Кытай Германиянын тышкы иштер министри Йоханн Вадефулдун Кытай Азия-Тынч океан чөлкөмүндө “барган сайын агрессивдүү” деген билдирүүсүнө жооп берип, дүйшөмбү күнү Берлин администрациясын “жаңжалды козутту жана чыңалууну күчөттү” деп айыптады.
Японияга сапары учурунда сөз сүйлөгөн Вадефул Кытай Тайвань кысыгында жана Чыгыш, Түштүк Кытай деңиздеринде "статус-квону бир тараптуу өзгөртүүгө жана чек араларды өз пайдасына жылдырууга" аракет кылып жатканын айтты.
Вадефул япон кесиптеши Такеши Ивая менен сүйлөшүүлөрдөн кийин "Эл аралык сооданын бул сезимтал борборундагы кандайдыр бир чыңалуу глобалдык коопсуздукка жана дүйнөлүк экономикага олуттуу кесепеттерди алып келет", - деди.
Вадефулдун Японияга жана андан кийин Индонезияга болгон сапарына чейин жарыяланган билдирүүдө, Кытай “өзүнүн аймактык үстөмдүгүн барган сайын бекемдеп жатат жана бул процессте эл аралык укуктун принциптерине шек туудурат” деп айтылды.
Билдирүүдө: "Кытайдын Тайвань кысыгы, Чыгыш Кытай деңизи жана Түштүк Кытай деңиздеринде барган сайын күчөгөн агрессивдүү жүрүм-туруму Европага да таасирин тийгизет: Бул жерде биздин глобалдык биримдигибиздин негизги принциптери коркунучта", - деген сөздөр камтылды.
Кытайдын Тышкы иштер министрлигинин өкүлү Мао Нин дүйшөмбү күнү бул билдирүүгө жооп берип, Чыгыш жана Түштүк Кытай деңиздериндеги абал "жалпысынан туруктуу" экенин айтты.
Нин: “Биз тиешелүү тараптарды чыр-чатакты тутандыруу жана чыңалууну күчөтүүнүн ордуна регионалдык өлкөлөрдү урматтоого, маселелерди диалог жана кеңешүү жолу менен чечүүгө жана тынчтык менен ырааттуулуктун жалпы кызыкчылыгын колдоого чакырабыз”,-деди.
Басма сөз катчы "Тайвань маселеси Кытайдын ички иши" деп кошумчалады.
"Согуш машинасын" колдоо
Токиодогу биргелешкен пресс-конференцияда Вадефул ошондой эле Кытайдын Украинадагы согушта "орусиялык согуш машинасын колдоосун" сынга алды.
Вадефул: "Мындай колдоо болбогондо, Украинага каршы агрессивдүү согуш болушу мүмкүн эмес болчу. Кытай Орусиянын эң ири эки максаттуу товар жеткирүүчүсү жана мунай менен газдын эң мыкты кардары" деп билдирди.
Дүйшөмбү күнү АКШ президенти Дональд Трамп, Украинанын президенти Владимир Зеленский жана европалык лидерлер менен сүйлөшүүлөрдүн алдында ал Киев үчүн коопсуздук кепилдиктери "өтө маанилүү" экенин айтты.
Вадефул Трамптын орус кесиптеши Владимир Путин менен жума күнү Аляскада өткөргөн саммити “Москванын акыры адилеттүү жана туруктуу тынчтык үчүн чара көрүшү керек экенин ачык көрсөттү”,- деп айтып: “Бул ишке ашканга чейин Орусияга кысым күчөтүлүшү керек, бул да Украинага жардамды көбөйтүүнү камтыйт” деди.
Вадефул дүйшөмбү күнү Вашингтондо өтө турган сүйлөшүүлөрдүн “Украина үчүн адилеттүү тынчтык жолунда сүйлөшүлгөн чечимдин элементтерин түзүүнү” максат кылганын билдирди.
"Коопсуздук кепилдиктери өтө маанилүү. Анткени Украина ок атышпоо жана тынчтык келишиминен кийин да өзүн натыйжалуу коргой алышы керек" деди.
Кытай тынчтык аракеттерин колдойт
Кытай Орусиянын Украинадагы согушун токтотууга багытталган Вашингтондогу тынчтык сүйлөшүүлөрүнө катышып жаткан “бардык тараптарды” мүмкүн болушунча тезирээк макулдашууга чакырды.
"Биз бардык тараптар жана кызыкдар тараптар тынчтык сүйлөшүүлөрүнө өз убагында катышып адилеттүү, туруктуу, милдеттүү жана кабыл алынуучу тынчтык келишимине мүмкүн болушунча тезирээк жетишет деп үмүттөнөбүз", - деди Мао Нин.
Аляска саммити тууралуу суроого жооп берип жатып Мао: "Кытай кризистин тынчтык жолу менен чечилишине салым кошо турган бардык аракеттерди колдойт. Орусия менен Америка Кошмо Штаттарынын байланыштарды сактап, мамилелерин өнүктүрүүсүн жана Украина кризисин саясий жактан чечүү жараянын алдыга жылдыруусун кубаттайбыз" деди.
