Hindiston Bosh vaziri Narendra Modi Hindistondan oqib o'tib, chegaradan tashqariga chiqayotgan suvni to'xtatishini aytdi. Bu bayonot Hindistonning raqibi Pokiston bilan tuzilgan muhim suv shartnomasini to'xtatganidan bir necha kun o'tib yangradi.

Yangi Dehli o'tgan oy bahsli Kashmir hududida hindistonlik sayyohlarga qilingan hujumda Pokistonni aybladi. Bu voqea ikki davlat o'rtasida keskin tahdidlar va diplomatik choralarga olib keldi. Pokiston esa bu ayblovlarni rad etdi.

Seshanba kuni Hindiston qurolli kuchlari "Sindoor Operatsiyasi"ni boshladi va Pokiston hamda Pokiston boshqaruvidagi Jammu va Kashmirda to'qqizta nishonga zarba berdi.

Pokiston harbiy matbuot kotibi Hindiston uchta joyga raketa otganini aytib, Islomobod bunga javob qaytarishini ogohlantirdi. Modi o'z nutqida Pokistonni bevosita tilga olmagan bo'lsa-da, bu voqea Hindistonning 65 yillik Indus suv shartnomasidagi ishtirokini to'xtatganidan keyin sodir bo'ldi. Bu shartnoma Pokiston uchun ichimlik va qishloq xo'jaligi suvini boshqarishda muhim ahamiyatga ega edi.

"Hindistonning suvi chetga chiqardi, endi u Hindiston uchun oqadi," dedi Modi Yangi Dehlida. "Hindistonning suvi Hindiston manfaatlari uchun to'xtatiladi va Hindiston uchun ishlatiladi."

Pokiston suv yo'nalishiga aralashishni "urush harakati" deb baholashini ogohlantirdi. Ammo mutaxassislar Hindistonning mavjud suv omborlari suvni to'xtatish yoki yo'naltirish imkoniyatiga ega emasligini, faqat suv oqimini boshqarish vaqtini o'zgartirishi mumkinligini ta'kidlashdi.

Xalqaro bosim Yangi Dehli va Islomobodga kuchaymoqda, chunki ular Kashmir uchun bir necha bor urush olib borgan. "Biz Pokiston va Hindistonni Janubiy Osiyoda uzoq muddatli tinchlik va mintaqaviy barqarorlikni saqlash uchun mas'uliyatli yechim topishga chaqirishda davom etamiz," dedi AQSh Davlat departamenti vakili Temmi Bryus jurnalistlarga.

Seshanba kuni Islomobod Hindiston Chenab daryosining oqimini o'zgartirganini aybladi. Bu daryo hozirda to'xtatilgan shartnomaga ko'ra Pokiston nazoratida bo'lgan uchta daryodan biridir.

"Biz daryoda (Chenab) tabiiy bo'lmagan o'zgarishlarni kuzatdik," dedi Pokistonning Panjob viloyati sug'orish vaziri Kazim Pirzada AFPga. Panjob, Hindiston bilan chegaradosh va Pokistonning 240 million aholisi yarmiga yaqinini o'z ichiga olgan hudud, mamlakatning qishloq xo'jaligi markazi hisoblanadi. "Asosiy ta'sir suv yo'llari kamroq bo'lgan hududlarda seziladi," deb ogohlantirdi Pirzada.

"Bir kuni daryoda suv oqimi odatdagidek edi, keyingi kuni esa u juda kamaydi," deya qo'shimcha qildi Pirzada. Pokiston boshqaruvidagi Kashmirda Hindiston tomonidan katta miqdorda suv 26-aprel kuni chiqarilgani haqida xabar berildi, deydi sobiq Pokiston iqlim o'zgarishi vaziri boshchiligidagi Jinnah instituti.

"Bu biz suvdan foydalana olmasligimiz uchun qilinmoqda," deya qo'shimcha qildi Pirzada. Indus daryosi Osiyoning eng uzun daryolaridan biri bo'lib, Hindiston va Pokiston o'rtasidagi bahsli musulmonlar ko'pchilikni tashkil qiluvchi Kashmir hududidan o'tadi. Bu Himolay hududi ikkala davlat tomonidan to'liq da'vo qilinadi.

Hindiston boshqaruvidagi Kashmirda 1989-yildan beri mustaqillik yoki Pokiston bilan birlashishni talab qiluvchi qo'zg'olonchilar harakati davom etmoqda. Hindiston muntazam ravishda qo'shnisini bu qo'zg'olonchilarni qo'llab-quvvatlashda ayblaydi. Modi 2016-yilda suvni qurol sifatida ishlatish bilan tahdid qilgan edi. "Qon va suv birga oqishi mumkin emas," degan edi u o'sha paytda.