Turkiya Prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘on Turkiya va Yaponiya o‘rtasidagi do‘stlikni ta’kidlab, uni “rasmiy hujjatlardan ham mustahkamroq bo‘lgan qalblar ko‘prigi” deb atadi. Prezidentning ta’kidlashicha, bu do‘stlik tarix va insoniyat vijdoni bilan boyitilgan.
Erdo‘g‘an yapon va ingliz tillarida nashr etiladigan Nikkei Shimbun gazetasiga bergan intervyusida ikki davlat o‘rtasidagi tarixiy aloqalarga to‘xtalib o‘tdi. U 1890 yilda Kushimoto sohillarida yuz bergan “Ertug‘rul” fregati fojiasini hamdardlik va o‘zaro yordamning ramzi sifatida eslatib o‘tdi.
“O‘sha fojiali kun bizning xotiramizda chuqur iz qoldirdi va mamlakatlarimiz o‘rtasidagi munosabatlarni insoniy asosga qo‘ydi,” dedi Erdo‘g‘an, Yaponiya tomonidan ko‘rsatilgan yordamni eslab.
U yillar davomida bu do‘stlik infratuzilma, texnologiya, ta’lim va madaniyat kabi ko‘plab sohalarga kengayganini ta’kidladi. “Marmaray”, “Osmangazi ko‘prigi”, “Fotih Sulton Mehmed” ko‘prigi va “Halich” ko‘prigi kabi yirik loyihalar turk qat’iyati va yapon muhandisligi hamkorligining yorqin namunasi ekanini aytdi.
“Bu asarlar faqat po‘lat va betonlardan iborat emas,” dedi Erdo‘g‘an. “Har biri uzoqni ko‘ra bilish, ittifoq va xalqlarimiz o‘rtasidagi samimiy aloqaning ramzidir.”
Erdo‘g‘anning insonparvarlik diplomatiyasi
Insonparvarlik diplomatiyasi Erdo‘g‘anning qarashlarida markaziy o‘rinni egallaydi. U Turkiya va Yaponiya xalqlari o‘rtasidagi chuqur madaniy yaqinlik va o‘zaro hurmatni ta’kidlab, ularni “azob-uqubatlarga befarq bo‘lmagan, muhtojlarga yordam qo‘lini cho‘zadigan va inson qadr-qimmatini birinchi o‘ringa qo‘yadigan jamiyatlar” deb ta’rifladi.
Erdo‘g‘an ikki davlatdagi fuqarolik jamiyati tashkilotlari va rivojlanish agentliklari uzoq yillardan beri birgalikda ishlayotganini ta’kidladi. TIKA va JICA tomonidan amalga oshirilgan loyihalarni misol sifatida keltirdi.
Hozirgi insonparvarlik inqirozlariga to‘xtalar ekan, Erdo‘g‘an Falastinning G‘azo hududidagi vaziyatni “insoniyat vijdonining eng og‘ir sinovlaridan biri” deb atadi.
U Isroilning harbiy hujumlarini ta’kidlab, bu hujumlar natijasida shifoxonalar ishlamay qolganini, shaharlar vayron bo‘lganini va millionlab odamlar asosiy ehtiyojlardan mahrum bo‘lganini aytdi.
G‘azoda o‘t ochishni to‘xtatishga chaqiriqlar
Erdo‘g‘an Turkiya o‘t ochishni to‘xtatish va insonparvarlik yordamini to‘siqsiz yetkazish uchun kurashni davom ettirishini ta’kidladi. “Bizning ovozimiz balandroq bo‘lishi va ta’sirimiz kengroq bo‘lishi kerak,” dedi u.
U Yaponiyaning tinchlikka sodiqligi, xalqaro huquqqa rioya qilishi va insonparvarlik sezgirligini maqtadi. Yaponiyaning yondashuvi Turkiyaning mintaqaviy ta’siri va yordam ko‘rsatish imkoniyatlari bilan birlashib, “hurmatli va kuchli hamkorlik”ni yaratishi mumkinligini ta’kidladi.
Erdo‘g‘an o‘t ochishni to‘xtatish, insonparvarlik yordamini tashkil qilish, bolalarning ta’limi va sog‘lig‘ini qo‘llab-quvvatlash hamda adolatli ikki davlat yechimini izlash uchun harakat qilishga chaqirdi.
“Turkiya va Yaponiya o‘rtasidagi do‘stlik o‘tmishdagi go‘zal xotira bo‘lishdan tashqari, bugungi inqirozlarni yengib o‘tish uchun katta imkoniyatdir,” dedi u.
Erdo‘g‘an xalqaro hamjamiyatni zulmga qarshi birdamlikni namoyish etishga va bu birdamlikni tinchlik, adolat va insoniyatni mustahkamlash uchun amaliy harakatlarga aylantirishga chaqirdi.
