Орусиянын президенти Владимир Путин жана АКШнын президенти Дональд Трамп Украинадагы жаңжалды чечүү максатында жума күнү Аляскада өтө турган саммитте «жекеме-жеке» сүйлөшүүлөрдү өткөрүшөт деп Кремль билдирди.
АКШнын Анкоридж шаарынын четиндеги аскердик базада өтө турган бул жолугушуу, Путиндин 2022-жылдын февраль айында Украинага кол салгандан бери Батыш өлкөсүнө болгон алгачкы сапары болуп саналат.
Украинанын президенти Владимир Зеленский бейшемби күнү Лондондо Улуу Британиянын премьер-министри Киир Стармер менен жолугушкан, бирок Аляскадагы саммитке катышуу пландалган эмес.
Үч жарым жылга жакын созулган согушта он миңдеген адамдардын өмүрү кыйылган соң, Трамп шаршемби күнү Путинди тынчтык келишимин кабыл алууга чакырып, болбосо «өтө катуу кесепеттерге» туш болорун эскертти.
Кремлдин маалыматына ылайык, сүйлөшүүлөр жума күнү саат 19:30да (GMT) башталат.
«Бул сүйлөшүү жекеме-жеке форматта, албетте, котормочулардын катышуусунда өтөт», – деп Кремлдин жардамчысы Юрий Ушаков журналисттерге билдирди.
«Андан кийин делегациялардын ортосунда эртең мененки иш тамак учурунда сүйлөшүүлөр улантылат», – деп кошумчалады Ушаков.
Ал Украинадагы кризисти чечүү негизги тема болору «баарына эле түшүнүктүү» экенин, бирок тынчтык жана коопсуздук боюнча кеңири маселелер да талкууланарын айтты.
Путин менен Трамп жолугушуудан кийин биргелешкен басма сөз жыйынын өткөрүп, «сүйлөшүүлөрдүн жыйынтыгын чыгарышат», – деп билдирди Ушаков.
Зеленский Стармер менен жолугушту
Путин бейшемби күнү АКШнын Украинадагы жаңжалды токтотуу аракеттерин кубаттады.
«АКШнын администрациясы... менин оюмча, согушту токтотуу үчүн абдан активдүү жана чын ыкластуу аракеттерди көрүп жатат», – деди ал жогорку кызмат адамдары менен жолугушууда.
Ошондой эле ал АКШ менен сүйлөшүүлөрдөн кийин өзөктүк куралдарды көзөмөлдөө боюнча келишимге жетишүүгө мүмкүнчүлүк бар экенин белгиледи.
Саммиттин алдында Украина Орусияга ондогон дрондорду учуруп, бир нече адамды жарадар кылып, Волгоград шаарындагы мунай иштетүүчү заводдо өрт чыгарды.
Ошол эле учурда Орусия өз аскерлери Украинанын чыгышындагы эки жаңы кыштакты басып алганын билдирди.
Зеленский, тынчтык келишиминин алкагында Орусияга аймактарды берүүдөн баш тартып, бейшемби күнү Улуу Британиянын премьер-министри Стармер менен жолугушту.
Стармер Зеленскийди Даунинг-стриттеги резиденциясынын тепкичтеринде жылуу кучактап, колун кысты.
Жолугушуудан кийин Стармер X социалдык тармагында: «Британия ар дайым Украинанын жанында болот», – деп жазды.
Бул жолугушуу Европа лидерлери жана Трамп шаршемби күнү телефон аркылуу өткөргөн виртуалдык конференциядан кийин болду.
Туткундарды алмашуу
Орусиянын чабуулдары күчөп, Зеленскийдин Аляскадагы жума күнкү жолугушууга катышпоосу Европада Трамп менен Путин Украинаны оор абалда калтырган келишимге кол коюшу мүмкүн деген кооптонууларды күчөттү.
АКШнын лидери башында «аймактарды алмашуу» болушу мүмкүн деп айткан, бирок шаршемби күнү Европа лидерлери менен сүйлөшкөндөн кийин бул оюнан кайтканы байкалды.
Шаршемби күнкү конференциядан кийин Финляндиянын президенти Александр Стубб Трамп саммит учурунда «аймактар боюнча талкуу болбойт» деп ишара кылганын айтты.
«Дагы бир маанилүү белги – президент Трамп ок атышууну токтотууну көздөп жатат», – деди ал.
Трамп биринчи жолугушуу ийгиликтүү өтсө, Зеленский менен Путиндин катышуусунда экинчи жолугушуу болушу мүмкүн экенин айтты.
«Экинчи жолугушуу болбой калышы мүмкүн, анткени эгерде биз керек болгон жоопторду ала албасак, анда экинчи жолугушууну өткөрбөйбүз», – деди Трамп шаршемби күнү журналисттерге.
«Биринчи жолугушуу жакшы өтсө, экинчи жолугушууну тез эле уюштурабыз», – деди Трамп.
Орусия бейшемби күнү 84 украиналык туткунду өзүнүн туткундарындагы орусиялыктарга алмаштырганын билдирди. Бул жыл ичинде жүздөгөн адамдарды бошотууга алып келген алмашуулар сериясынын акыркысы болду.
