سىياسەت
2 مىنۇت ئوقۇش
ترامپ گىرېنلاندىيەنى قولغا چۈشۈرۈش ئۈچۈن ھەربىي ئارىلىشىشنى رەت قىلمىدى
پىرېزىدېنت ترامپ دانىيە ۋە ئاركتىك ئارىلى ئاھالىسىنىڭ قارشى چىققان بولۇشىغا قارىماي، ئامېرىكانىڭ گىرېنلاندىيەگە قىزىقىدىغانلىقىنى قايتىدىن كۈنتەرتىپكە ئېلىپ كەلدى ۋە زۆرۈر تېپىلغاندا ھەربىي كۈچ ئىشلىتىلىشى مۇمكىنلىكى ھەققىدە سىگنال بەردى.
ترامپ گىرېنلاندىيەنى قولغا چۈشۈرۈش ئۈچۈن ھەربىي ئارىلىشىشنى رەت قىلمىدى
Trump claimed Greenland is vital for international and strategic security. / Reuters
5 مايو 2025

ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى پىرېزىدېنتى دونالد ترامپ دانىيەگە تەۋە گىرېنلاندىيەنىڭ كونتروللۇقىنى قولغا كىرگۈزۈش ئۈچۈن زۆرۈر تېپىلغاندا ھەربىي كۈچ ئىشلىتىلىشى مۇمكىنلىكىنى ئېيتتى.

ترامپ «‹NBC› تېلېۋىزىيە قانىلى» نىڭ «Meet the Press» پىروگراممىسىدا بەرگەن باياناتىدا مۇنداق دېدى:  

« زۆرۈر تېپىلغاندا ھەربىي كۈچ ئىشلىتىش يولىنى تاللاشنى رەت قىلمايمەن. شۇنداق قىلىمەنمۇ دېمەيمەن، لېكىن ھېچقانداق ئېھتىمالنى نەزەردىن ساقىت قىلىۋەتمەيمەن.

گىرېنلاندىيەگە ھەقىقەتەنمۇ بەك ئېھتىياجىمىز بار. دەرۋەقە، دانىيەگە قاراشلىق مۇستەقىل بۇ رايون دۇنيانىڭ بىخەتەرلىكى ئۈچۈن ناھايىتى زور ئەھمىيەتكە ئىگە.

گىرېنلاندىيەدە ناھايىتى  ئاز ساندىكى كىشىلەر ياشايدۇ، بىز ئۇلارغا كۆڭۈل بۆلىمىز ۋە قەدىرلەيمىز.»

پىرېزىدېنت ترامپ بۇ يىل يانۋار ئېيىدا قايتا ۋەزىپىگە ئولتۇرغاندىن بۇيان، دانىيە داۋاملىق رەت قىلىپ كېلىۋاتقان بولۇشىغا قارىماي، گىرېنلاندىيەنى سېتىۋېلىش ئارزۇسىنى تەكرارلاپ كەلمەكتە.

 

ئىستراتېگىيەلىك ئەھمىيىتى

 

گىرېنلاندىيە 18 - ئەسىردىن بۇيان دانىيە پادىشاھلىقىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ كەلدى ۋە 1979-يىلى مۇستەقىللىققا ئېرىشتى.

ئاركتىك ئارىلىرى بىلەن ئاتلانتىك ئوكيان ئارىسىغا جايلاشقان بۇ ئارال، ھەم ئىستراتېگىيەلىك ئورنى ھەم يەر ئاستى بايلىقلىرى جەھەتتىن ناھايىتى زور ئەھمىيەتكە ئىگە.

يەنە بىر تەرەپتىن، دانىيە ۋە گىرېنلاندىيە ئارالنىڭ سېتىلىشى توغرىسىدا بېرىلگەن ھەرقانداق تەكلىپنى قەتئىي رەت قىلدى. يانۋار ئېيىدا ئۆتكۈزۈلگەن بىر سايلامدا، گىرېنلاندىيە خەلقىنىڭ %85 ى ئامېرىكاغا قوشۇلۇشقا قارشى ئىكەنلىكىنى نامايەن قىلدى.

