Çin və Tayvan arasında tarixlə bağlı şərhləri mövzusunda mübahisə yaranıb. Pekinin Tayvan hökumətinin təxribatları kimi təsvir etdiyi əməliyyatla bağlı kəskinləşən şifahi mübahisədə Çin, əsasən Çin ərazisi olan bir yeri "işğal etməyin" mümkün olmadığını bildirib.
Çin demokratik hökumətə malik Tayvanı öz ərazisi hesab edir və son 5 ildə Tayvana hərbi və siyasi təzyiqlərini artırıb.
Tayvan prezidenti Lay Tsin-deyə xüsusi rəğbət göstərməyən Çin onu “separatçı” kimi görür.
İyunun 22-dən başlayaraq Lay "ölkəni birləşdirən" başlıqlı 10 çıxışından ikisini reallaşdırıb. Lay bu çıxışlarında Tayvanın "əlbəttə bir ölkə" olduğunu və Çinin Tayvan üzərində heç bir qanuni və tarixi haqq iddia edə bilməyəcəyini söyləyib.
İyunun 25-də Pekində keçirilən növbəti mətbuat konfransında Tayvan İşləri İdarəsinin sözçüsü Zhu Fenglian Lay və onun administrasiyasının hər hansı "müstəqillik üçün təxribat"ının "qətiyyətli tədbirlərlə" qarşılacağını vurğulayıb.
"Tayvan boğazının hər iki tərəfi hələ tam birləşdirilməsə də, hər iki tərəfdəki insanların tək bir Çinə aid olması və hər iki tərəfdəki insanların çinli olması tarixi və hüquqi baxımdan heç vaxt dəyişməyib", -deyə Fenglian qeyd edib.
Çin və Tayvan arasındakı gərginlik, o cümlədən Çinin keçirdiyi bir neçə hərbi təlim Pekinin bir gün Tayvanı güc yolu ilə ələ keçirə biləcəyi ehtimalını artırıb. Bu, regional müharibəyə səbəb ola bilər.
Çinin son hərbi təlimləri aprel ayında baş tutub və Tayvanın müdafiə nazirliyinə görə, Çin hava qüvvələri və donanması Tayvan ətrafında gündəlik əməliyyatlar aparır, bəzən bu təlimlərdə onlarla döyüş təyyarəsindən istifadə edir.
ABŞ-ın Çin təlimlərinin mümkün hücuma hazırlığı gücləndirmək yolu olduğuna dair şərhləri ilə bağlı suala Fenglian "Tayvan Çinin bir hissəsidir, burada işğaldan söhbət gedə bilməz" deyib.
Bununla belə, Lai Tayvanın statusu və gələcəyi ilə bağlı fərqli fikirdədir.
İyunun 24-də etdiyi çıxışda Lai Tayvanın gələcəyinin yalnız öz xalqı tərəfindən demokratik yolla müəyyən edilə biləcəyini və heç bir partiya və ya prezidentdən asılı olmadığını söyləyib.
Lai həmçinin qeyd edib ki, “Tayvanın müstəqilliyi” adanın Çin Xalq Respublikasının bir hissəsi olmadığı anlamına gəlir.
1911-ci il inqilabından sonra sonuncu imperatorun devrilməsindən sonra qurulan və vətəndaş müharibəsində Mao Zedong kommunistləri tərəfindən məğlub edildikdən sonra 1949-cu ildə Tayvana sığınan Çin Respublikası adanın rəsmi adı olaraq qalır.
Bu il həm də həssas məsələdir, çünki İkinci Dünya Müharibəsinin başa çatmasının 80 illiyi qeyd olunur. Çin Çin Respublikası uğrunda döyüşmüş veteranları sentyabrın əvvəlində Pekində keçiriləcək hərbi parada dəvət edib.
Tayvan əsgərlərin mərasimdə iştirakını istəmir və müdafiə naziri Vellinqton Koo Pekinin tarixi təhrif etməyə çalışdığını bildirib.
Koo parlamentdə jurnalistlərə deyib: “Müqavimət müharibəsinə Çin Respublikası tərəfindən rəhbərlik edildi və qabil gəlindi, Çin Xalq Respublikası tərəfindən deyil – bu, danılmaz faktdır”.
