Misri imependekeza mpango wa dola bilioni 53 wa kujenga upya Gaza kwa muda wa miaka mitano, ukilenga misaada ya dharura, urejeshaji wa miundombinu na maendeleo ya muda mrefu ya kiuchumi, kulingana na rasimu ya waraka iliyoonekana na AFP.
Pendekezo hilo lilikuwa likijadiliwa katika mkutano wa kilele wa Waarabu mjini Cairo siku ya Jumanne, ili kukabiliana na mpango uliotolewa na Rais wa Marekani Donald Trump mwezi uliopita wa kuchukua udhibiti wa Gaza na kuwaondoa Wapalestina wake, zikiwemo Misri na Jordan.
Wapalestina, pamoja na mataifa ya Kiarabu na serikali nyingi duniani, wamelaani pendekezo hilo la Trump, na kukataa juhudi zozote za kuwafukuza raia wa Gaza.
Rasimu ya mpango, iliyoshirikiwa na chanzo cha kidiplomasia na AFP, inaelezea awamu mbili: awamu ya kurejesha mapema na awamu ya ujenzi.
Awamu ya kukarabati mapema
Awamu ya uokoaji wa mapema, inayotarajiwa kudumu kwa miezi sita na kugharimu dola bilioni 3, ingezingatia "kuondoa migodi na vifaa visivyolipuka, kuondoa uchafu na kutoa makazi ya muda."
Ili kushughulikia mahitaji ya haraka ya makazi katika awamu hiyo, Misri inapendekeza kuweka maeneo saba yaliyotengwa ndani ya Gaza ili kuwahifadhi zaidi ya watu milioni 1.5 waliokimbia makazi yao katika vitengo vya makazi ya muda, kila moja ikichukua wastani wa watu sita.
Mpango huo pia unajumuisha ukarabati wa awali kwa nyumba 60,000 zilizoharibika kiasi ili kuchukua watu 360,000.
Awamu ya ujenzi ingefanyika katika hatua mbili katika kipindi cha miaka minne na nusu.
Hatua za ujenzi upya
Hatua ya kwanza, inayoendelea hadi 2027 na bajeti ya dola bilioni 20, ingezingatia kujenga upya miundombinu muhimu, ikiwa ni pamoja na barabara, mitandao ya matumizi na vifaa vya huduma za umma. Pia inataka kujenga nyumba za kudumu 200,000 kwa watu milioni 1.6 na kurejesha ekari 20,000 za ardhi.
Hatua ya pili, inayoendelea hadi 2030 kwa gharama inayokadiriwa ya dola bilioni 30, inalenga kukamilisha miradi ya miundombinu, kujenga nyumba zingine 200,000 na kuanzisha maeneo ya viwanda, bandari ya uvuvi, bandari ya kibiashara na uwanja wa ndege.
Mpango huo unapendekeza kuunda hazina ya uaminifu inayosimamiwa kimataifa ili kuhakikisha ufadhili bora na endelevu, pamoja na uwazi na uangalizi.
Cairo pia itakuwa mwenyeji wa mkutano wa ngazi ya juu wa mawaziri wa kuleta pamoja nchi wafadhili, taasisi za kifedha za kimataifa na kikanda, sekta ya kibinafsi na mashirika ya kiraia ili kupata ufadhili. Vyombo vya habari vyenye uhusiano na serikali ya Misri, Al-Qahera News viliripoti kwamba rasimu ya taarifa ya mwisho ya mkutano wa kilele wa Waarabu ilikaribisha kuitishwa kwa mkutano wa kimataifa mjini Cairo mwezi huu.
Nani ataendesha Gaza?
Chini ya mpango wa Misri, kundi la Hamas la Palestina litawekwa kando na nafasi yake kuchukuliwa na Gaza na kamati inayoundwa na wanateknolojia huru na watu wasioegemea upande wowote. Kamati hiyo, kwa mujibu wa rasimu hiyo, itaundwa chini ya Mamlaka ya Palestina ili kusimamia eneo hilo kwa kipindi cha mpito cha miezi sita. PA ingeweza kuanza tena udhibiti kamili juu ya enclave.
Hapo awali PA ilikuwa inatawala Gaza kabla ya Hamas kuiondoa kutoka eneo hilo mnamo 2007. Baada ya Hamas kushambulia Israeli mnamo Oktoba 7, 2023, Israeli iliapa kuwaangamiza Hamas, na kuhakikisha kuwa haitakuwa na sehemu yoyote katika kutawala Gaza.
Kwa mujibu wa rasimu hiyo, Misri na Jordan zinatoa mafunzo kwa vikosi vya usalama vinavyoshirikiana na PA kuchukua hatua za kutekeleza sheria huko Gaza. Mpango huo pia unatoa wito wa usaidizi wa kimataifa na kikanda kusaidia kufadhili juhudi hizi.
Mpango huo unaibua matarajio ya kuwepo kimataifa katika maeneo ya Palestina, ikiwa ni pamoja na uwezekano wa azimio la Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa kupeleka vikosi vya kulinda amani au ulinzi huko Gaza na Ukingo wa Magharibi wa Mto Jordan. Hii itakuwa sehemu ya "muda wa wakati unaoongoza kwa kuanzishwa kwa taifa la Palestina na kujenga uwezo wake."
Mchakato wa kisiasa
Mpango huo unakubali changamoto inayoletwa na makundi yenye silaha huko Gaza, na kusema kuwa suala hilo linaweza kutatuliwa kupitia "mchakato wa kuaminika wa kisiasa" ambao unarejesha haki za Wapalestina na kutoa njia wazi ya kusonga mbele.
Rasimu ya taarifa ya mwisho ya mkutano wa kilele wa Waarabu pia inatoa wito wa kufanyika kwa uchaguzi katika maeneo yote ya Palestina ndani ya mwaka mmoja, mradi tu masharti yanayofaa yatatimizwa, kwa mujibu wa vyombo vya habari vyenye uhusiano na serikali ya Misri.
Siku ya Jumanne, Rais wa Palestina Mahmud Abbas alisema uchaguzi wa rais na wabunge wa PA unaweza kufanyika mwaka ujao, karibu miongo miwili tangu kura ya jumla iliyopita.
