ئامېرىكا پىرېزىدېنتى دونالد ترامپ ئالاھىدە ئەلچى ستېۋ ۋىتكوفنىڭ ئېمبارگو مۇددىتى توشۇشتىن بۇرۇن رۇسىيەنى زىيارەت قىلىدىغانلىقىنى ئېيتىش بىلەن بىرگە، موسكۋاغا ئۇكرائىنا ئۇرۇشىنى ئاخىرلاشتۇرۇش ئۈچۈن بېسىم كۈچىيىۋاتقان بىر پەيتتە، ئىككى يادرولۇق سۇ ئاستى پاراخوتىنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇلغانلىقىنى دەلىللىدى.
دونالد ترامپ موسكۋاغا يېڭى ئېمبارگولارنى يۈرگۈزۈش ئۈچۈن بەلگىلىگەن ئاخىرقى مۇددەتتىن بۇرۇن، ئۆزىنىڭ ئالاھىدە ئەلچىسى ستېۋ ۋىتكوفنىڭ كېلەر ھەپتە رۇسىيەنى زىيارەت قىلىدىغانلىقىنى جەزملەشتۈردى.
ترامپ يەكشەنبە كۈنى مۇخبىرلارغا قىلغان سۆزىدە، رۇسىيەنىڭ سابىق پىرېزىدېنتى دمىترى مېدۋېدېۋ بىلەن توردا ئېلىپ بېرىلغان بىر مۇنازىرىدىن كېيىن «رايونغا» ئىككى يادرولۇق سۇ ئاستى پاراخوتى ئەۋەتكەنلىكىنى ئېيتتى. ترامپ، ئامېرىكا ئارمىيەسى ئورۇنلاشتۇرۇلغان ئورنىنى مەخپىي تۇتقان بۇ سۇ ئاستى پاراخوتلىرىنىڭ يادرو ئېنېرگىيەسى بىلەن تەمىنلەنگەنلىكى ياكى يادرو قوراللىرى بىلەن سەپلەنگەنلىكى توغرىسىدا ئۇچۇر بەرمىدى.
بۇ يادرو تەھدىتى، ترامپنىڭ رۇسىيەگە ئۇكرائىنا ئۇرۇشىنى ئاخىرلاشتۇرۇش ئۈچۈن قەدەم بېسىش ياكى يېڭى ئېمبارگولارغا دۇچ كېلىش ئۈچۈن كېلەر ھەپتىنىڭ ئاخىرىغىچە ۋاقىت بەرگەن بىر پەيتكە توغرا كەلدى.
جۇمھۇرىيەتچىلەر پارتىيەسىنىڭ رەھبىرى، ۋىتكوفنىڭ زىيارىتى ھەققىدە «مېنىڭچە كېلەر ھەپتە، چارشەنبە ياكى پەيشەنبە كۈنى» دېگەن سۆزلەرنى ئىشلەتتى. رۇسىيە پىرېزىدېنتى ۋلادىمىر پۇتىن، ترامپنىڭ كرېمىل سارىيى بىلەن بولغان مۇناسىۋەتنى ياخشىلاش تىرىشچانلىقلىرى توختاپ قېلىشتىن ئىلگىرى ۋىتكوف بىلەن موسكۋادا كۆپ قېتىم ئۇچراشقان ئىدى.
مۇخبىرلارنىڭ، ۋىتكوفنىڭ موسكۋاغا قانداق ئۇچۇر يەتكۈزىدىغانلىقى ۋە رۇسىيەنىڭ ئېمبارگودىن ساقلىنىش ئۈچۈن نېمە قىلالايدىغانلىقى ھەققىدىكى سوئالىغا، ترامپ: «ھەئە، ئەمدى كىشىلەر ئۆلتۈرۈلمەيدىغان بىر كېلىشىم تۈزۈڭ» دەپ جاۋاب بەردى.
«ئىككىلەمچى باجلار»
ترامپ ئىلگىرى، يېڭى تەدبىرلەرنىڭ خىتاي ۋە ھىندىستانغا ئوخشاش رۇسىيەنىڭ قالغان سودا شېرىكلىرىنى نىشان قىلغان «ئىككىلەمچى باجلار» بولۇشى مۇمكىنلىكىنى ئېيتقان ئىدى. بۇ رۇسىيەنى تېخىمۇ قىيىن ئەھۋالدا قالدۇرۇشى مۇمكىن، ئەمما خەلقئارادا ئېغىر بىئاراملىق پەيدا قىلىش خەۋپىنىمۇ ئېلىپ كېلىدۇ.
