خان یونس، غزه- په یو لنډمهاله خیمه کې چې د خان یونس سره نږدې د ملګرو ملتونو د UNRWA په یوه ګڼ میشته ښوونځي کې درول شوې، ۲۶ کلنه فلسطینۍ مور، وروود اسفور هڅه کوي چې د کور یو څه احساس بېرته راژوندی کړي. دغه ښوونځی چې د اسراییلو د ۱۵ میاشتو دوامداره محاصرې پر مهال د پناه ځای په توګه بدل شوی و، د اسراییلو او حماس ترمنځ د ۴۲ ورځني اوربند پر مهال یې شمېرې کمې شوې وې.

اوس، د اسرائیلو پوځ د فلسطینیانو د جبري بې ځایه کولو امر کړی، دغه پناه ځای یو ځل بیا پراخیږي، او د ختیځ خان یونس او شمالي بیت حانون څخه وېرېدلي کورنۍ یې منلې دي.

د هغې خاوند، احمد، ژر تر ژره خپله زړه خیمه چې د اباسان په وروستي بې ځایه کېدو کې یې ژغورلې وه، راټولوي، چیرې چې د اسرائیلو بریدونو د دوی کور ویجاړ کړی و. هغه بیا سمدلاسه ځي او د خوراکي توکو او اوبو په لټه کې له نورو خلکو سره یو ځای کېږي، په داسې حال کې چې اسفور د خیمې د خاورو فرش پاکوي او خپلې پاتې شتمنۍ په احتیاط سره تنظیموي.

د هغې سترګې له اوښکو ډکې دي، ځکه چې هغه يوځل بیا د بې ځایه کېدو سره مخ ده—دا د دسمبر ۲۰۲۳ راهیسې اتم ځل دی. د جنورۍ د اوربند له لارې رامنځته شوې نازکه سوله د هغې کورنۍ ته د امید یوه شېبه ورکړې وه، خو د اسراییلو د بمبارۍ بیا پیل دغه خیال مات کړ.

هغې وویل: "ما غوښتل چې خپلو ماشومانو ته د اختر لپاره یو څه خوشحالي ورکړم—شاید نوي کالي یا خواږه ورته واخلم." هغې خپلې دوه کوچنۍ لوڼې، درې کلنه ثنا او دوه کلنه امیره په غېږ کې نیولې وې. "خو اسراییلو دا هم زموږ څخه واخیستل، زموږ کور او زموږ د امنیت احساس سره یو ځای."

د هغې درې زامن—آدم (۸)، عبدالله (۷)، او حسن (۶)—له خپل پلار سره دي، چې د ډوډۍ او اوبو په اوږدو قطارونو کې ولاړ دي. هغې په غوسه وویل: "پر ځای د دې چې زما ماشومان د نورو ماشومانو په څیر اختر ولمانځي لوبې وکړي او خوشحاله شي، زما ماشومان به د خوراک او اوبو لپاره په قطارونو کې ولاړ وي. موږ له هر اختر څخه بې برخې شوي یو، حتی د روژې میاشتې څخه. موږ فکر کاوه چې جګړه پای ته رسېدلې، خو اوس یوازې دا هڅه کوو چې خپل ماشومان ژوندی وساتو."

د حماس او اسرائیلو ترمنځ د اوربند د دویمې مرحلې خبرې اترې د روانې میاشتې په پیل کې وځنډېدې، ځکه چې اسرائیلو د ۲۰۲۳ د اکتوبر راهیسې نیول شوي یرغمل شوي کسان د بې قید او شرطه خوشې کولو غوښتنه وکړه. په داسې حال کې چې بمبارۍ بیا زور اخیستی، د دې جګړې اصلي قربانیان د غزې خلک دي.

جګړه بیا پیل شوه، ملکي وګړي زیانمن شول

د اسرائیلو جنګي الوتکې او توپخانې د سه شنبې په سهار د اوربند له ماتېدو راهیسې په پرله پسې ډول په غزه بریدونه کوي. د ځايي روغتیايي چارواکو په وینا، تر اوسه پورې له ۴۵۰ څخه زیات فلسطینیان وژل شوي، چې لږ تر لږه ۷۳ ماشومان او ښځې پکې شاملې دي. سلګونه نور ټپیان شوي دي.

دغه بریدونو د ورځني ژوند ټولې برخې ویجاړې کړې دي. هغه بازارونه او دوکانونه چې د اوربند پر مهال په احتیاط سره بیا پرانیستل شوي وو، اوس خالي پراته دي. د عادي ژوند هر ډول هیله په لوګیو او کنډوالو کې ورکه شوې ده.

نږدې، ۵۲ کلنه امل احمد خپل لمسی محمد ته تسلۍ ورکوي، چې د خپل بمبار شوي کور څخه د ژغورل شویو شتمنیو په یوه ډنډ کې ناست دی. د هغې کورنۍ د خوندیتوب په لټه کې په خپل ویجاړ شوي ګاونډ کې پاتې شوې ده. هغې وویل: "موږ فکر کاوه چې موږ کولی شو خپل ژوند بیا جوړ کړو. موږ حتی د اختر لپاره د کلچو پخولو تیاری کړی و، یوازې د دې لپاره چې یو ځل بیا عادي احساس وکړو. خو د اسرائیلو جګړې دغه هیله ویجاړه کړه."

