روسیه و متحد اصلی‌اش بلاروس روز جمعه تطبیقات بزرگ نظامی مشترک خود را آغاز کردند، که این اقدام نگرانی ناتو را برانگیخت. این تطبیقات تنها چند روز پس از آن آغاز شد که پولند، مسکو را به تشدید تنش ها از طریق ارسال طیارات تهاجمی بدون سرنشین به حریم هوایی خود متهم کرد.
این تطبیقات که به نام «زاپاد» شناخته می شوند، در حالی برگزار می گردد که نیرو های روسیه در خطوط گسترده جبهه در اوکراین پیشروی کرده و حملات هوایی خود را بر شهره ای اوکراین افزایش داده اند.
اعضای ناتو در جناح شرقی که با بلاروس هم مرز هستند — پولند، لیتوانیا و لتونیا — به دلیل این تطبیقات در حالت آماده باش کامل قرار دارند. بلاروس اعلام کرده است که این تطبیقات در نزدیکی شهر بوریسوف، واقع در شرق پایتخت مینسک، برگزار خواهد شد.
هر سه کشور امنیت خود را پیش از این تطبیقات افزایش داده اند و پولند دستور بسته شدن کامل مرز خود با بلاروس را برای مدت این تطبیقات صادر کرده است.
وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «مانور های استراتژیک مشترک اردو های روسیه و بلاروس آغاز شده است.»
دونالد توسک، نخست وزیر پولند، هشدار داد که کشورش با «روزهای بحرانی» روبرو است.
او گفت که پولند بیش از هر زمان دیگری از زمان جنگ جهانی دوم به «درگیری آشکار» نزدیک شده است. این اظهارات پس از آن بیان شد که پولند و متحدان ناتو طیارات جنگی خود را برای سرنگونی پهپاد های روسی که وارد حریم هوایی این کشور شده بودند، به پرواز در آوردند.
مسکو نگرانی ها را کم اهمیت جلوه داده است.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز پنج‌شنبه به خبرنگاران گفت: «این تطبیقات برنامه ریزی شده هستند و علیه هیچ کس هدف گیری نشده اند.» او ادعای پولند مبنی بر اینکه این تطبیقات نمایشی «تهاجمی» از قدرت است را رد کرد.
اما ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین نسبت به نیت های مسکو هشدار داد.
او روز پنج‌شنبه در کیف گفت: «معنای چنین اقداماتی از سوی روسیه قطعاً دفاعی نیست و نه تنها علیه اوکراین بلکه علیه دیگران نیز هدف گیری شده است.»
روسیه اعلام کرد که شب گذشته ۲۲۱ طیاره های بدون سرنشین اوکراینی را در قلمرو خود رهگیری کرده است.
آیا فقط یک نمایش است؟
تطبیقات زاپاد که معمولاً هر چهار سال یک بار برگزار می شوند، اولین بار است که در جریان درگیری اوکراین برگزار می گردد و تا ۱۶ سپتامبر ادامه خواهند داشت.
مسکو در تطبیقات مشابه در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۰۰ هزار سرباز اعزام کرد، تنها چند ماه قبل از آغاز حمله به اوکراین.
اما انتظار می رود که زاپاد امسال بسیار کوچکتر باشد، زیرا صد ها هزار سرباز روسی در اوکراین مستقر هستند.
بلاروس در ماه جنوری اعلام کرده بود که ۱۳ هزار سرباز در این تطبیقات شرکت خواهند کرد، اما در ماه می اعلام کرد که این تعداد تقریباً به نصف کاهش یافته است.
به گفته توسک، این تطبیقات برای شبیه سازی اشغال دهلیز سووالکی طراحی شده اند، یک شکاف جغرافیایی که در امتداد مرز بین پولند و لیتوانیا قرار دارد و توسط بلاروس و منطقه کالینینگراد روسیه احاطه شده است.
این دهلیز به عنوان یک نقطه ضعف برای ناتو در نظر گرفته می شود و می تواند به طور بالقوه اولین هدف هر حمله روسیه باشد.
الکساندر لوکاشنکو، رئیس جمهور بلاروس، این نگرانی را به عنوان «کاملاً بی اساس» رد کرده است.
اوایل امسال، رسانه های دولتی به نقل از وزیر دفاع بلاروس اعلام کردند که تطبیقات از مرزهای پولند و اوکراین دورتر منتقل شده اند تا «تنش ها کاهش یابد».
با این حال، پولند مرزهای باقی مانده خود با بلاروس را بسته است — که این اقدام انتقاد مسکو را برانگیخته — و ترافیک هوایی در امتداد مرز شرقی خود را محدود کرده است.
لیتوانیا و لتونیا نیز اعلام کرده اند که بخشی از حریم هوایی خود را بسته اند.
استقرار تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی روسیه در بلاروس، ابعاد جدیدی به این تطبیقات داده است.
مینسک در ماه آگست اعلام کرد که این تطبیقات شامل موشک جدید روسیه با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای، موسوم به اورشنیک، و همچنین آموزش حملات هسته‌ای خواهد بود.
