د مکرون لخوا د فلسطین دولت د په رسمیت پیژندو پریکړې په نړۍواله کچه ډیر انعکاسات موندلي دي.

ډېرو هېوادونو د فرانسې ولسمشر اېمانوېل مکرون د دې پریکړې د اعلان هرکلی کړی چې فرانسه به د سپټمبر په میاشت کې د ملګرو ملتونو عمومي اسامبلۍ کې د فلسطین دولت په رسمیت وپېژني.

مکرون د پنجشنبې په ورځ وویل: "د منځني ختیځ د عادلانه او دوامداره سولې لپاره زموږ د تاریخي ژمنې په رڼا کې، ما پرېکړه کړې چې فرانسه به د فلسطین دولت په رسمیت وپېژني."

د فلسطین لوړپوړي چارواکي حسین الشیخ د دې پرېکړې هرکلی وکړ او ویې ویل چې دا "د نړیوال قانون او د فلسطیني خلکو د ځان ټاکنې حق او خپلواک دولت جوړولو لپاره د فرانسې ژمنتیا څرګندوي."

حماس د دې پرېکړې ستاینه وکړه او ویې ویل چې دا "د سمې لارې په لور یو مثبت ګام دی" او دا یې د "زموږ د خلکو د ځان ټاکنې حق او د ټولو اشغال شویو فلسطیني ځمکو باندې د خپلواک دولت د جوړولو ملاتړ" وباله.

دې ډلې زیاته کړه چې دا پېژندنه "یو سیاسي پرمختګ دی چې د فلسطین د قضيې د عدالت په اړه د نړیوال باور زیاتوالی او د اسرائیلي اشغال د حقایقو د تحریف یا د آزادو ملتونو د ارادې د ځپلو ناکامي څرګندوي."

د سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزارت د ولسمشر اېمانوېل مکرون د دې اعلان هرکلی وکړ او په یوه بیان کې یې وویل: "د سعودي عربستان سلطنت د ولسمشر اېمانوېل مکرون د دې اعلان هرکلی کوي چې فرانسه د فلسطین دولت په رسمیت پېژني."

د اردن د بهرنیو چارو وزارت هم د ولسمشر اېمانوېل مکرون د دې اعلان هرکلی وکړ چې فرانسه په رسمي ډول د فلسطین دولت د پېژندلو نیت لري او دا یې "د دوه دولتونو د حل لارې د پلي کولو او د اشغال د پای ته رسولو په لور یو سم ګام" وباله.

د فرانسې د بهرنیو چارو وزیر ژان نوېل باروټ د دې ډیپلوماتیک اقدام پخلی وکړ او ویې ویل: "زموږ قونسل په بیت المقدس کې د ولسمشر مکرون لیک د فلسطیني ادارې ته سپارلی دی: فرانسه به د سپټمبر په میاشت کې د فلسطین دولت په بشپړ ډول په رسمیت وپېژني."

باروټ زیاته کړه: "زه به دا ژمنه د ملګرو ملتونو له پوډیم څخه د دوشنبې په ورځ تایید کړم."

د فلسطیني-فرانسوي پارلمان غړې ریما حسن وویل چې دا پېژندنه "یو احسان نه دی، بلکې یو مسوولیت دی" او د دې پرېکړې سره تړلې شرایط یې وغندل.

هغې زیاته کړه: "فرانسه د یو داسې ملت بې وسلې کول غواړي چې د اشغال او استعماري حالت لاندې دی، په داسې حال کې چې د اشغالګر ملاتړ ته دوام ورکوي." هغې وویل: "فلسطینیان به هېڅکله وسله وال مقاومت پرېنږدي تر څو چې اسراییل زموږ ځمکې اشغال او استعماري کړي."

د اسراییل لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو د دې اعلان سخت مخالفت وکړ او ویې ویل چې دا "ترهګرۍ ته انعام ورکول دي" او ادعا یې وکړه چې دا به "د ایران بل استازی رامنځته کړي، لکه څنګه چې غزه شوه."

نتنیاهو زیاته کړه: "په دې شرایطو کې یو فلسطیني دولت به د اسراییل د له منځه وړلو لپاره یو لانچ پیډ وي – نه دا چې د اسراییل ترڅنګ په سوله کې ژوند وکړي." هغه وویل: "راځئ چې روښانه کړو: فلسطینیان د اسراییل ترڅنګ یو دولت نه غواړي؛ دوی د اسراییل پر ځای یو دولت غواړي."

د دفاع وزیر اسراییل کاتز وویل: "د دې پر ځای چې په دې مهم وخت کې د اسراییل ملاتړ وکړي، د فرانسې ولسمشر موږ کمزوري کوي... موږ به هېڅکله د داسې فلسطیني موجودیت رامنځته کېدل ونه منو چې زموږ شتون ته ګواښ پېښ کړي."

په مقابل کې، د ایرلنډ لومړي وزیر سایمن هاریس وویل: "زه د ولسمشر مکرون د دې اعلان هرکلی کوم چې فرانسه به په سپټمبر کې فلسطین په رسمیت وپېژني. دا د دوه دولتونو د حل لارې د پلي کولو لپاره یو مهم ګام دی."

د هسپانیا لومړي وزیر پېدرو سانچېز وویل: "زه د دې هرکلی کوم چې فرانسه د هسپانیا او نورو اروپایي هېوادونو سره یوځای د فلسطین دولت په رسمیت پېژني. په ګډه، موږ باید هغه څه وساتو چې نتنیاهو یې د له منځه وړلو هڅه کوي. دوه دولتونه یوازینۍ حل لاره ده."

د سکاټلنډ لومړي وزیر جان سویني زیاته کړه: "بریتانیا باید د نن شپې د فرانسې مثال تعقیب کړي او د فلسطین دولت په رسمیت وپېژني. دا د سولې لپاره اړین دی. اوربند او بشري مرستې باید اوس پیل شي."

د مکرون دا اعلان په داسې حال کې شوی چې په غزه کې بشري وضعیت د سقوط په حال کې دی، چیرې چې د غزې د روغتیا وزارت د راپور له مخې د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر راهیسې تر اوسه پورې له ۵۹،۵۰۰ څخه زیات فلسطینیان، چې ډېری یې ښځې او ماشومان دي، وژل شوي دي.

فرانسه هم اعلان کړی چې د سعودي عربستان سره په ګډه به د جولای په ۲۸-۲۹ نېټه په ملګرو ملتونو کې یو نړیوال کنفرانس کوربه وي ترڅو د فلسطیني دولت جوړولو لپاره یوه نقشه وړاندې کړي.

د فرانسې د بهرنیو چارو وزیر باروټ خبرداری ورکړ: "د فلسطیني دولت د جوړېدو امکانات تر بل هر وخت زیات ګواښ سره مخ دي، ځکه چې غزه د قحطۍ او ویجاړۍ سره مخ ده."