Սիրիայի տեղեկատվության նախարար Համզա Մուստաֆան հայտարարել է, որ Իսրայելը աշխատում է բաժանել Սիրիան՝ Սուեյդա քաղաքում աջակցելով դրուզների առաջնորդ Հիքմաթ ալ-Հիջրիին՝ նպատակ ունենալով երկրի հարավում ստեղծել կանտոնային ոճի վարչակազմ։
«Իսրայելը չի ցանկանում միասնական և կայուն Սիրիայի գոյությունը։ Այն շարունակում է երկիրը մասնատված և անկայուն պահելու իր քաղաքականությունը։ Դժբախտաբար, որոշ ներքին կուսակցություններ նույնպես ծառայում են Իսրայելի քաղաքականությանը՝ նեղ քաղաքական հաշվարկներով», - «Anadolu» լրատվական գործակալությանը տված հարցազրույցում ասաց Մուստաֆան։
Սուեյդայում վերջերս կնքված հրադադարը ձեռք է բերվել ԱՄՆ-ի և մի քանի այլ երկրների գլխավորած միջնորդությամբ։
«Հատկապես Դամասկոսի վրա Իսրայելի հարձակումներից հետո ստեղծվել է քաղաքական լուծում փնտրելու հող։ Սուեյդայում առաջարկված քաղաքական լուծումները պետության կողմից առաջարկվածներն էին», - ասաց նախարար Մուստաֆան։
Նախարար Մուստաֆան նշել է, որ կառավարությունը մտադրություն չուներ ռազմական գործողություններ սկսել Սուեյդայում և փոխարենը վերջին վեց ամիսների ընթացքում բանակցություններ է վարել քաղաքական և զինված խմբավորումների, այդ թվում՝ Հիջրիի խմբի հետ։ Զիջումների մեջ է եղել տեղի երիտասարդներին կարգուկանոն պահպանելու թույլտվությունը։
«Այս համատեքստում Սվեյդայում ռազմական միջամտությունը պլանավորված գործողություն չէր», - ասաց ասաց նախարար Մուստաֆան։
Նախարար Մուստաֆան հավելեց, որ հրադադարը պարզապես գրավոր համաձայնագիր չէր, այլ հիմնված էր փոխըմբռնման վրա։
Հրադադարը կարելի է դիտարկել երեք փուլով։ Առաջինը՝ բախումների դադարեցում և անվտանգության ուժերի դուրսբերում քաղաքի կենտրոնից։ Երկրորդ փուլը ներառում է ցեղային խմբերի հեռացում քաղաքից և պետության վերաբաշխում գյուղական վայրերում։ Վերջապես, հիմնական կարիքների բավարարում, ներառյալ վառելիքի և սննդի մատակարարումը, ինչպես նաև կապի և ինտերնետային ենթակառուցվածքների վերանորոգում։
Օգնության շրջափակման մասին պնդումները մերժվել են
Նախարար Մուստաֆան ասել է, որ պետությունը շարունակում է մարդասիրական օգնություն տրամադրել Սուեյդային և չի գործում կրոնական կամ համայնքային տեսանկյունից։
«Հիջրի և նմանատիպ խմբերը փորձում են ձևավորել իրենց սեփական պատմությունները անջատողական և նեղ մտածողության մոտեցումներով։ Նրանք գործում են այնպես, կարծես իրենք են պատասխանատու օգնության մատակարարման համար։ Չնայած առևտրում որոշ դժվարություններ են առաջանում, մարդասիրական օգնությունը երբեք չի կրճատվել», - ասաց Նախարար Մուստաֆան։
Նա մեղադրել է Հիջրիի խմբին օգնությունը մենաշնորհելու մեջ՝ իր ազդեցությունն ամրապնդելու համար։
«Մենք արդեն հրավիրել ենք միջազգային կազմակերպություններին տարածաշրջան, և օգնությունը մատակարարվում է նրանց համակարգմամբ։ Օգնության մուտքն ամբողջությամբ արգելափակող կողմը Հիջրի խումբն է։ «Պաշարման» պատմությունն օգտագործվում է անջատողական և մեկուսացնող քաղաքական նպատակների համար», - ասաց Նախարար Մուստաֆան։
Նեթանյահուն «ռիսկի է ենթարկում տարածաշրջանը»