مارت ئېيىدىمۇ گىرېنلاندىيەنىڭ سايلام ئارقىلىق ۋەزىپىگە ئولتۇرغان باش مىنىستىرى يېنس-فرېدېرىك نىيېلسون ياۋروپا دۆلەتلىرىگە مۇراجىئەت قىلىپ، ئارالنىڭ سېتىلىدىغان نەرسە ئەمەسلىكىنى تەكىتلىدى.

نيېلسون ئانادولۇ ئاگېنتلىقىغا بەرگەن باياناتىدا گىرېنلاندىيە خەلقىگە خىتاب قىلىپ مۇنداق دېگەنىدى:

 «بىز بىلەن بىرلىكتە بولۇڭلار ۋە گىرېنلاندىيەنىڭ سېتىلىدىغان نەرسە ئەمەسلىكىنى، بۇنىڭدىن كېيىنمۇ ئەسلا بۇنداق بولمايدىغانلىقىنى ئوچۇق-ئاشكارا ھالدا ئىپادىلەڭلار. گىرېنلاندىيەنى  ئۆز خەلقى باشقۇرماقتا، بۇ ھەقىقەت بۇنىڭدىن كېيىنمۇ ھەرگىز ئۆزگەرمەيدۇ.»

ئىزدىنىڭ
تۈركىيە بىلەن ئەنگلىيە سۈرىيەگە قويۇلغان چەكلىمىلەرنى شەرتسىز بىكار قىلىش مەسىلىسىنى مۇزاكىرە قىلدى
ياۋروپا ئىتتىپاقى بىريۇسسېلدا ھەممىلا يەردە جاسۇسلار نىڭ بارلىقى توغرىسىدا ئاگاھلاندۇردى
جۇمھۇر رەئىس ئەردوغان: لىۋاندىكى ئۇرۇش توختىتىش  كېلىشىمىدىن خۇرسەنمىز
ترامپ ۋە مودى ھىندىستاندىكى كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكلىرىنى كۆرمەسكە سالدى
غەززەنىڭ كۆزى: پلېستىيا ئەلئەققادنىڭ پەلەستىندىكى ئىرقىي قىرغىنچىلىقنى چۈشەندۈرۈش كۈرىشى
تۈركىيە تېلېۋىزىيە تىياتىرلىرى تۈركىيەنىڭ دۇنيادىكى تونۇشىنى ئۆزگەرتىۋاتىدۇ
ئوسمانلى ئىمپېرىيەسى دەۋرىدىكى رامىزان ۋە ھۇزۇر مۇنازىرىلىرى
ئوتتۇز كۈنلۈك غەلىبە: 1897-يىلدىكى ئوسمانلى -گىرېتسىيە ئۇرۇشى
تۈركىيە «تېخىمۇ ئادىل بىر دۇنيا» بەرپا قىلىش ئۈچۈن خەلقئارا ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنلىرى چاقىرماقتا
داتچادىكى ئوسمانلى دەۋرىگە ئائىت كېمە چۆكۈپ كېتىش ۋەقەسى
تارىخىي «رىگاتا» سۇ تەنتەربىيەسى بايرىمى نىگېرىيەنىڭ مەدەنىيەت مىراسىنى نامايان قىلدى
جەنۇبىي كورېيە پارلامېنت ئەزالىرى پىرېزىدېنتنىڭ جىددىي ھالەت جاكارلاش قارارىنى رەت قىلدى
گىرۇزىيە ئەڭ يۇقىرى سوت مەھكىمىسى پىرېزىدېنتنىڭ سايلام نەتىجىسىنى بىكار قىلىش تەلىپىنى رەت قىلدى
نېپال بىلەن خىتاي «بىر بەلباغ، بىر يول قۇرۇلۇشى» تۈرى توغرىسىدا رامكا كېلىشىمى ئىمزالىدى
جەنۇبىي كورىيە ساقچى ئىدارىسى «توپىلاڭ» سەۋەبىدىن پىرېزىدېنتنى تەكشۈرۈشكە باشلىدى
TRT Global نى كۆرۈپ چىقىڭ. پىكىرلىرىڭىزنى ھەمبەھىرلەڭ!
Contact us