نړۍ
5 دقیقې خواندن
د نړۍ په کچه میلیونونه خلک د شدیدې تودوخې څپې سره مخامخ دي
په تېرو څو اونیو کې د سختې ګرمۍ څپه د اروپا، آسیا او شمالي امریکا په ځینو برخو کې خپره شوې ده، چې د موسمي اوسطونو څخه ډېرې لوړې تودوخې یې رامنځته کړې او حکومتونه یې بیړني اقداماتو ته اړ کړي دي.
د نړۍ په کچه میلیونونه خلک د شدیدې تودوخې څپې سره مخامخ دي
/ Reuters
8 جولای 2025

په تېرو څو اونیو کې د سختې ګرمۍ څپه د اروپا، آسیا او شمالي امریکا په ځینو برخو کې خپره شوې ده، چې د موسمي اوسطونو څخه ډېرې لوړې تودوخې یې رامنځته کړې او حکومتونه یې بیړني اقداماتو ته اړ کړي دي.

جنوبي اروپا په خبرداري کې ده

یونان د سختې ګرمۍ له امله تر ټولو زیات اغېزمن شوې ده، چیرې چې تودوخه له ۴۰ درجې سانتي ګراد څخه پورته شوې ده. چارواکو د بهرنیو کارګرو او د خوراکي توکو د رسولو کارکوونکو لپاره د ماسپښین د کار وقفه لازمي کړې ده پداسې حال کې چې د تودوخې پورې اړوند ناروغیو مخنیوي لپاره یې د کور څخه د کار کولو هڅونه کړې ده. د دې هېواد د اور وژنې خدمات د سختې ګرمۍ له امله د ځنګلي اورونو د خطر د زیاتوالي له امله په لوړ خبرداري کې دي.

د بالکان په نورو ځایونو کې، د تودوخې څپې د وچکالۍ شرایط خراب کړي دي، په ځانګړې توګه په البانیا، بوسنیا، صربستان او کوسووا کې. البانیا د وچو کرنیزو ځمکو د ژغورلو لپاره د سیندونو اوبه اړولې دي، او صربستان په کلیوالو سیمو کې د اوبو محدودیتونه لګولي دي. په دې سیمه کې د اوبو برېښنا تولید په چټکۍ سره کم شوی، چې هېوادونه یې اړ کړي د برېښنا واردات زیات کړي.

چین د لوړې کچې د ګرمۍ خبرداري ورکړي

په ختیځ او مرکزي چین کې لږ تر لږه ۲۸ سیمې، چې د شانډونګ او هینان ولایتونه پکې شامل دي، د لوړې کچې د ګرمۍ خبرداري لاندې دي. ځینې سیمې، لکه د ساحلي ښار چینګداو، د ۴۰ درجې سانتي ګراد څخه پورته تودوخه ثبت کړې ده.

د برېښنا غوښتنه تاریخي لوړو کچو ته رسېدلې، او ځینې پوهنتونونو کتابتونونه ۲۴ ساعته پرانیستي ساتلي دي ترڅو خلکو ته پناه ورکړي. د یوې لیلیې یو کارکوونکی د ګرمۍ له امله مړ شوی او یو زده کوونکی د ګرمۍ د ناروغۍ له امله روغتون ته وړل شوی، چې د سختو موسمي حالاتو پر وړاندې د چمتووالي په اړه اندیښنې راپورته کړې دي.

په ۲۰۲۲ کال کې، چین د ۱۹۶۱ راهیسې د بدترینو ګرمۍ څپو سره مخ شو، چې ډېرو برخو د جون له منځ څخه د اګست تر پایه پورې د ۷۹ ورځو اوږده ګرمۍ تجربه کړه. د ۲۰۲۳ کال د طبي ژورنال "لانسیټ" د راپور له مخې، په هغه کال کې په چین کې د ګرمۍ څپو سره تړلې شاوخوا ۵۰،۹۰۰ مړینې ثبت شوې وې.

هند او پاکستان د سختې ګرمۍ سره مخ دي

په جنوبي آسیا کې هم د ګرمۍ خطرناک حالتونه دوام لري. په هند کې، د راجستان، ډیلي او اتر پردیش ځینې برخې د څو اونیو لپاره د ۴۵ درجې سانتي ګراد ته نږدې تودوخې سره مخ دي. روغتونونو د ګرمۍ ناروغیو په پېښو کې زیاتوالی راپور کړی، پداسې حال کې چې په ځینو سیمو کې ښوونځي خپل کاري ساعتونه بدل کړي یا یې بند کړي دي.

په ډیلي کې روغتونونو د تودوخې پورې اړوند داخلېدو په پېښو کې د پام وړ زیاتوالی راپور کړی دی. رام منوهر لویا روغتون یوازې په څو ورځو کې نږدې ۵۰ د ګرمۍ ناروغان درملنه کړې او "بې ساري" پېښې یې تجربه کړې دي.

د ملي ناروغیو کنټرول مرکز د مارچ او جون تر نیمایي پورې، په ټول هند کې د ګرمۍ له امله ۱۱۰ مړینې او له ۴۰،۰۰۰ څخه ډیرې قضیې ثبت شوې، چې په کې اتر پردیش (۳۶ مړینې)، بیهار (۱۷) او راجستان (۱۶) تر ټولو ډیر ځپل شوي ایالتونه وو.