ۋاشىنگتوندىن كەلگەن بېسىمغا قارىماي، رۇسىيە غەربپەرەس قوشنىسىغا قاراتقان ھۇجۇملىرىنى داۋاملاشتۇردى. پۇتىن جۈمە كۈنىدىكى سۆزىدە تىنچلىقنى خالايدىغانلىقىنى، ئەمما تەخمىنەن ئۈچ يېرىم يىلدىن بۇيان داۋاملىشىۋاتقان توقۇنۇشنى ئاخىرلاشتۇرۇش ئۈچۈن تەلىپىنىڭ «ئۆزگەرمىگەنلىكىنى» بىلدۈردى.
پۇتىن: «بىزگە رۇسىيە ۋە ئۇكرائىنانىڭ بىخەتەرلىكىنى كاپالەتلەندۈرىدىغان، ھەر ئىككى تەرەپنى رازى قىلىدىغان پۇختا ئاساسلار ئۈستىگە قۇرۇلغان مەڭگۈلۈك ۋە مۇقىم تىنچلىق لازىم. ئەمما (رۇسىيەنىڭ) شەرتلىرى قەتئىي ئوخشاش قېلىۋېرىدۇ» دەپ بايانات بەردى.
رۇسىيە، ئۇكرائىنانىڭ ناتوغا قوشۇلۇش نىشانىدىن ۋاز كېچىشىنى ۋە موسكۋا ئۆزىگە قوشۇۋالغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن تۆت رايوننىڭ كونتروللۇقىنى تاپشۇرۇپ بېرىشىنى كۆپ قېتىم تەلەپ قىلغان ئىدى. كىيېۋ بولسا بۇ تەلەپلەرنى قوبۇل قىلغىلى بولمايدۇ دەپ باھالىدى.
ئۇكرائىنا يەكشەنبە كۈنى 2014-يىللىق قىشلىق ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىگە ساھىبخانلىق قىلغان سوچىدىكى بىر نېفىت ئىسكىلاتىدا ئوت ئاپىتى كەلتۈرۈپ چىقارغان ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان ھۇجۇمى ئېلىپ باردى. كىيېۋ، يېقىنقى ھەپتىلەردە ئۆز زېمىنىغا قىلىنغان رۇسىيە ھۇجۇملىرىنىڭ كۆپىيىشىگە جاۋابەن ھاۋا ھۇجۇملىرىنى كۈچەيتىدىغانلىقىنى ئېيتقان ئىدى. بۇ ھۇجۇملاردا ئونلىغان پۇقرا ھاياتىدىن ئايرىلغان ئىدى.
رۇسىيە دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقى دۈشەنبە كۈنىدىكى باياناتىدا، ھاۋا مۇداپىئە سىستېمىلىرىنىڭ كېچىدە 61 دانە ئۇكرائىنا ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلانىنى توسۇۋالغانلىقىنى ئېيتتى. ئۇكرائىنانىڭ ھەربىي باشقۇرۇش ئورگىنى بولسا دۈشەنبە كۈنى ئەتىگەندە تېلېگرام ھېسابىدا ھەمبەھىرلىگەن ئۇچۇرىدا، جەنۇبتىكى خېرسون رايونىدا رۇسىيەنىڭ بومباردىمانىدا بىر كىشىنىڭ قازا قىلغانلىقىنى خەۋەر قىلدى.
ئۇكرائىنا پرېزىدېنتى ۋولودىمىر زېلېنسكىي يەكشەنبە كۈنىدىكى سۆزىدە، ئىيۇل ئېيىدا ئىستانبۇلدا رۇسىيە بىلەن ئۆتكۈزۈلگەن سۆھبەتتىن كېيىن 1200 نەپەر ئۇكرائىنا ئەسكىرىنىڭ ئۆيىگە قايتىدىغان بىر ئەسىر ئالماشتۇرۇشقا تەييارلىق قىلىنىۋاتقانلىقىنى ئېيتتى.
ترامپ ئىككىنچى قېتىملىق ۋەزىپە ئۆتەش مۇددىتىنى، رۇسىيەنىڭ 2022-يىلى فېۋرالدا قوشنىسىغا قارشى ھەربىي ھەرىكەت باشلىغاندىن بۇيان داۋاملىشىۋاتقان ئۇكرائىنا ئۇرۇشىنىڭ يېقىن كەلگۈسىدە ئاخىرلىشىدىغانلىقىغا بولغان ئۈمىد بىلەن باشلىغان ئىدى.
ئەمما يېقىنقى ھەپتىلەردە ترامپ، موسكۋانىڭ توختاۋسىز ھۇجۇملىرى سەۋەبىدىن پۇتىنغا بولغان ئۈمىدسىزلىكىنى بارغانسېرى كۆپ ئىپادىلەشكە باشلىدى.
