İsrail yanvar ayında atəşkəsin qüvvəyə minməsindən bəri Qəzzadakı ən ağır hücumunu həyata keçirərək, HƏMAS hədəflərini vurduğunu bildirib.

Fələstin rəsmiləri azı 400 nəfərdən çox adamın öldüyünü açıqlayıb.

Baş nazir Benyamin Netanyahu atəşkəs qərarının müddətinin uzadılması ilə bağlı danışıqlarda irəliləyiş olmadığı üçün hücum əmri verdiyini deyib.

Rəsmilərin məlumatına görə, əməliyyat davam edə bilər və əhatə dairəsinin genişlənəcəyi gözlənilir.

Ağ Ev İsrailin hərəkətlərini dəstəklədiyini və məsələ ilə bağlı məlumatlandırıldığını bildirib.

Netanyahunun ofisindən verilən açıqlamada "İsrail bundan sonra HƏMAS-a qarşı artan hərbi güclə hərəkət edəcək" deyilib.

Hücum müsəlmanların müqəddəs Ramazan ayında nisbi olaraq sakit keçən dövrə son qoydu və on minlərlə fələstinlinin ölümünə və Qəzzada geniş dağıntılara səbəb olan on yeddi aylıq müharibəyə tam miqyaslı qayıdış ehtimalını artırdı. Hücum həmçinin HƏMAS tərəfindən saxlanılan və hələ də sağ olduğu güman edilən təxminən iyirmi israilli girovun taleyi ilə bağlı suallar doğurub.

HƏMAS Netanyahunu atəşkəs razılaşmasını pozmaqda və girovları “naməlum aqibət”ə məruz qoymaqda ittiham edib. Verilən açıqlamada vasitəçiləri İsraili “müqaviləni pozduğuna” görə tam məsuliyyətə cəlb etməyə çağırıb.

Netanyahu artan daxili təzyiqlə üzləşdiyi bir vaxtda onun girov böhranı ilə məşğul olması və İsrailin daxili təhlükəsizlik agentliyinin rəhbərini istefaya göndərməsi ilə bağlı kütləvi etirazlar planlaşdırılır.

Yaralılar Qəzza xəstəxanalarına axın edir

Cənubdakı Xan Yunis şəhərində AP müxbirləri partlayışlar və tüstü buludları görüblər. Onların məlumatına görə, təcili yardım maşınları yaralıları Nasser xəstəxanasına çatdırıb. Burada xəstələr yerdə uzanıb, bəziləri qışqırırdı. Başında sarğı olan kiçik bir oğlan tibb işçisinin xəsarətlərini yoxlamasını gözləyərkən, qolu qanlı olan kiçik qız ağlayırdı.

Rifah şəhərində evə edilən hücumda azı 12 qadın və uşaq olmaqla 17 ailə üzvü həlak olub. Avropa xəstəxanası cəsədlərin onlara çatdığını bildirib.

Öldürülənlər arasında beş uşaq, onların valideynləri və daha bir ata və üç uşağı da var. Bu məlumat xəstəxana sənədlərinə əsasən təsdiqlənib.

Bir çox fələstinli atəşkəsin ikinci mərhələsi üzrə danışıqların fevralın əvvəlində planlaşdırıldığı kimi başlaya bilməməsindən sonra döyüşlərin geri dönəcəyini gözlədiklərini söyləyib. İsrail bunun əvəzində HƏMAS-ı qəbul etməyə məcbur etmək cəhdi ilə 2 milyon fələstinliyə ərzaq, yanacaq və digər yardımların daşınmasını dayandıraraq alternativ təklifi qəbul etdi.

Qəzza şəhərindən telefonla danışan fələstinli Nidal Alzaanin "Heç kim müharibə istəmir. Hər kəs hələ də əvvəlki ayların əziyyətini çəkir" deyib.

Qəzzada partlayış səsləri eşidilib. Qəzzanın mərkəzində yerləşən Əqsa Şəhidləri əstəxanasındakı Səhiyyə Nazirliyinin sözçüsü Xəlil Deqran bildirib ki, azı 200 nəfər ölüb. Bölgənin mülki müdafiə agentliyi bir neçə ərazinin eyni vaxtda hədəfə alındığı üçün xilasetmə işlərini həyata keçirməkdə çətinlik çəkdiyini qeyd edib.

ABŞ İsraili dəstəkləyir və HƏMAS-ı günahlandırır

Ağ Ev yeni başlayan döyüşlərdə HƏMAS-ı günahlandırıb. Milli Təhlükəsizlik Şurasının sözçüsü Brian Hughes bildirib ki, HƏMAS "girovları azad edib atəşkəsi uzada bilərdi, lakin bunun əvəzinə rədd etdi və müharibəni seçdi".

Misir və Qətərlə birlikdə vasitəçilik səylərinə rəhbərlik edən ABŞ nümayəndəsi Steve Vitkoff xəbərdarlıq edib ki, HƏMAS canlı girovları dərhal azad etməlidir. Əks halda bunun cavabı ağır olacaq..

Əməliyyatın gedişatını müzakirə etmək üçün adının çəkilməsini istəməyən bir İsrail rəsmisi bildirib ki, İsrail HƏMASı- hərbi, liderlik və infrastrukturunu hədəf alır və əməliyyatı hava hücumlarından kənara çıxarmağı planlaşdırır.

