Begum Aydogan Mathyk, badaczka w dziedzinie położnictwa i ginekologii z Uniwersytetu Południowej Florydy, zajmie się badaniem zdrowia kobiecej załogi lotu kosmicznego zaplanowanego na 2026 rok.
Brytyjsko-amerykańska firma zajmująca się turystyką kosmiczną, Virgin Galactic, jest organizatorem lotu we współpracy z Międzynarodowym Instytutem Nauk Astronautycznych, w ramach misji badawczej IIAS-02.
Mathyk podkreśliła, że jej zainteresowanie zdrowiem kobiet oraz fascynacja odkryciami naukowymi skłoniły ją do wyboru tej dziedziny. Rozpoczeła karierę w Turcji, po czym przeniosła do USA, aby kontynuować studia i realizować innowacyjne projekty.
Turecka lekarka podzieliła się, że uczestniczyła w stażu NASA w Dziale Operacji Medycyny Kosmicznej w Centrum Kosmicznym Johnsona w Houston w Teksasie. Została tam przeszkolona oraz zdobyła doświadczenie. Brała również udział w programie NASA dotyczącym technologii lotów kosmicznych, ich zastosowań i badań.
Mathyk podkreśliła znaczenie medycyny kosmicznej dla przyszłości ludzkości. Jest to istotne szczególnie w obliczu braków w tej dziedzinie. Wyraziła ona entuzjazm wobec poszukiwania nowych rozwiązań dla zdrowia kobiet. n
Zdrowie kobiet podczas długoterminowych podróży kosmicznych
Podkreślając brak badań nad zdrowiem kobiet w przestrzeni kosmicznej, Mathyk zauważyła, że choć przeprowadzono badania nad rozmnażaniem zwierząt w kosmosie, jej podejście jest inne.
„Obecnie jestem jedyną ginekolożką w USA, która aktywnie prowadzi badania w tej dziedzinie, ponieważ nie tylko wnoszę wkład naukowy, ale również kieruję badaniami w różnych grupach” – dodała.
Powiedziała, że jej badania nad obrazowaniem medycznym w kosmosie, zwłaszcza ultrasonografią ginekologiczną, są pierwszymi tego rodzaju.
Testowanie zastosowania ultrasonografii w warunkach zerowej grawitacji dostarczyło ważnych danych dla przyszłych badań zdrowotnych astronautek.
„Pracuję nad zrozumieniem wpływu przestrzeni kosmicznej na zdrowie kobiet i opracowaniem rozwiązań. Nasze badania zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Nature” – powiedziała, dodając: „Naukowcy z ponad 25 krajów analizowali i publikowali efekty lotów kosmicznych na biologię człowieka z perspektywy genetycznej, epigenetycznej i molekularnej. Jednak nasze badania nad estrogenem są najbardziej kompleksową publikacją na ten temat.”
„Rzuciliśmy światło na nasze zrozumienie wpływu podróży kosmicznych na zdrowie kobiet. Wygłosiłam również wiele prezentacji na konferencjach NASA i innych agencji kosmicznych, współpracując z wieloma ekspertami w dziedzinie biologii i medycyny kosmicznej” – dodała.
Mathyk podkreśliła znaczenie przeniesienia badań nad zdrowiem kobiet z Ziemi do przestrzeni kosmicznej. Zauwazyła, że długoterminowe efekty przebywania w przestrzeni kosmicznej na zdrowie reprodukcyjne i hormonalne astronautek, pozostają nieznane.
„Turcja ma bogate dziedzictwo w lotnictwie”
„Potrzebujemy więcej informacji na temat zdrowia kobiet podczas długoterminowych podróży kosmicznych, takich jak (potencjalne) misje na Marsa i Księżyc, a badania ginekologiczne powinny być możliwe do przeprowadzenia niezależnie od Ziemi” – powiedziała.
„Jeśli miałaby powstać kolonia kosmiczna, zapewnienie zdrowia kobiet będzie jednym z najważniejszych zagadnień.”
Mathyk nazwała eksplorację kosmosu dziedziną multidyscyplinarną i zachęciła tureckich naukowców z dziedzin takich jak inżynieria, biologia, medycyna, fizyka, chemia i innych do wnoszenia swojego wkładu.
„Moja rada dla młodych naukowców i studentów, aby nie tracili entuzjazmu do czytania, uczenia się i ciągłego doskonalenia się” – dodała.
„Kroki podjęte przez Turcję w medycynie kosmicznej, biotechnologii i badaniach kosmicznych utorowały drogę do wzmocnienia pozycji kraju w nauce i technologii – a ta praca to dopiero początek trwałej obecności Turcji w tej dziedzinie.”
