։
Թրամփը նշել էր, որ գագաթնաժողովի ձախողման հավանականությունը 25 տոկոս է և այն պետք է լիներ «զգացողության հանդիպում», բայց նա նաև առաջարկել էր Զելենսկուն հրավիրել Ալյասկա՝ եռակողմ հանդիպման համար, եթե ամեն ինչ լավ ընթանար։ Հաջորդ քայլերը դեռևս անորոշ են։