بۇ تاموژنا بېجى، ترامپنىڭ ئاپرېلدىكى تېخىمۇ كەڭ كۆلەملىك ئېلانىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ، ئېلاندا ترامپ بارلىق سودا ھەمراھلىرىدىن كېلىدىغان تاۋارلارغا %10 لىك باج يۈرگۈزگەن ھەمدە بىر نەچچە كۈن ئىچىدە تاللانغان بىر قىسىم گۇرۇپپىلار ئۈچۈن باج نىسبىتىنى ئۆستۈرۈشنى پىلانلىغان ئىدى. بۇ باجلار سودا سۆھبەتلىرىگە يول قويۇش ئۈچۈن 9-ئىيۇلغىچە توختىتىلغان ئىدى.
ئامېرىكا مالىيە مىنىستىرى سكوت بېسسېنت، ئەگەر تەيۋەندىن ياۋروپا ئىتتىپاقىغىچە بولغان سودا ھەمراھلىرى ۋاشىنگتون بىلەن كېلىشىم تۈزمىسە، ئامېرىكا تاموژنا بېجىنىڭ 1-ئاۋغۇستتىن باشلاپ يولغا قويۇلىدىغانلىقىنى ئېيتتى.
بېسسېنت يەكشەنبە كۈنى CNN تېلېۋىزىيەسىگە بەرگەن باياناتىدا، پرېزىدېنت دونالد ترامپنىڭ 2-ئاپرېل كۈنى باجلارنى توختىتىپ سودا سۆھبەتلىرىگە يول قويۇشتىن ۋە كېلىشىم ئۈچۈن 9-ئىيۇلنى ئاخىرقى مۆھلەت قىلىپ بېكىتىشتىن ئىلگىرى ئېلان قىلغان بەزىدە ناھايىتى يۇقىرى بولغان سەۋىيەلەردىكى باج نىسبىتىنىڭ «ئەسلىگە قايتىدىغانلىقى» نى ئېيتتى.
بېسسېنت ترامپنىڭ جۈمە كۈنى «ھاۋا ئارمىيەسى بىرىنچى نومۇرلۇق ئايروپىلانى» دا مۇخبىرلارغا قىلغان سۆزلىرىنى جەزملەشتۈرۈپ، ئۇنىڭمۇ يېڭى بىر مۆھلەتنى تىلغا ئالغانلىقىنى بىلدۈردى «شۇنداق، مەن ئۇلارنى بەلكىم 1-ئاۋغۇستتا باشلايمەن. بۇ خېلى بالدۇر، شۇنداقمۇ؟» دېدى.
پرېزىدېنت دۈشەنبە كۈنى ئەۋەتىلىش ئېھتىمالى بولغان، دۆلەتلەرگە ئۆستۈرۈلگەن باج نىسبىتىنى ئۇقتۇرۇش ئۈچۈن 12 پارچە خەتكە ئىمزا قويغانلىقىنى ئېيتتى.
بۇ تاموژنا بېجى، ترامپنىڭ ئاپرېلدىكى تېخىمۇ كەڭ كۆلەملىك ئېلانىنىڭ بىر قىسمى بولۇپ، ئېلاندا ترامپ بارلىق سودا ھەمراھلىرىدىن كېلىدىغان تاۋارلارغا %10 لىك باج يۈرگۈزگەن ھەمدە بىر نەچچە كۈن ئىچىدە تاللانغان بىر قىسىم گۇرۇپپىلار ئۈچۈن بۇ نىسبەتلەرنى ئۆستۈرۈشنى پىلانلىغان ئىدى.
بىراق ئۇ سودا سۆھبەتلىرىنىڭ ئېلىپ بېرىلىشىغا يول قويۇش ئۈچۈن باج ئۆستۈرۈشنى تېزلىكتە 9-ئىيۇلغىچە توختاتقان ئىدى.
دۆلەتلەر بۇ يۇقىرى باجلاردىن ساقلىنىشقا ياردەم بېرىدىغان كېلىشىملەرنى تۈزۈشكە ھەرىكەت قىلىپ كەلمەكتە.
ھازىرغىچە، ترامپ ھۆكۈمىتى ئەنگلىيە ۋە ۋيېتنام بىلەن كېلىشىم تۈزگەنلىكىنى ئاشكارىلىدى، ئامېرىكا بىلەن خىتاي بولسا بىر-بىرىنىڭ مەھسۇلاتلىرىغا قويۇلغان ھەيران قالارلىق يۇقىرى باجلارنى ۋاقىتلىق تۆۋەنلىتىشكە قوشۇلدى.
بېسسېنت ھۆكۈمەتنىڭ «بىر قانچە كېلىشىمگە يېقىنلاشقانلىقىنى» ئېيتتى.