په ګاونډي پاکستان کې، د جیکوباباد ښار — چې اکثره د نړۍ تر ټولو ګرم ځایونو څخه ګڼل کېږي — د ۲۰۲۵ کال تر اوسه پورې لږ تر لږه ۲۰ ورځې د ۴۸ درجې سانتي ګراد تودوخه ثبت کړې ده. حکومت روغتیایی مشورې خپرې کړې دي، چې خلک د ګرمۍ په لوړو ساعتونو کې د کور دننه پاتې کېدو ته هڅوي.

امریکا او مکسیکو سوځي

د لویدیځې امریکا او شمالي مکسیکو په سر کې د سختې ګرمۍ یوه څپه رامنځته شوې، چې د تودوخې زیاتوالی او موجوده خطرونه یې لا پسې زیات کړي دي. د مرګ دره  سیمه د سختې ګرمۍ سره مخ شوې، چې د اور د خطرونو سره د موټرو د بریکونو د تودوخې له امله پېښې زیاتې شوې دي، او په مارچ کې یې ۱۰۰ درجې فارنهایټ تودوخه ثبت کړې، چې د تودوخې د ریکارډونو د زیاتوالي یوه نښه ده.

د یوې لویې ګرمۍ څپې وړاندوینه شوې چې د کالیفورنیا، اریزونا او نیوادا په داخلي برخو کې د ورځې لوړې تودوخې له ۴۳ درجې سانتي ګراد څخه پورته کړي، چې د اونۍ تر منځ پورې به دوام وکړي.

د مکسیکو د ملي هوا پېژندنې خدمت (SMN) د مې تر نیمایي پورې په ګڼو ایالتونو کې د ګرمۍ څپه راپور کړې، چې د ورځې لوړې تودوخې په کوهویلا، نیوو لیون، تاماولیپاس، سان لوئیس پوتوسي، میچواکان، ګوریرو او نورو ځایونو کې له ۴۵ درجې سانتي ګراد څخه پورته وې. د مکسیکو ښار پلازمېنې په دې موده کې د ۳۰–۳۵ درجې سانتي ګراد تودوخې تجربه کړې.

د اقلیم بحران د ګرمۍ شدت زیاتوي

کارپوهان وايي چې د ګرمۍ څپو تکرار او شدت د اقلیم د بحران له امله زیاتېږي. د اروپایي اتحادیې د کوپرنیکس د اقلیم بدلون خدمت په وینا، د ۲۰۲۵ کال جون د نړۍ تر ټولو ګرم جون و، چې د پرله پسې ۱۳مې میاشتې لپاره د نړیوالو تودوخې ریکارډونه مات شول.

د حکومتونو ځوابونه او خبرداري

په اغېزمنو سیمو کې حکومتونو عامه مشورې خپرې کړې، د یخولو مرکزونه یې پرانیستي او په ځینو ځایونو کې یې د بهر کار محدودیتونه لګولي دي. د روغتیا نړیوال سازمان خبرداری ورکړی چې زیان منونکي ډلې — لکه مشران، ماشومان او بهر کارکوونکي — په ځانګړې توګه د خطر سره مخ دي.

لکه څنګه چې د تودوخې څپې دوام لري، هوا پېژندونکي د راتلونکو اونیو لپاره په اروپا، آسیا او شمالي امریکا کې د دوامداره سختو تودوخې وړاندوینه کوي.

وپلټۍ
سوډان د تورکیې سوله‌ایز منځګړیتوب وړاندیز ته هرکلی وايي — د سوډان د بهرنیو چارو وزیر.
د لوور په موزیم کې تاریخي بدلون: "موناليزا" لپاره ځانګړې خونه.
د تورکي سریالونه په نړۍ کې د تورکي انځور ته بدلون ورکوي.
دمصر په حتشپسوت معبد کې نوي اثار کشف شول.
د جګړې د جرمونو محکمه په خطر کې ده: دجرمونو نړیوالې محکمې مشر.
'زما یوازینۍ غوښتنه مرګ وو': ژغورل شوي بندي د اسد په زندانونو کې شکنجه افشا کړه.
په نړۍ کې له ۱۰۰۰ څخه زیات ساینس پوهان د غزې د اوربند لپاره لیک لاسلیک کړ.
لبنان د سوریې د اغیزو لاندې نه  د ژغورنې په خاطر په مخ کې ډیره اوږده لار لري.
ایران په اسرائیل کې د ټولنیز پلوه منزوي شوي ځینې یهودان څه ډول د جاسوسانو په توګه جذب کړل؟
د ګولان د لوړو اهمیت او سرائیلو لخوا ددې سیمې د کنټرولو د هلو ځلو لامل په ډاګه شو
اروپایي اتحادیه که روسیه؟ په رومانیا کې دیموکراسي په ریښتیا څوک کمزورې کوي؟
یو فلسطیني ډاکټر چې د غزې نه د وتو څخه انکار کړی وو د اسرائیلو په زندان کې ژوند د لاسه ورکړ.
د اکتوبر په اومه د اسرائیلو او فلسطین د نښتې تاریخي اهمیت
ولې ۲۰۲۴ د بریکس د پرمختګ لپاره یو مهم کال و؟
د شولز تر سقوط وروسته، جرمني خپل ځان د پولې په سر مومي.
ټي آر ټي ګلوبل ته یوه کتنه وکړئ. خپل نظرونه زمونږ سره شریک کړئ!
Contact us