Çin, Pakistan, Fransa və Sloveniya Vaşinqtonun veto qoymasının Qəzzadakı soyqırımı dayandırmaq üçün hərəkətə keçmələrinə mane olduğunu bildiriblər.

BMT Təhlükəsizlik Şurasının üzvləri ABŞ-ı BMT Təhlükəsizlik Şurasının Qəzzada atəşkəs və humanitar yardıma məhdudiyyətsiz çıxışı tələb edən qətnaməsinə veto qoyduğuna görə tənqid ediblər. Vaşinqton bu qətnamənin davam edən diplomatik səylərə zərbə vurduğunu bildirib.

Bu, 15 üzvdən ibarət Şuranın noyabrdan bəri vəziyyətlə bağlı ilk səsverməsi idi. İsrailin əsas müttəfiqi olan ABŞ yaşanan qətliamın sona çatdırılmasına çağıran metni isə iyunun bloklayıb.

ABŞ-ın BMT-dəki səfiri Doroti Şi iyunun 4-də keçirilən səsvermədən əvvəl deyib: "Bu qətnamə sahədəki reallıqları əks etdirən atəşkəsə nail olmaq üçün diplomatik səyləri sarsıdacaq və HƏMAS-ı cəsarətləndirəcək".

Qətnamə layihəsində “bütün tərəflərin etibar etdiyi dərhal, qeyd-şərtsiz və daimi atəşkəsə” çağırılır.

Qətnaməyə həmçinin “HƏMAS və digər qruplar tərəfindən saxlanılan bütün girovların dərhal, şərəfli və qeyd-şərtsiz azad edilməsi” daxildir.

Fələstin ərazilərində "fəlakətli humanitar vəziyyət"in vurğulandığı qətnamə qəbul edilsəydi, Qəzzaya humanitar yardımla bağlı bütün məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması tələb olunacaq idi.

Pakistanın BMT-dəki səfiri Asim Əhməd deyib: "Bu, təkcə şuranın vicdanında əxlaqi ləkə olaraq qalmayacaq, həm də nəsillər boyu əks-səda verəcək taleyüklü siyasi tətbiq olacaq".

Çinin BMT-dəki səfiri Fu Konq deyib: “Bugünkü səsvermə bir daha göstərir ki, şuranın Qəzzada münaqişəni yatıra bilməməsinin əsas səbəbi ABŞ-ın dəfələrlə maneə törətməsidir”.

HƏMAS da Vaşinqtonun vetosuna reaksiya göstərərək, İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahuya Qəzzada soyqırımı davam etdirmək üçün yaşıl işıq yandırdığını bildirib.

Veto Vaşinqtonun ABŞ Prezidenti Donald Trampın yanvarda vəzifəyə başlamasından sonra ilk belə hərəkəti kimi qeyd olundu.

Fransa da Vaşinqtonu tənqid edərək bildirib ki, veto Şuranın “məsuliyyəti öz üzərinə götürməsinə” mane olub. Fransanın BMT-dəki səfiri Jerome Bonnafont "Şuranın məsuliyyəti öz üzərinə götürməsinin qarşısı alındı, halbuki çoxumuz razılaşırıq" deyib.

Layihəni təklif edən Sloveniya da ABŞ-ı tənqid edib. Sloveniyanın BMT-dəki səfiri Samuel Zboqar “Bəsdir” deyib. "Niyyətimiz heç vaxt vetoya təhrik etmək deyildi."

Adını çəkmədən ABŞ-ı tənqid edən Zboqar vetonun onların hərəkətə keçməsinə mane olduğunu söyləyib.

Fələstinin BMT-dəki səfiri Riyad Mənsur Şuranı tədbir görməyə çağırıb: “Hamımız Fələstin xalqına qarşı bu cinayəti dayandırmaq üçün nə qədər iş gördüyünə görə tarix tərəfindən mühakimə olunacağıq”.

İsrailin BMT-dəki səfiri Denni Danon mətni tənqid edərək deyib: “Səsə qoyulan qətnamə HƏMAS-a hədiyyə kimi idi və terroru gücləndirmək riski daşıyırdı. ABŞ-a doğru tərəfdə dayandığı üçün təşəkkür edirik".

Qeyd edək ki, ABŞ 2023-cü ilin oktyabrında, 2023-cü ilin dekabrında, 2024-cü ilin fevralında və 2024-cü ilin noyabrında qətnamələrə veto qoyub, digər qətnamə layihələri üzrə səsvermədə bitərəf qalıb.