ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپ جاكارلىغان كەڭ دائىرىلىك تاموژنا باجلىرى شەنبە (5-ئاپرېل) كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلىدۇ.
ترامپنىڭ تاموژنا باجلىرى ئۆچ ئېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپ، دۇنيا ئىقتىسادىنى قالايمىقانلاشتۇرۇۋېتىدىغان سودا جىددىيلىكىنى كۈچەيتىۋېتىشى مۇمكىن.
10% لىك «ئاساسىي» تاموژنا بېجى يېرىم كېچىدە كۈچكە ئىگە بولىدىغان بولۇپ، مېكسىكا ۋە كانادادىن ئىمپورت قىلىنغان ماللارغا قارىتا ئىجرا قىلىنىشقا باشلىغان.
9-ئاپرېل (2025) ياۋروپا ئىتتىپاقى، ياپونىيە ۋە خىتاينى ئۆز ئىچىگە ئالغان 60 ئەتراپىدىكى دۆلەتكە تېخىمۇ يۇقىرى تاموژنا بېجى يولغا قويۇلىدۇ.
ترامپنىڭ كېلەر ھەپتە باشلىنىدىغان خىتاي تاۋارلىرىغا قاراتقان %34 لىك تاموژنا بېجى، بېيجىڭنىڭ 10-ئاپرېلدىن باشلاپ ئامېرىكا مەھسۇلاتلىرىدىن %34 تاموژنا بېجى ئېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقاردى.
بېيجىڭ يەنە، ئامېرىكا ئۈستىدىن دۇنيا سودا تەشكىلاتىغا ئەرز قىلىدىغانلىقىنى، داۋالاش ۋە ئېلېكترون تېخنىكىسىدا ئىشلىتىلىدىغان كەم ئۇچرايدىغان ئېلېمېنتلارنىڭ ئېكسپورتىغا چەكلىمە قويىدىغانلىقىنى جاكارلىدى.
بىراق، ئامېرىكانىڭ باشقا ئاساسلىق سودا شېرىكلىرى خەلقئارادا يۈز بېرىۋاتقان تىركىشىش ۋە ئىقتىسادنىڭ چېكىنىش ئەندىشەسى سەۋەبىدىن ئۆزلىرىنى تۇتۇۋالدى.
ترامپ جۈمە كۈنى (4-ئاپرېل) ئىجتىمائىي ئالاقە تورىدا «خىتاي خاتا ئۇسسۇل ئويناۋاتىدۇ» دەپ ئاگاھلاندۇرۇپ، بۇنىڭ «ئۇلار قىلالمايدىغان ئىش» ئىكەنلىكىنى قەيت قىلدى.

Global markets are facing their worst crisis since Covid crash as China matches Donald Trump's big raise in tariffs in an escalating trade war.
بازارلارنىڭ چۈشۈپ كېتىشى
جۇمە كۈنى ۋال ستىرىت ئاسىيا ۋە ياۋروپا ئاكسىيە بازارلىرىدىكى چۈشۈشكە ئەگەشتى.
ئىقتىسادشۇناسلار تاموژنا بېجىنىڭ مال باھاسىنىڭ ئۆسۈشنى كەلتۈرۈپ چىقرىپ، پۇل پاخاللىقىنى ئاشۇرۇشى مۇمكىنلىكى توغرىسىدا ئاگاھلاندۇردى.
ترامپ ئۆزىنىڭ «ھەقىقىي مېديا» سۇپىسىدا، «مېنىڭ سىياسەتلىرىم ھەرگىز ئۆزگەرمەيدۇ» دەپ ئۇچۇر ھەمبەھرلىدى.
ترامپنىڭ ئەڭ يېڭى تاموژنا بېجىدا دىققەتكە سازاۋەر بەزى نۇقتىلار بار. يېقىندا بېكىتىلگەن پولات، ئاليۇمىن ۋە ئاپتوموبىللارنىڭ ئىمپورتىغا تەسىر كۆرسىتىدىغان %25 لىك تاموژنا بېجى ئايرىم تۇتۇلغان.
ئاقساراينىڭ بىلدۈرۈشىچە، مىس، دورا، يېرىم ئۆتكۈزگۈچلەر «مەلۇم مۇھىم مىنېراللار» ۋە ئېنېرگىيە مەھسۇلاتلىرى ۋاقىتلىق كەچۈرۈم قىلىنغان. لېكىن ترامپ مىس ۋە ياغاچ ماتېرىياللىرىنى تەكشۈرۈشكە بۇيرۇق چۈشۈرگەن.
Some call for suspension of investment in the US, while others say the tariffs may contravene World Trade Organization rules.