د هغې شپږ ماشومان او اووه لمسیان خواره واره دي. د هغې زوی محمد، چې څو میاشتې وړاندې یې په یوه اسرائیلي هوایي برید کې خپل ماشوم له لاسه ورکړی و، اوس د خپلې امیندواره مېرمنې د نامعلوم راتلونکې په اړه اندېښمن دی. د امل کشر ماشومان—نسما (۲۲)، محمود (۱۹)، او معتص (۱۵)—د هغې سره پاتې دي، چې د دوی راتلونکی هم ناڅرګند دی.

هغې وویل: "حتی زما خاوند، چې بې کاره دی، اختر ته د ماشومانو لپاره د یو څه وړو شیانو اخیستلو لپاره پور واخیست. اوس زموږ لومړیتوب بیا د دې نسل وژنې څخه ژوندي پاتې کېدل دي." هغې په غوسه سر وخوځاوه. "ایا موږ د پای نه لرونکي کړاو لپاره ټاکل شوي یو؟ ایا زموږ ماشومان د نړۍ د نورو مسلمانانو په څېر د خوښۍ مستحق نه دي؟ اسرائیل غواړي موږ یا ووژني یا مو وشړي."

اقتصادي سقوط، بشري ناورين

جګړې د غزې لا دمخه نازک اقتصاد ویجاړ کړی دی. هغه سوداګر چې د اختر لپاره یې توکي ذخیره کړي وو، اوس ګوري چې د دوی دوکانونه خالي دي. د خوراکي توکو بیې چې په تېرو اونیو کې کمې شوې وې، اوس بیا څو چنده لوړې شوې دي او ذخیرې بیا کمې شوې دي.

د خان یونس په ګڼ مېشته جلا سړک کې، چیرې چې د اختر پیرودونکي یو وخت د جامو دوکانونه ډک کړي وو، اوس صحنه بېخي بدله شوې ده. ۳۲ کلن دوکاندار نصر المصري په خپل دوکان کې ولاړ دی، چې یوازې دوه ورځې وړاندې د پیرودونکو څخه ډک و. اوس د نویو جامو المارۍ بې کاره پاتې ده.

هغه وویل: "خلکو پیرودنه بند کړه کله چې هوایي بریدونه بیا پیل شول. دوی پوهېږي چې حالات به یوازې خراب شي."

اسرائیلو د بریدونو له بیا پیل څخه مخکې خپله محاصره لا زیاته کړې وه، د غزې پولې یې تړلې وې او د مارچ له ۲ راهیسې یې د اړینو توکو رسونه بنده کړې وه. د اوړو کمښت د ډوډۍ پلورنځي تړلي دي؛ روغتونونه په سختۍ سره فعالیت کوي، او ورځنی ژوند په یوه ناورین بدل شوی دی.

په غزه کې د سیاسي علومو استاد ډاکټر موفق الکفرنه خبرداری ورکوي چې دغه بریدونه ښايي څو اونۍ دوام وکړي چې ممکن حتی وژونکي پړاو ته به وغځیږي.

هغه وویل: "د اسرائیلو هدف دا دی چې غزه د ژوند کولو وړ ځای نه کړي. دا جګړه یوازې د حماس په اړه نه ده—دا د فلسطینیانو د مقاومت ماتولو، د خلکو د ناامیدۍ لامل ګرځولو، او هغوی د وتلو په اړه د فکر کولو ته اړ کولو په اړه ده."

د ډله ییزو بې ځایه کیدو احتمال له ډیرې مودې راهیسې ویره لري. هغه وویل: "د اسرائیلو استعماري ستراتیژۍ تل د قومي پاکولو برخه وه. که د مستقیمې شړنې له لارې وي یا د ژوند کولو د شرایطو د نه زغملو له لارې، هدف د فلسطینیانو شتون له منځه وړل دي."

که څه هم د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د غزې د ټول نفوس د جبري شړلو د پخوانۍ طرحې څخه لاس واخیست، خو د تاوتریخوالي روان زیاتوالی د غزې خلکو لپاره د همدې هدف د ترلاسه کولو په توګه ګڼل کېږي.

الکفرنا زیاتوي: "اسرائیل د هرې هغې معاملې څخه انکار کوي چې د دې جګړې پای ته رسیدو یا له غزې څخه د دوی د وتلو تضمین کوي." "پرځای یې، دا د فلسطینیانو د ګونډو کولو لپاره له ډیر ځواک څخه کار اخلي."

د اسفور او احمد په څېر بې ځایه شویو کورنیو لپاره، سیاسي بحثونه یوازې لرې مفکورې دي. د دوی ورځنۍ جګړه د ژوندي پاتې کېدو لپاره ده، او د دوی دعا د نه ختمېدونکي کړاو پای ته رسېدل دي.

اسفور وویل: "موږ نه پوهېږو چې دا به کله پای ته ورسېږي." هغې خپلې لوڼې په کلکه غېږ کې ونیولې. "خو هغه څه چې موږ پري پوهېږو دا دي چې له غزې وينې بهيږي، او نړۍ لا هم ورته په چوپتیا سره ګوري."  

دا لیکنه د ایګاب سره په همکارۍ خپره شوې ده.