در پی درگیریهای ۱۲ روزه اخیر، سازمان حفاظت محیطزیست ایران اقدام به مستندسازی خسارات وارده به محیطزیست این کشور کرده است. این سازمان قصد دارد گزارش نهایی خود را به نهادهای بینالمللی ارائه کند و ضمن اشاره به نمونههایی از درگیریهای نظامی گذشته با خسارات زیستمحیطی گسترده، بر اهمیت توجه به این موضوع تأکید دارد.
شینا انصاری، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست اعلام کرد: در درگیرها معمولاً توجه بیشتر به خسارات انسانی و اقتصادی است، درحالیکه آسیبهای محیطزیستی هم از جمله قربانیان خاموش این بحرانها به شمار میروند که اثرات آنها ممکن است در کوتاهمدت دیده نشود؛ اما در میانمدت و بلندمدت خود را نشان میدهد.
وی افزود: سازمان حفاظت محیطزیست برای درگیری ۱۲ روزه اخیر در حال تهیه گزارش و مستندسازی خسارات محیط زیستی است و در این زمینه کارگروهی تخصصی تشکیل شده است. همچنین دستورالعملی برای استانها ارسال شده تا شاخصهای زیستمحیطی مورد بررسی قرار گیرد.
انصاری با اشاره به آسیب وارد شده به برخی مناطق حفاظت شده، اعلام کرد: در مدت درگیری ۱۲ روزه، مناطقی در استانهایی مانند فارس (پارک ملی بمو)، کرمانشاه، لرستان، ایلام و کردستان هدف اصابت موشک قرار گرفتند و باعث بروز آتشسوزی شدند. همکاران در استانها برای مهار این آتشسوزیها تلاش کردند و اکنون در حال ارزشگذاری اقتصادی خسارات این مناطق هستیم.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست ایران با اشاره به تجارب درگیریهای نظامی گذشته اظهار داشت: این تجربهها نشان میدهد که جنگها آسیبهای جدی و ماندگاری به محیطزیست وارد میکنند. بهعنوان نمونه، در جریان جنگ عراق و کویت، بیش از ۲۵ هزار پرنده بومی منطقه تلف شدند و تخریب چاههای نفتی کویت منجر به آلودگی گسترده در خلیج شد.
وی افزود: در جنگ آمریکا و کویت، کشور کویت خسارتی حدود ۵۲ میلیارد دلار را بهخاطر خسارات محیط زیستی و زیرساختی پیگیری کرد. ایران نیز در آن زمان گزارش خسارات محیط زیستی منطقه تهیه و غرامتی دریافت کرد.
انصاری همچنین نمونههایی از دیگر موارد را یادآور شد و اظهار داشت: در جنگ ویتنام، استفاده از عامل نارنجی باعث ازبینرفتن پوششهای جنگلی گسترده شد. همچنین منازعات عراق، سوریه و افغانستان باعث تخریب زیستگاهها و افزایش کانونهای گردوغبار شده است که سلامت محیطزیست و مردم منطقه را تحتتأثیر قرار داده است.