ئۇ: «مەن كەلگۈسى بىر قانچە كۈن ئىچىدە بىر قانچە چوڭ ئېلاننى كۆرۈشنى ئۈمىد قىلىمەن» دېدى.
بىراق ئۇ قايسى دۆلەتلەرنى كۆزدە تۇتۇۋاتقانلىقىنى ئېيتمىدى ۋە: «مەن ئۇلارنى قويۇۋەتكۈم يوق» دەپ قوشۇپ قويدى.
«ئەڭ يۇقىرى بېسىم» تاكتىكىسى
جۈمە كۈنى «ھاۋا ئارمىيەسى بىرىنچى نومۇرلۇق ئايروپىلانى» دا، ترامپ ئۇقتۇرۇش ئەۋەتىشنىڭ «ئولتۇرۇپ 15 خىل ئوخشىمىغان ئىشنى ھەل قىلىشتىن كۆپ ئاسان بولىدىغانلىقىنى... ئەگەر ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى بىلەن سودا قىلماقچى بولسىڭىز، تۆلىشىڭىز كېرەك بولغان نەرسە مۇشۇ» دېدى.
بېسسېنت CNN رىياسەتچىسى دانا بەشنىڭ ھۆكۈمەتنىڭ سۆھبەت ئورنىغا تەھدىت ئىشلىتىۋاتقانلىقى توغرىسىدىكى سۆزىگە قارشى چىقىپ، ترامپنىڭ 1-ئاۋغۇست كۈنى بىلەن يېڭى بىر مۆھلەت بەلگىلەۋاتقانلىقىنى رەت قىلدى.
ئۇ: «بۇ يېڭى مۆھلەت ئەمەس. بىز دەۋاتىمىزكى، بۇ ئىش يۈز بېرىدىغان ۋاقىت. ئەگەر ئىشلارنى تېزلەتمەكچى بولسىڭىز، شۇنداق قىلىڭ. ئەگەر كونا باج نىسبىتىگە قايتماقچى بولسىڭىز، بۇ سىزنىڭ تاللىشىڭىز» دېدى.
ئۇ بۇ تاكتىكىنىڭ «ئەڭ يۇقىرى بېسىم» ئىشلىتىش ئىكەنلىكىنى ئېيتىپ، ياۋروپا ئىتتىپاقىنى مىسالغا ئالدى ۋە ئۇلارنىڭ «ناھايىتى ياخشى ئىلگىرىلەۋاتقانلىقى» نى بىلدۈردى.
ياۋروپا ئىتتىپاقى ۋە ئامېرىكا سۆھبەتچىلىرى ھەپتە ئاخىرىدا سۆھبەت ئۆتكۈزمەكتە، فىرانسىيەنىڭ مالىيە مىنىستىرى شەنبە كۈنى ئۇلارنىڭ بۇ ھەپتە ئاخىرىدا كېلىشىم تۈزەلەيدىغانلىقىنى ئۈمىد قىلىدىغانلىقىنى ئېيتتى.
بىراق، باشقا دۆلەتلەر يەنىلا بىئاراملىقىنى ئىپادىلىمەكتە.
ياپونىيە باش مىنىستىرى شىگېرۇ ئىشىبا يەكشەنبە كۈنى ۋاشىنگتون بىلەن بولغان سودا سۆھبىتىدە «ئاسانلىقچە يول قويمايدىغانلىقى» نى ئېيتتى.
رىئو-دې-ژانېيرودا يىغىن ئاچقان كېسەك ئالتۇن ئدۆلەتلىرى يەنى تېز تەرەققىي قىلىۋاتقان ئىقتىسادىي گەۋدىلەرنىڭ رەھبەرلىرى «ئايرىمىچىلىق قىلمايدىغان» ئىمپورت بېجىنىڭ قانۇنسىز ئىكەنلىكى ۋە يەرشارى سودىسىغا زىيان يەتكۈزۈش خەۋپى بارلىقىدىن «جىددىي ئەندىشە» قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.
يۇقىرى باجلارنىڭ ئامېرىكىدىكى تېخىمۇ كەڭ كۆلەملىك پۇل پاخاللىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىنلىكى توغرىسىدىكى ئەندىشىلەر ھەققىدە سورالغاندا، بېسسېنت «پۇل پاخاللىقى بىلەن بىر قېتىملىق باھا تەڭشەشلىرى» ئوتتۇرىسىدا پەرق بارلىقىنى ئېيتتى.
بېسسېنت يەكشەنبە كۈنى فوكس خەۋەرلىرىگە: «پۇل پاخاللىقى ئومۇملاشقان پۇل ھادىسىسى ھازىرچە بىز ئۇنى كۆرمەيمىز. بىز ھەتتا بىر قېتىملىق باھا تەڭشەشلىرىنىمۇ كۆرمىدۇق» دېدى.
