Keyingi papa kim bo‘lishini oldindan aytish xavfli ish. Bir eski italyan maqoli shunday deydi: 'Konklavga papa bo‘lib kirgan kishi, kardinal bo‘lib chiqadi.' Bu maqol konklav, ya’ni papa saylash uchun yig‘iladigan kardinallarning yopiq yig‘ilishida oldindan taxmin qilishdan ogohlantiradi.
Ammo, Papa Fransiskning 88 yoshida vafot etgani haqida Vatikan dushanba kuni e’lon qilganidan so‘ng, uning o‘rniga kim kelishi haqida ba’zi taxminlar paydo bo‘ldi. Quyida 'papabili' deb atalgan, ya’ni papa bo‘lishi mumkin bo‘lgan kardinal nomzodlar alifbo tartibida keltirilgan.
Kardinal Jan-Mark Avelin, Marsel arxiyepiskopi, Fransuz, 66 yoshda
Fransuz matbuotiga ko‘ra, u ba’zi katolik doiralarda Papa Ioann XXIV deb ataladi, bu uning 1960-yillardagi islohotchi Papa Ioann XXIII ga o‘xshashligi bilan bog‘liq. Papa Fransisk bir marta uning vorisi Ioann XXIV ismini olishi mumkinligini hazil tariqasida aytgan edi.
Avelin o‘zining samimiy va hazilkash tabiati, immigratsiya va musulmon dunyosi bilan aloqalar borasida Fransisk bilan yaqin g‘oyaviy qarashlari bilan tanilgan. U teologiya bo‘yicha doktorlik va falsafa bo‘yicha ilmiy darajaga ega bo‘lgan jiddiy intellektualdir.
Avelin Jazoirda ispan muhojirlar oilasida tug‘ilgan va Jazoir mustaqilligi ortidan Fransiyaga ko‘chib o‘tgan. U hayotining ko‘p qismini Marselda o‘tkazgan, bu shahar asrlar davomida madaniyatlar va dinlar chorrahasi bo‘lib kelgan.
Fransisk davrida Avelin katta yutuqlarga erishdi: 2013 yilda episkop, 2019 yilda arxiyepiskop va uch yil o‘tib kardinal bo‘ldi. 2023 yil sentabr oyida u O‘rta Yer dengizi masalalari bo‘yicha xalqaro cherkov konferensiyasini tashkil etdi, unda Papa Fransisk asosiy mehmon edi.
Agar u papa bo‘lsa, u XIV asrdan beri birinchi fransuz papa bo‘ladi. Shuningdek, u Ioann Pavel II dan keyingi eng yosh papa bo‘ladi. Lekin u italyan tilini tushunsa-da, gapira olmaydi, bu esa Rimdagi hokimiyat o‘yinlari va intrigalar bilan shug‘ullanishda muhim kamchilik bo‘lishi mumkin.
Kardinal Peter Erdo, Vengriyalik, 72 yoshda
Agar Erdo saylansa, u konservativ lagerdan bo‘lsa-da, Fransiskning progressiv dunyosi bilan ko‘priklar qurishga muvaffaq bo‘lgan murosali nomzod sifatida qaraladi.
Erdo 2013 yildagi oxirgi konklavda papa bo‘lish uchun asosiy nomzodlardan biri sifatida ko‘rilgan edi. Bu uning Yevropa va Afrikadagi keng cherkov aloqalari, shuningdek, sekulyar jamiyatlarda katolik e’tiqodini qayta jonlantirishga qaratilgan Yangi Evangelizatsiya tashabbusining kashshoflaridan biri sifatida tanilganligi bilan bog‘liq edi.
U teologiyada konservativ bo‘lsa-da, pragmatik yondashuvi bilan tanilgan va hech qachon Fransisk bilan ochiqchasiga to‘qnash kelmagan. Ammo, 2015 yilgi migrantlar inqirozi paytida u cherkovlarni qochqinlarni qabul qilishga chaqirgan Fransiskning chaqirig‘iga qarshi chiqib, bu inson savdosi bilan teng ekanligini aytgan edi.
Erdo cherkov qonunchiligi bo‘yicha mutaxassis bo‘lib, o‘z faoliyati davomida tez ko‘tarilgan. U 40 yoshida episkop, 2003 yilda esa 51 yoshida kardinal bo‘ldi. U italyan tilini mukammal biladi, shuningdek, nemis, fransuz, ispan va rus tillarida gaplasha oladi, bu esa Ukraina urushi ortidan katolik va rus pravoslav cherkovlari o‘rtasidagi munosabatlarni yaxshilashga yordam berishi mumkin.
Erdo xarizmatik notiq emas, lekin bu safar bu kamchilik emas, balki afzallik sifatida qaralishi mumkin, agar kardinallar Fransiskning faol davri
