İran və Amerika Birləşmiş Ştatları mayın 11-də Məsqətdə yeni bir nüvə müzakirəsi raunduna başlayıblar.

İRNA agentliyi “İran və Amerika Birləşmiş Ştatları arasında dördüncü dolayı görüş raundu Omanın vasitəçiliyi ilə bir neçə dəqiqə əvvəl Məsqətdə başladı” məlumatını yayıb.

İran və ABŞ-ın yüksək səviyyəli nümayəndələri ABŞ Prezidenti Donald Trampın 13–16 may tarixlərindəki Yaxın Şərq səfərindən əvvəl Vaşinqtonun mövqeyini sərtləşdirdiyi bir zamanda, Tehranın nüvə proqramı ilə bağlı fikir ayrılıqlarını müzakirə etmək üçün bir araya gəliblər.

İranın xarici işlər naziri Abbas Əraqçi və Trampın Yaxın Şərq üzrə xüsusi nümayəndəsi Stiv Vitkof, Oman xarici işlər naziri Bədr əl-Busaidinin də daxil olduğu omanlı vasitəçilər Məsqətdə dördüncü raund görüşlərini keçirəcəklər. Lakin İran rəsmiləri Vaşinqtonun ictimaiyyət qarşısında sərgilədiyi sərt mövqeyin danışıqlara fayda verməyəcəyini bildiriblər.

Həm Tehran, həm də Vaşinqton onilliklərdir davam edən mübahisəni diplomatik yolla həll etmək istədiklərini desələr də müzakirəçilər yeni nüvə sazişinə nail olmaq və gələcəkdə mümkün hərbi qarşıdurmaların qarşısını almaq üçün bir sıra “qırmızı xətlərin” mövcud olduğunu və bu məsələlərdə ciddi fikir ayrılıqlarının yaşandığını bildiriblər.

Qırmızı xətt

İran uranı zənginləşdirmə potensialını qoruyub saxlamağın ölkə üçün "qırmızı xətt" olduğunu israrla vurğulayıb.

Qeyd edək ki, mayın 8-də Vitkof əvvəlcə bir televiziya müsahibəsində İranın uranı maksimum 3,67% səviyyəsində zənginləşdirə biləcəyini irəli sürərək məsələni qeyri-müəyyən hala gətirmiş, daha sonra isə “Vaşinqtonun “qırmızı xətti” heç bir zənginləşdirmənin olmamasıdır” şəklində zənginləşdirmə fəaliyyətlərinin tamamilə dayandırılmalı olduğunu bildirmişdi.

Bu isə ABŞ-ın İranın Natanz, Fordo və İsfahan şəhərlərindəki nüvə obyektlərinin tamamilə sökülməsini tələb etdiyi mənasına gəlir.

Əlavə olaraq “Breitbart News”a danışan Vitkof əgər mayın 11-də keçiriləcək görüşlər səmərəli olmasa, prosesin davam etməyəcəyini və alternativ yol axtarmağa məcbur qalacaqlarını da bildirib.

Vitkofun açıqlamalarına cavab olaraq Əraqçi mayın 10-da bildirib ki, İran uranı zənginləşdirmə də daxil olmaqla nüvə hüquqlarından heç bir halda imtina etməyəcək.

İran rəsmilərinin sözlərinə görə, Tehran sanksiyaların ləğvi qarşılığında nüvə fəaliyyətlərinə bəzi məhdudiyyətləri müzakirə etməyə hazır olduğunu bildirib. Lakin zənginləşdirmə proqramının dayandırılması və zənginləşdirilmiş uran ehtiyatlarının təhvil verilməsi məsələləri “heç bir güzəştin mümkün olmadığı qırmızı xətlər” kimi qiymətləndirilir.

Məsqətə yola düşməzdən əvvəl İran dövlət televiziyasına danışan Əraqçi deyib ki, “İranın aydın prinsiplərə əsaslanan və məlum olan mövqeləri var... Ümid edirik ki, mayın 11-də keçiriləcək görüşdə nəticə verəcək bir mövqeyə gəlmək mümkün olacaq.” Nazir Tehranın uranı zənginləşdirmə hüququnun “müzakirə olunmayacağını” bildirərək əlavə edib: “Zənginləşdirmə qabiliyyəti, İran xalqının qüruru və nailiyyətlərindən biridir.” O, həmçinin İranın ekspert heyətinin Omanda olduğunu və “lazım gələrsə onlara müraciət ediləcəyini” deyib.