Türkiyənin maliyyə naziri Mehmet Şimşek ABŞ-ın Suriyaya tətbiq etdiyi sanksiyaları ləğv etməsi qərarını alqışlayaraq, bunu “bəşəriyyət üçün böyük bir qazanc” və müharibədən zərər görmüş ölkədə sülh və rifahın bərpası istiqamətində mühüm addım adlandırıb.

Şimşek Doha şəhərində keçirilən “Qətər İqtisadi Forumu 2025” çərçivəsində “TRT World” kanalına verdiyi müsahibədə sabit və vahid Suriyanın regional və qlobal əhəmiyyətini vurğulayıb, Türkiyənin ölkənin bərpası və beynəlxalq iqtisadi sistemə yenidən inteqrasiyası üçün dəstək verməyə hazır olduğunu bildirib.

“Suriyada siyasi birlik, sabitlik, sülh və buna görə də rifah həm regionun, həm də Türkiyənin maraqlarına uyğundur və əslində, bu, qlobal ictimaiyyət üçün də bir qazancdır,” deyə Şimşek qeyd edib və Ankaranın Suriyanın ərazi bütövlüyü və siyasi birliyinə uzunmüddətli dəstəyini vurğulayıb.

“Münaqişələr və nizamsızlıq olduğu zaman bu, hər kəs üçün, xüsusilə qonşuluq üçün zərərlidir”, -deyə o əlavə edib. Şimşek Suriyadakı geosiyasi qeyri-sabitliyin illərdir Türkiyə üçün böyük bir yük olduğunu bildirib.

Nazir Mehmet Şimşek həmin çərçivədə Vaşinqtonun son addımını alqışlayaraq deyib: “ABŞ doğru qərar qəbul etdi, çünki biz Suriyanın sabitliyini dəstəkləməliyik. Suriyaya terrorla mübarizədə kömək etməliyik, lakin həmçinin Suriyanın siyasi birliyinə, ərazi bütövlüyünə nail olmasına kömək etməliyik. Bu, nəticədə hamı üçün daha yaxşı rifaha gətirib çıxaracaq.

Türkiyə istənilən dəstəyi verməyə hazırdır. Biz həmişə dəstək olmuşuq və Suriyanın ərazi bütövlüyünü, tolerantlığı, müxtəlifliyə hörməti və əlbəttə ki, Suriyanın inkişaf etməsinə kömək edəcək bir ekosistemin yaradılmasını müdafiə etməyə davam edirik”.

Suriyanın gələcəyinin qeyri-müəyyən olduğu bir vaxtda Şimşekin Türkiyəni regional sabitləşdirici kimi mövqeləndirməsi daha geniş strateji bir məqsədi, yəni iqtisadi inkişafı regionda sülh quruculuğu ilə əlaqələndirən bir baxışı göstərir.

“Qətər İqtisadi Forumu 2025” tədbirinə tərif

“2030-a gedən yol: qlobal iqtisadiyyatı dəyişdirmək” mövzusu altında keçirilən Qətər İqtisadi Forumu”na toxunan Mehmet danışan Şimşek tədbiri çətin dövrlərdə dialoq üçün çox vacib bir məkan kimi tərifləyərək deyib:

“Dünya iqtisadiyyatı böyük qeyri-müəyyənliklərlə qarşı-qarşıyadır və ticarət parçalanmasından başlayaraq, qlobal iqtisadi siyasət qeyri-müəyyənliyi əsas bir məsələ olub. Bu baxımdan forum həm qısamüddətli, həm də uzunmüddətli struktur maneələri, eləcə də imkanları müzakirə etmək üçün ən yaxşı məkanlardan biri oldu. Burada imkanlar və bu problemlərin həlli üçün birlikdə işləmək haqqında kifayət qədər müzakirə aparıldı”.

Şimşek həmçinin Qətərin “çox güclü yumşaq güc bazası” və “regional münaqişələrin həllində konstruktiv rolunu” vurğulayıb. “Forum bu baxımdan çox məhsuldar oldu” deyə o qeyd edib və siyasi liderlər və biznes rəhbərləri ilə geniş ikitərəfli görüşlər üçün yaranan imkanı yüksək qiymətləndirib.

Türkiyə-Qətər əlaqələri: istifadə olunmamış böyük potensial

Ankara regionda iqtisadi əlaqələri gücləndirməyə çalışarkən, maliyyə naziri Mehmet Şimşek Türkiyə və Qətərin əhəmiyyətli istifadə olunmamış potensiala malik olduğunu vurğulayaraq deyib ki, siyasi əlaqələr əladır, lakin biz hələ iqtisadi və ticarət əlaqələrini genişləndirib dərinləşdirərək bunu əks etdirməmişik. Beləliklə, burada böyük istifadə olunmamış imkan olduğunu düşünürəm.

Həm Qətərdə, həm də Türkiyədə əhəmiyyətli perspektivlər görürəm, lakin bunu həm də üçüncü ölkələrdə birgə həyata keçirməliyik.

Bu perspektiv Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın daha geniş əlaqələndirmə gündəliyi ilə uyğun gəlir. Prezident Ərdoğanın rəhbərliyi altında, Fars Körfəzi ilə Türkiyəni birləşdirəcək və bunun vasitəsilə Orta Dəhlizdən Çinə və Birləşmiş Krallığa qədər uzanacaq bu yeni inkişaf layihəsi əsasdır. Bu əlaqələni qurmaq vacibdir.

Türkiyənin investisiya mühiti

Qlobal maneələrə baxmayaraq, Türkiyə xarici birbaşa investisiyaları (DYY) cəlb etməyə davam edir və Şimşek ölkənin perspektivlərinə nikbin yanaşır.

“Son iyirmi il ərzində makroiqtisadi sabitləşmə və güclü iqtisadi imkanlar sayəsində Türkiyə təxminən 280 milyard dollar DYY cəlb edib. Bu, 1980 və 1990-cı illərdə cəmi 15 milyard dollardan çox idi, -deyə nazir bildirib.

Nazir Şimşek Türkiyənin investorlar üçün cazibədar olaraq qaldığını iddia edərək deyib: “90 milyona yaxın daxili bazar, adambaşına düşən ÜDM 15,000 dollardan çox, əla infrastruktur və yüksək keyfiyyətli istedad, bütün bunlar Türkiyəni cazibədar bir investisiya ölkəsi edir” deyib.

Şimşek inflyasiyanın son illərdə DYY sərmayə girişlərinə maneə törətdiyini qəbul edib, lakin mövcud iqtisadi islahat proqramına inamını ifadə edib. O deyib: “Biz indi bunu həll edirik. Makroiqtisadi sabitləşmə və islahatlarla, DYY sərmayə qoyuluşlarının artması üçün əsaslar cazibədar olacaq. Lakin, əlbəttə ki, biz evimizi qaydaya salmağa davam etməliyik”.