د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د اوکراین په شخړه کې د منځګړیتوب هڅو لپاره د تورکیې مننه وکړه او باور یې څرګند کړ چې انقره به د حل لارې موندلو لپاره خپل “ځانګړی رول” ته دوام ورکړي. دا څرګندونې هغه د شانګهای د همکارۍ سازمان د سرمشریزې په څنډه کې د چین د تیانجین بندري ښار کې د تورکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان سره د لیدنې پر مهال وکړې.
پوتین وویل چې له مې میاشتې راهیسې په استانبول کې د روسیې او اوکراین ترمنځ درې مستقیمې خبرې اترې ترسره شوي دي. د هغه په وینا، دې خبرو دواړو خواوو ته په یو شمېر بشري موضوعاتو کې د پرمختګ زمینه برابره کړه.
هغه ټینګار وکړ چې د انقرې ګډون د خبرو اترو لپاره د ځای رامنځته کولو کې مهم رول لوبولی دی او د تورکیې ونډه یې “د پام وړ” او “اړینه” وبلله.
د روسیې مشر زیاته کړه چې هغه او اردوغان د څو سیمهییزو مسایلو په اړه خبرې وکړې، چې په کې منځنی ختیځ، شمالي افریقا او قفقاز شامل دي.
هغه څرګنده کړه چې په دې برخو کې له تورکیې سره همکاري “ښه تنظیم شوې، مشخصه، ګټوره او د باور وړ” ده.
پوتین په دې هم ټینګار وکړ چې د ولسمشرانو په کچه منظمې خبرې اترې د هغه څه ملاتړ کوي چې هغه یې “جوړونکی او درناوی لرونکی ډیالوګ” بولي چې د ښه ګاونډیتوب اصولو سره سمون لري.
پوتین د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ او پانګونې دوامداره وده هم یاده کړه.
هغه وویل چې تېر کال دوه اړخیزه سوداګري ۶.۶ سلنه زیاته شوې او د ۲۰۲۵ کال په لومړۍ نیمایي کې درې سلنه نوره هم زیاته شوې ده. د هغه په وینا، روسي شرکتونه د تورکیې په فلزاتو او موټرو جوړولو صنعتونو کې فعال دي، په داسې حال کې چې د تورکیې شرکتونه په روسیه کې د میخانیکي انجینرۍ، لرګیو پروسس کولو او فلزاتو په برخو کې څرګند شتون لري.
هغه د بین الحکومتي کمیسیون کار هم یاد کړ، چې وروستی ځل په جون کې په مسکو کې غونډه وکړه، او دا یې د اقتصادي همکارۍ یو محرک وباله.
پوتین د انرژۍ همکاري “په ریښتیني ډول ستراتیژیکه” وبلله. هغه وویل چې د بلو سټریم او ترک سټریم پایپ لاینونو له لارې د طبیعي ګازو تحویلي بې خنډه روانه ده او ټینګار یې وکړ چې روسیه د تورکیې د کلیدي عرضه کوونکو څخه ده.
هغه د اق قويو اټومي بریښنا فابریکه هم یاده کړه، چې اوس مهال د روسیې د روس اتوم لخوا جوړیږي، او دا یې د دوه اړخیزو اړیکو یو مهم پروژه وبلله چې د شراکت اوږدمهاله طبیعت څرګندوي.
د رسمي خبرو اترو څخه مخکې، کریملین داسې ویډیو خپره کړه چې پکې د روسیې او تورکیې د پلاوو غړي یو بل ته په تودو احساساتو سره ښه راغلاست وایي.
د روس اتوم مشر الیکسي لیخاچوف او د روسیې د انرژۍ وزیر سرګي تسویلیف د خپلو ترکیو سیالانو، په شمول د انرژۍ وزیر الپرسلان بیرقدار سره د لاسونو روغبړ او غېږې ورکړې.
پوتین د مسکو او انقرې ترمنځ د سیاسي باور پر اهمیت هم ټینګار وکړ، په داسې حال کې چې د دوی همکاري یوازې دوه اړخیزو مسایلو پورې محدود نه ده، بلکې سیمهییزو او نړیوالو موضوعاتو ته هم غځېدلې ده.
هغه وویل چې دواړه خواوې په هغو سیمو کې د نظرونو د همغږۍ ارزښت ویني لکه منځنی ختیځ او شمالي افریقا، چیرې چې د دوی ګټې په مکرر ډول سره تلاقیږي.