O, HƏMAS-ı yenidən qurmağa çalışmaqda və yeni hücumlar planlaşdırmaqda ittiham edib. Atəşkəs qüvvəyə mindikdən sonra HƏMAS döyüşçüləri və təhlükəsizlik qüvvələri sürətlə küçələrə qayıtdılar.

İsrailin müdafiə naziri İsrail Katz "Girovlar azad edilməsə, Qəzzada cəhənnəmin qapıları açılacaq" deyib.

“Bütün girovlarımız evlərinə qayıtmayana və bütün müharibə məqsədlərinə nail olana qədər döyüşləri dayandırmayacağıq”, o əlavə edib.

Atəşkəsin ikinci mərhələsi üzrə danışıqlar dalana dirənib

Hücumlar iki ay əvvəl döyüşləri dayandırmaq üçün atəşkəs əldə edildikdən sonra baş verib. Altı həftə ərzində HƏMAS 25 israilli girovu və 8 nəfərin cəsədini 2000-ə yaxın fələstinli girovun müqabilində azad edib.

Lakin atəşkəs iki həftə əvvəl başa çatdığından, tərəflər qalan 59 girovun azad edilməsinə və döyüşlərin tamamilə dayandırılmasına yönəlmiş ikinci mərhələ üzrə razılığa gələ bilməyiblər.

HƏMAS döyüşlərin dayandırılmasını və qalan girovların azad edilməsi müqabilində İsrail qoşunlarının tamamilə çıxarılmasını tələb edib. İsrail isə deyir ki, HƏMAS-ın idarəetmə və hərbi imkanlarını məhv etməyənə və bütün girovları azad etməyənə qədər müharibəni dayandırmayacaq.

Netanyahunun ofisi çərşənbə axşamı yaydığı bəyanatda bildirib ki, HƏMAS "dəfələrlə girovlarımızı azad etməkdən imtina edib və ABŞ prezidentinin nümayəndəsi Steve Vitkoff və vasitəçilərdən aldığı bütün təklifləri rədd edib".

HƏMAS rəsmisi Taher Nunu İsrailin hücumlarını tənqid edib.

“Beynəlxalq ictimaiyyət mənəvi sınaq qarşısındadır: ya işğalçı ordunun törətdiyi cinayətlərin geri qaytarılmasına icazə verin, ya da Qəzzanın günahsız xalqına qarşı təcavüz və müharibəyə son qoymaq öhdəliyini yerinə yetirin”, - deyə o bildirib.

Qəzza artıq humanitar böhranla qarşı-qarşıyadır

Qeyd edək ki, atəşkəs Qəzzaya bir qədər rahatlıq gətirdi və yüz minlərlə məcburi köçkün fələstinlinin evlərinin xarabalıqlarına qayıtmasına imkan verdi.

Fələstinli mülki vətəndaşların çoxunun evlərinə qayıtdığı bir vaxtda İsrailin yenidən qurudan hücumu xüsusilə ölümcül ola bilər.

Atəşkəsdən əvvəl mülki əhali ümumiyyətlə döyüşlərdən nisbətən təhlükəsiz sığınacaq təmin etmək üçün qurulmuş çadır düşərgələrində cəmləşmişdi.

Netanyahu artan tənqidlərlə üzləşir

Döyüş əməliyyatlarının yenidən başlaması qalan girovların taleyi ilə bağlı İsrail daxilində dərin daxili fikir ayrılıqlarını daha da gücləndirə bilər.

Azad edilən girovlar dəfələrlə hökuməti bütün qalan girovları qaytarmaq üçün atəşkəs rejimini davam etdirməyə çağırıb və on minlərlə israilli bütün girovların qaytarılması və atəşkəs tələbi ilə keçirilən kütləvi nümayişlərdə iştirak edib.

Netanyahunun bu həftə İsrailin daxili təhlükəsizlik agentliyinin rəhbəri Şin Beti istefaya göndərmək istədiyini elan etməsindən sonra çərşənbə axşamı və çərşənbə günü daha geniş dairəli kütləvi nümayişlər planlaşdırılıb. Tənqidçilər bu addımı Netanyahunun hökumətinin 7 oktyabr hücumundaki uğursuzluqlarına və müharibəni idarə etməsinə görə günahı yayındırmaq cəhdi kimi qınayıblar.

Xatırladaq ki, yanvarın ortalarında Qəzzada atəşkəs başlayandan bəri İsrail qüvvələri orduya yaxınlaşdığı və ya icazəsiz ərazilərə girdiyi iddia edilən onlarla fələstinlini öldürüb.

Bununla belə, saziş geniş miqyaslı zorakılıq baş vermədən zəif həyata keçirildi. Misir, Qətər və ABŞ atəşkəsin növbəti addımlarına vasitəçilik etməyə çalışır.

İsrail qalan girovların yarısının azad edilməsi müqabilində HƏMAS ilə daimi atəşkəs barədə danışıqlar aparacağını vəd edir.

HƏMAS isə qalan girovların azad ediləcəyi və İsrail qüvvələrinin Qəzzadan çəkiləcəyi atəşkəsin daha çətin ikinci mərhələsi üzrə danışıqlara başlamağı nəzərdə tutan razılaşmaya əməl etmək istəyir.