Пред шест децении, во 1967 година, фудбалскиот клуб Динамо од Загреб го освои Купот на саемските градови, прва европска титула која ја освоил некој клуб од поранешна Југославија.

Во тогаш престижното фудбалско натпреварување, формирано во 1955 година, можеа да учествуваат само европски градови кои имат репрезентативни сајмишта, а како што сугерира самото име, Купот беше организиран за промоција на меѓународни саемски изложби.

Купот на саемските градови во 1971 година беше заменет со Купот на УЕФА, но престижот и значењето на саемите остана непроменето.

Загрепскиот саем е основан во 1909 година и е еден од најстарите саеми во овој дел од Европа, но Загреб знае што значи саем и знае дека не може да се живее во минатото.

Нов Конгресен центар во Загреб

Градот Загреб минатиот месец почна со реализација на проектот за изградба на нов Конгресен центар, кој ќе биде место за развој на конференциски туризам, јавни објекти за загрепчани и бизниси од приватниот сектор, а ќе се гради на просторот на саемот. 

Објектот ќе биде опремен со напредна технологија, со главна сала со капацитет од 2.500 седишта, помала сала со 600 седишта и уште шест модуларни сали со по 150 седишта, со дополнителни сали за состаноци. Планирани се и 600 паркинг места во подземната гаража на Конгресниот центар.

Покрај Конгресниот центар, планирана е изградба на простор за културни настани во просториите на Загрепскиот саем, исто така како јавна инвестиција. Проценетата вредност на јавната градска инвестиција во Конгресниот центар е 51 милион евра без ДДВ, со почеток на изградба во 2027 година, а отворање на новиот центар на почетокот на 2029 година.

Но не е само Загреб. И Белград, саемски град со традиција подолга од осум децении, го надоградува и излегува од границите на постоечкиот саем.

Иако го критикуваат како политички проект, ЕКСПО 2027 е повеќе од тоа.

Специјализираната изложба EКСПO ќе се одржи во Белград од 15 мај до 15 август 2027 година, со тема „Играј за човештвото - спорт и музика за сите“. Засега е потврдено учество на околу 120 држави, а се очекуваат повеќе од четири милиони посетители во текот на 93 дена

Белград ЕКСПО 2027 и Јусеин Болт

Комплексот ЕКСПО, во близина на аеродромот Сурчин во моментов е најголемото градилиште на Балканот, со иновативни градежни технологии и нови урбани решенија. 

Сите градби на специјализираната светска изложба, меѓу кои и новиот Национален стадион ќе останат во трајна функција по изложбата, а половина од објектите ќе бидат основа за новиот Белградски саем.

Павилјоните подоцна ќе бидат претворени во три училишта, три градинки и 22 фискултурни сали. Освен тоа, Белград ќе добие образовна, културна уметничка зона од 45.000 квадратни метри.

Првиот официјален амбасадор на ЕКСПО 2027 е легендарниот Јусеин Болт, еден од најголемите атлетичари и спортиси на сите времиња, а најавено е дека ќе му се придужат уште неколку светски познати личности.

А спортисти од овој калибар Скопје имаше можност да нагости во далечната 1972 година за време на Шаховската олимпијада. Анатолиј Карпов, Тигран Петросиан, Јан Тиман, Виктор Корчној и многу други од плејадата најдобри шахисти на сите времиња своите потези ги влечеа на шаховските табли во објектите на новоизградениот Скопски Саем.

Од Карпов до Фицек

Изграден истата година од врвните македонски архитекти Славко Ѓуриќ и Благоја Мицевски на површина од 25.000 квадратни метри, од кои 16.000 затворен простор во шест саемски хали, функционално и архитектонски обликувани и поврзани во оригинална целина, саемот беше обележје на градот.

Но Скопје од 2018 година е град без саем, срушен од икс причини, но пред сѐ, бидејќи државата немаше сенс за неговото значење или не сакаше да се потруди да го сочува.

Скопјани веќе заборавија како изгледаше Саемот за мебел, Саемот за иновации Макинова, Модните недели, Новогодишните саеми…

А дека главниот град има потреба од специјализиран и мултифункционален комплекс се покажа на неодамнешниот традиционален Саем на книга, кога германскиот автор на бестселери, Себастијан Фицек цели шест часа ги потпишуваше своите книги. „Повеќе од што потпишував на Саемот во Франкфурт“, забележа Фицек.

Убаво, но и поразително во исто време кога љубителите на неговите дела чекаа во редици кои се протегаа далеку од Салата „Борис Трајковски“, која последниве години ја има „честа“ да биде домаќин на Саемот на книга, иако  релано во неа може комотно да излагаат само две -три поголеми издавачки куќи.

Сепак, оптимистички вести дојдоа неодамна од Владата, од каде информираа дека се одржала работна средба со претставници на „Скопски саем“, на која е дискутирано за потребата и важноста од изградба на нов саемски комплекс во Скопје, конкурентен на регионалните и меѓународните пазари.

Може само да се надеваме дека нема да остане само на разговори бидејќи и новите генерации заслужуваат да почуствуваат како изгледаат и звучат концерти во преполната саемска сала на ѕвезди од калибарот на Боб Дилан, Крафтферк и други во чии изведби во минатото уживаа скопјани.

Изградбата на современ саемски комплекс ќе ги отвори вратите за нови можности и ќе го врати изгубениот дух на метрополата. 

Автор: Игор Шегавиќ

Напомена: Ставовите изразени во овој напис му припаѓаат на авторот и не ја одразуваат нужно уредувачката политика на ТРТ Балкан