Narodowe Archiwa Stanów Zjednoczonych opublikowały ostatnią partię dokumentów związanych z zamachem na byłego prezydenta Johna F. Kennedy’ego (JFK) — sprawą, która wciąż jest motorem dla teorii spiskowych ponad 60 lat po jego śmierci.
Wspomniana decyzja ogłoszona we wtorek, wynika z rozporządzenia wykonawczego wydanego przez prezydenta Donalda Trumpa w styczniu. Na podstawie rozporządzenia nakazano ujawnienie dokumentów dotyczących zamachów na Kennedy’ego, w stanie nienaruszonym, Akta zawierają także informację na temat jego brata, byłego prokuratora generalnego Roberta F. Kennedy’ego, oraz lidera ruchu praw obywatelskich Martina Luthera Kinga Jr.
„Zgodnie z dyrektywą prezydenta Donalda Trumpa... wszystkie dokumenty wcześniej utajnione, które są częścią Kolekcji Dokumentów o Zamachu na Prezydenta Johna F. Kennedy’ego, zostały ujawnione” — poinformowano w oświadczeniu opublikowanym na swojej stronie internetowej Archiwów, we wtorek wieczorem.
„Narodowe Archiwa współpracowały z agencjami rządowymi w celu realizacji dyrektywy prezydenta, wspierając Rozporządzenie Wykonawcze 14176” — dodano.
Przez ostatnie dekady Narodowe Archiwa opublikowały miliony stron dokumentów dotyczących zamachu na prezydenta Kennedy’ego z listopada 1963 roku. Jednakże, tysiące dokumentów było wstrzymywanych na prośbę Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) i Federalnego Biura Śledczego (FBI), powołujących się na kwestie bezpieczeństwa narodowego.
Komisja Warrena, która badała zamach na charyzmatycznego 46-letniego prezydenta, ustaliła, że został on dokonany przez byłego strzelca wyborowego piechoty morskiej, Lee Harveya Oswalda, działającego w pojedynkę.
Jednakże, ta oficialna informacja nie rozwiała spekulacji, że za morderstwem Kennedy’ego w Dallas w Teksasie krył się bardziej złowrogi spisek. Co więcej, powolne ujawnianie rządowych akt dodało paliwa różnym teoriom spiskowym.
Zaprzeczenie związkom z ZSRR
Wśród cyfrowych dokumentów znalazły się notatki w formie pliku PDF, w tym jedna z nagłówkiem „tajne”. Jest ona maszynopisem z odręcznymi uwagami z wywiadu przeprowadzonego w 1964 roku przez badacza Komisji Warrena z Lee Wigrenem, pracownikiem CIA. Wywiad dotyczył niespójności w materiałach dostarczonych komisji przez Departament Stanu i CIA na temat małżeństw między kobietami z ZSRR a Amerykanami.
Dokumenty zawierały również odniesienia do różnych teorii spiskowych sugerujących, że zabójca Kennedy’ego, Oswald, opuścił ZSRR w 1962 roku z zamiarem zamordowania popularnego młodego prezydenta.
Inne dokumenty bagatelizowały związki Oswalda z ZSRR. Jeden z nich, datowany na listopad 1991 roku, cytował raport amerykańskiego profesora E.B. Smitha, który rozmawiał w Moskwie o Oswaldzie z funkcjonariuszem KGB „Sławą” Nikonowem. Nikonow miał przejrzeć pięć obszernych akt dotyczących zabójcy, aby ustalić, czy był agentem KGB.
„Nikonow jest teraz pewien, że Oswald nigdy nie był agentem kontrolowanym przez KGB” — relacjonował Smith.
Oswald został zastrzelony przez właściciela klubu nocnego, Jacka Ruby’ego, 24 listopada 1963 roku — dwa dni po zamachu na Kennedy’ego — podczas przenoszenia go do więzienia.
Fidel Castro
Dokumenty Departamentu Obrony z 1963 roku dotyczyły zimnej wojny z początku lat 60., a także zaangażowania USA w Ameryce Łacińskiej. Działania w Ameryce Łaciskiej miały na celu powstrzymanie kubańskiego przywódcy Fidela Castro przed wspieraniem sił komunistycznych w innych krajach.
Dokumenty sugerują, że Castro nie posunąłby się do prowokowania wojny ze Stanami Zjednoczonymi ani eskalacji do poziomu „który poważnie i natychmiast zagroziłby reżimowi Castro”.
„Bardziej prawdopodobne wydaje się, że Castro może zintensyfikować swoje wsparcie dla sił wywrotowych w Ameryce Łacińskiej” — czytamy w dokumencie.
Jeden z dokumentów, opublikowany w styczniu 1962 roku, ujawnia szczegóły tajnego projektu o nazwie „Operacja Mongoose” lub po prostu „Projekt Kubański”. Była to kampania CIA obejmująca tajne operacje i sabotaż przeciwko Kubie, autoryzowana przez Kennedy’ego w 1961 roku . Miała ona na celu obalenie reżimu Castro.
Setki książek i filmów, takich jak film Olivera Stone’a „JFK” z 1991 roku, podsycały przemysł teorii spiskowych, wskazując na rywali z czasów zimnej wojny, Związek Radziecki lub Kubę, mafię, a nawet wiceprezydenta Kennedy’ego, Lyndona Johnsona.
Eksperci wątpią, czy nowa partia informacji zmieni podstawowe fakty sprawy, według których Lee Harvey Oswald otworzył ogień do Kennedy’ego z okna magazynu książek szkolnych, gdy prezydencka kolumna przejeżdżała przez Dealey Plaza w Dallas.
Sekretarz zdrowia i opieki społecznej w administracji Trumpa, Robert F. Kennedy Jr., syn Roberta Kennedy’ego i bratanek Johna F. Kennedy’ego, stwierdził, że wierzy, iż Centralna Agencja Wywiadowcza była zaangażowana w śmierć jego wuja. Agencja określiła to, jako bezpodstawne oskarżenie. Z kolei, Kennedy Jr. twierdzi również, że jego ojciec został zabity przez kilku zamachowców, co stoi w sprzeczności z oficjalnymi relacjami.
Publikacja dokumentów jest wynikiem ustawy Kongresu z 26 października 1992 roku. Wymagała ona, aby nieocenzurowane akta dotyczące zamachu, przechowywane w Narodowych Archiwach zostały ujawnione w całości 25 lat później.
