Rossiya va uning asosiy ittifoqchisi Belarus juma kuni ertalab yirik qo‘shma harbiy mashg‘ulotlarni boshladi, bu NATOni hushyorlikka undadi. Bu mashg‘ulotlar Polsha tomonidan Moskva havo hududiga hujum dronlarini yuborib, keskinlikni oshirganlikda ayblanganidan bir necha kun o‘tib boshlandi.
“Zapad” mashg‘ulotlari Rossiya kuchlari Ukrainadagi keng front chizig‘ida harakat qilayotgan va Ukraina shaharlariga havo hujumlarini kuchaytirayotgan bir paytda o‘tkazilmoqda.
Belarus bilan chegaradosh NATOning sharqiy qanotidagi a’zolari — Polsha, Litva va Latviya — ushbu mashg‘ulotlar tufayli yuqori darajada hushyorlikda. Belarus mashg‘ulotlar poytaxt Minskdan sharqda joylashgan Borisov shahri yaqinida o‘tkazilishini ma’lum qildi.
Ushbu davlatlar mashg‘ulotlar oldidan xavfsizlik choralarini kuchaytirdi. Polsha mashg‘ulotlar davomida Belarus bilan chegarasini to‘liq yopishni buyurdi.
“Rossiya va Belarus armiyalarining qo‘shma strategik harakatlari boshlandi,” dedi Rossiya mudofaa vazirligi bayonotida.
Polsha bosh vaziri Donald Tusk mamlakati uchun “tanqidiy kunlar” haqida ogohlantirdi. U Polsha Ikkinchi Jahon urushidan beri “ochiq to‘qnashuv”ga eng yaqin holatda ekanligini aytdi. Bu Polsha va uning NATO ittifoqchilari chorshanba kuni Rossiya dronlarini havo hududida urib tushirganidan keyin sodir bo‘ldi.
Moskva bu xavotirlarni rad etdi. “Bu rejalashtirilgan mashg‘ulotlar, ular hech kimga qarshi qaratilmagan,” dedi Kreml matbuot kotibi Dmitriy Peskov payshanba kuni jurnalistlarga. U Polshaning mashg‘ulotlarni “tajovuzkor kuch namoyishi” deb atashini rad etdi.
Ammo Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy ham Moskvaning niyatlari haqida ogohlantirdi. “Rossiyaning bunday harakatlari mudofaa maqsadida emas va faqat Ukrainaga qarshi emas,” dedi u payshanba kuni Kiyevda.
Rossiya o‘z hududi bo‘ylab 221 ta Ukraina dronini to‘xtatganini ma’lum qildi.
Faqat namoyishmi?
Odatda har to‘rt yilda bir marta o‘tkaziladigan Zapad mashg‘ulotlari bu yil Ukrainadagi mojaro davomida birinchi marta o‘tkazilmoqda va 16-sentabrgacha davom etadi. Moskva 2021-yilda shunga o‘xshash mashg‘ulotlarga taxminan 200 ming askar yuborgan edi, bu Ukraina hujumidan bir necha oy oldin sodir bo‘lgandi.
Ammo bu yilgi Zapad mashg‘ulotlari ancha kichik bo‘lishi kutilmoqda, chunki Rossiyaning yuz minglab askarlari Ukrainada joylashtirilgan. Belarus yanvar oyida mashg‘ulotlarda 13 ming askar ishtirok etishini aytgan edi, ammo may oyida bu raqam taxminan yarmiga qisqartirilishini ma’lum qildi.
Tuskning so‘zlariga ko‘ra, mashg‘ulotlar Polsha va Litva o‘rtasidagi chegarada joylashgan Suvalki yo‘lagini egallashni simulyatsiya qilish uchun mo‘ljallangan. Bu yo‘lak NATO uchun zaif nuqta hisoblanadi va Rossiyaning har qanday hujumining birinchi nishoni bo‘lishi mumkin.
Belarus prezidenti Aleksandr Lukashenko bu xavotirlarni “mutlaqo bema’ni” deb rad etdi. Yil boshida davlat ommaviy axborot vositalari Belarus mudofaa vazirining mashg‘ulotlar Polsha va Ukraina chegaralaridan uzoqroqqa ko‘chirilganini, bu esa keskinlikni kamaytirishga qaratilganini aytganini keltirgan edi.
Shunga qaramay, Polsha Belarus bilan qolgan bir nechta chegara o‘tish joylarini yopdi — bu Moskvaning tanqidiga sabab bo‘ldi — va sharqiy chegarasi bo‘ylab havo harakatini chekladi. Litva va Latviya ham qisman havo hududini yopishini e’lon qildi.
Rossiyaning Belarusda taktik yadro qurollarini joylashtirishi mashg‘ulotlarga yangi o‘lchov qo‘shdi. Minsk avgust oyida mashg‘ulotlarda Rossiyaning yangi tajribaviy yadro quroliga ega raketasi, “Oreshnik”, shuningdek, yadro zarbasi bo‘yicha mashg‘ulotlar o‘tkazilishini ma’lum qildi.