Նախարար Մուստաֆան մեղադրել է Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին անձնական քաղաքական շահի համար տարածաշրջանը անկայունացնելու մեջ։
«Նեթանյահուն անողոք կերպով ռիսկի է ենթարկել տարածաշրջանը իր քաղաքական ապագայի համար։ Գազայի հարցը Իսրայելի հարաբերությունները իր արևմտյան դաշնակիցների հետ հասցրել է մարդասիրական ճգնաժամի եզրին։ Իսրայելը դրականորեն չի դիտարկում նոր Սիրիայի գոյությունը։ Հետևաբար, այն շարունակում է Սիրիան մասնատված և անկայուն պահելու իր քաղաքականությունը։ Դժբախտաբար, որոշ ներքին կուսակցություններ նույնպես աջակցում են Իսրայելի այս քաղաքականությանը՝ նեղ քաղաքական հաշվարկներով։ Իսրայելը երբեք չի միջամտել դրուզներին պաշտպանելու համար», - ասաց Նախարար Մուստաֆան։
Նախարար Մուստաֆան ընդգծել է, որ սիրիացի դրուզների մեծ մասը շարունակում է մնալ Դամասկոսի կողմնակից։
«Նրանք միշտ Իսրայելին համարել են օկուպանտ», - ասաց նախարար Մուստաֆան։
ԱՄՆ դերը և քաղաքական երկխոսությունը
Նախարար Մուստաֆան ասել է, որ ԱՄՆ-ն մտահոգված է Սիրիայի կայունությամբ՝ Դամասկոսի հետ ԴԱԻՇ-ի վերջնական ջախջախման և Իրանի ազդեցության դեմ պայքարի հարցում ընդհանուր շահերի պատճառով։
Նա ասել է, որ Սիրիան միշտ ձգտել է պահպանել իր ինքնիշխանությունը և բոլոր հարաբերություններում գործում է փոխադարձ հարգանքի հիման վրա։
«ԱՄՆ-ի դերը Սուեյդայում աջակցություն ցուցաբերելն է», - ասաց Նախարար Մուստաֆան։
Տարածքում բախումների ժամանակ գրանցված խախտումների վերաբերյալ Մուստաֆան ասել է, որ տեսագրությունների մեծ մասը չի ցույց տվել կառավարական ուժերը, բայց ընդգծել է պատասխանատվության կարևորությունը։
Նախագահ Ահմեդ ալ Շարաան հանձնարարել է ստեղծել փաստահավաք հանձնաժողով՝ իրադարձությունները հետաքննելու համար։
«Կառավարությունն ունի քաջություն և կարողություն՝ ընդունելու իր սխալները», - ասաց Նախարար Մուստաֆան։
Նա ընդգծել է պետության աջակցությունը մամուլի ազատությանը։
Նախարար Մուստաֆան ասել է, որ Սիրիան գտնվում է դժվարին անցումային շրջանում և վերակառուցում է իր պետական ինստիտուտները, այդ թվում՝ զինվորականները։
«Մենք գիտենք, որ սոցիալական բաժանումները ծնում են ատելություն և թշնամանք։ Ահա թե ինչու մենք բացահայտորեն դատապարտեցինք խախտումները, կոչ արեցինք պատասխանատվության և ակտիվացրինք պատասխանատվության մեխանիզմները»։
Նա զգուշացրեց կրոնական կանտոններ ստեղծելու անօրինական ջանքերի մասին։
«Սուեյդան Սիրիայից անջատելը անհնար է թե՛ պատմականորեն, թե՛ սոցիալապես», - ասաց Նախարար Մուստաֆան։
ՍԴԿ-ի ինտեգրումը բանակի հետ
Փարիզում PKK/YPG-ի կողմից գլխավորվող ՍԴԿ-ի ներկայացուցիչների հետ կայացած հանդիպումների մասին Մուստաֆան ասել է, որ բանակցությունները նպատակ ունեին մարտի 10-ի համաձայնագրի կիրառումը։
«Մարտի 10-ի համաձայնագրի համաձայն՝ պլանավորվել էին փուլային քայլեր։ Սիրիական պետությունը կատարել է իր պարտավորությունները Եփրատի արևելքում, ինչպես դա արեց Սուեյդայում։ ՍԴԿ-ն ներկայումս պնդում է, որ ընդհանուր առմամբ պահպանում է համաձայնագիրը, բայց տեղում որևէ կոնկրետ առաջընթաց չի գրանցվել», - ասաց Նախարար Մուստաֆան։
Բանակցությունները շարունակվում են, բայց որևէ կոնկրետ առաջընթաց չկա։
