АКШ президенти Дональд Трамп өзүнүн Truth Social платформасында жарыялаган каттарында эки тараптуу тарифтер 1-августтан тарта күчүнө кирерин билдирди. Ал Мексиканын АКШга мыйзамсыз баңгизаттарды ташууга катышуусун жана Европа Биримдиги менен болгон соода теңсиздигин бул чараларга негиз катары келтирди.
Бул жаңы тарифтерге Мексика жана Европа Биримдиги дароо каршы чыгып, ЕБ бул чаралар камсыздоо чынжырларын үзгүлтүккө учуратышы мүмкүн экенин эскертип, АКШ менен макулдашууга жетишүү аракеттерин улантарын билдирди. Ал эми Мексика бул чараларды "адилетсиз келишим" деп атады.
Январь айында президенттикке кайтып келгенден бери Трамп союздаштарга жана атаандаштарга карата тарифтерди киргизип, каржы базарларын чайпалтып, дүйнөлүк экономикалык төмөндөө коркунучун жаратты. Бирок анын администрациясы бир катар келишимдерди убада кылгандан кийин соода өнөктөштөрү менен келишимдерди камсыз кылуу үчүн кысымга кабылууда.
Учурда АКШ Британия жана Вьетнам менен эки келишимди гана жарыялады, ошондой эле Кытай менен убактылуу тарифтерди төмөндөтүү боюнча макулдашты. Мексикага карата жаңы тарифтер мурдагы 25 пайыздык деңгээлден жогору болот, бирок АКШ-Мексика-Канада келишими (USMCA) боюнча киргизилген товарлар бул тарифтерден бошотулат.
“Мексика чек араны коргоодо жардам берип жатат, БИРОК, бул жетишсиз,” -деп Трамп Мексиканын президенти Клаудия Шейнбаумга жазган катында билдирди. “2025-жылдын 1-августунан тарта Мексикадан АКШга жөнөтүлгөн товарларга 30% тариф киргизилет.”
Мексиканын өкмөтү бул жаңы коркунуч тууралуу жума күнү АКШдагы сүйлөшүүлөр учурунда кабардар болгонун билдирди. “Биз бул келишимди адилетсиз деп эсептейбиз жана макул эмеспиз,”-деп Мексиканын экономика жана тышкы иштер министрликтери биргелешкен билдирүү жасады.
Европа Биримдигине карата тарифтер да апрель айында жарыяланган 20 пайыздык деңгээлден жогору. “ЕБ экспортторуна 30 пайыздык тарифтерди киргизүү трансатлантикалык камсыздоо чынжырларын үзгүлтүккө учуратып, эки тараптагы ишканаларга, керектөөчүлөргө жана бейтаптарга зыян келтирет,” деп Европа Комиссиясынын башчысы Урсула фон дер Ляйен Трамптын катына жооп берип билдирди.
“Биз 1-августка чейин макулдашууга жетишүү үчүн иштөөгө даярбыз. Ошол эле учурда, ЕБ кызыкчылыктарын коргоо үчүн зарыл болгон бардык чараларды көрөбүз, анын ичинде пропорционалдуу жооп чараларды кабыл алуу мүмкүнчүлүгүн карайбыз,”-деп кошумчалады ал.
Европа Биримдиги жана башка бир катар өлкөлөр үчүн АКШ тарифтери 10 пайыздан жогорулай турганы күтүлүп жаткан, бирок Трамп бул мөөнөттү 1-августка жылдырды. Жума күнү Брюссель Вашингтон менен 20 пайыздык тарифтердин кайтарылышын алдын алуу боюнча макулдашууга даяр экенин билдирди.
Германиянын экономика министри Катарина Райхе ишемби күнү ЕБ менен АКШнын тарифтик сүйлөшүүлөрүндө прагматизмди чакырды. “ЕБ калган убакытта АКШ менен прагматикалык чечим табуу үчүн сүйлөшүүлөрдү жүргүзүшү керек,”-деп билдирди ал.
Франциянын президенти Эммануэль Макрон ишемби күнү ЕБ экспортторуна карата 30 пайыздык тарифтерге “катуу каршы” экенин билдирип, “ишенимдүү жооп чараларды” даярдоону тездетүүгө чакырды. Ал ЕБ менен АКШнын ортосундагы соода өнөктөштүктүн маанилүүлүгүн баса белгилеп, эки тараптын кызыкчылыктарын эске алуу менен макулдашууга жетишүү зарылдыгын белгиледи.
