İndiyədək İsrailin endirdiyi zərbələr nəticəsində azı 14 iranlı nüvə alimi və bir neçə hərbçi həlak olub.
İyunun 13-dən İsrail İranın ən mühüm nüvə obyektləri də daxil olmaqla, İrana bir sıra irimiqyaslı hərbi hücumlara başlayıb. İndiyədək 104-dən çox adam həlak olub, 380-ə yaxın adam yaralanıb.
"Reuters" xəbər agentliyinin məlumatına görə, İsrailin endirdiyi zərbələr nəticəsində azı 14 iranlı nüvə alimi və bir neçə hərbçi həlak olub. İsrail ordusu İranın doqquz yüksək səviyyəli nüvə alimini qətlə yetirdiyini iddia edir. "X" (keçmiş Twitter) platformasında edilən paylaşımda İsrail ordusu "İran rejiminin nüvə silahı proqramının irəliləməsinə cavabdeh olan doqquz yüksək səviyyəli alim və ekspert öldürülüb" deyilib.
İsrail ordusunun fikrincə, hədəfə alınan bütün alim və ekspertlər İranın nüvə silahının hazırlanmasında mühüm rol oynayıblar. Onların öldürülməsi rejimin kütləvi qırğın silahları əldə etmək qabiliyyətinə ciddi zərbə hesab olunur.
Bəs indiyədək öldürülən yüksək səviyyəli hərbi məmurlar və elm adamları kimlərdir?
Hərbi vəzifəlilər
16 nəfərin öldüyü təsdiqlənib, SEPAH-dan 20-dən çox məmur və digər yüksək rütbəli komandirlər İsrailin zərbələrində hədəf alınıb.
General-mayor Məhəmməd Baqiri İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi idi. İranın ən yüksək səviyyəli hərbi xadimlərindən biri olan Baqiri İranın ali dini lideri Ayətullah Əli Xameneidən sonra ikinci komandan idi. İranın "Press TV" kanalının məlumatına görə, o, SEPAH-ın kəşfiyyat bölməsinə qoşulub və İran-İraq müharibəsi zamanı fəal xidmət göstərib.
2002-2014-cü illərdə Silahlı Qüvvələrin Baş Qərargahında kəşfiyyat və əməliyyatlar üzrə rəis müavini vəzifəsində çalışıb. 2016-cı ildə İranın Ali Rəhbəri Ayətullah Əli Xamenei tərəfindən İran Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi təyin edilib. Baqiri 2019-cu ildə ABŞ sanksiyalarına məruz qalıb.
Hüseyn Salami SEPAH-ın baş komandanı idi. O, 1980-ci ildə İran-İraq müharibəsi zamanı korpusa qoşulub. İran mətbuatının məlumatına görə,1997-2006-cı illərdə İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun Baş Qərargahının əməliyyatlar üzrə müavini vəzifəsində çalışıb.
2006-2009-cu illərdə İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun Aerokosmik Qüvvələrinin komandanı vəzifəsini tutub və 2019-cu ilin aprelində İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun baş qərargah rəisinin müavini vəzifəsində çalışıb.
Qulam Əli Rəşid İranın Xatəmül-Ənbiya Mərkəzi Qərargahının komandiri idi. Yerli mətbuatın yazdığına görə, o, 1980-ci illərdə müharibə zamanı silahlı qüvvələrin operativ komandanlığında əsas rol oynayıb.
Əmir Əli Hacızadə SEPAH Aerokosmik Qüvvələrinin komandanı vəzifəsində çalışıb. O, İranın raket inqilabında mühüm rol oynayıb. 1980-ci illərdəki müharibədən sonra SEPAH-ın Aerokosmik Diviziyasına qoşulub. İranın raket potensialının inkişafında və ölkənin müdafiə qabiliyyətinin gücləndirilməsində mərkəzi rol oynayıb.
Məhəmməd Kazemi İnqilab Keşikçiləri Korpusunun kəşfiyyatının rəhbəri idi. İsrailin zərbələri nəticəsində həlak olan digər hərbi zabitlər arasında Mohsen Baqeri, Davud Şekhian, Məhəmməd Baqeri Taherpour, Mansur Safarpur, Məsud Tayeb, Xosro Hassani, Məhəmməd Cəfəri və Cavad Carsara da var.
Alimlər
İranın "Tasnim" xəbər agentliyi qurbanlardan ikisi, Məhəmməd Mehdi Tehrançi və Fəridun Abbasini “tanınmış nüvə alimləri” adlandırıb.
Fəridun Abbasi İran parlamentinin keçmiş deputatı olub. O, 2011-2013-cü illərdə İranın Atom Enerjisi Təşkilatının (AEOI) rəhbəri işləyib və 2010-cu ildə sui-qəsddən sağ çıxıb.
Məhəmməd Mehdi Tehrançi nəzəri fizik və İran İslami Azad Universitetinin sədri idi. 2020-ci ilin mart ayında ABŞ-ın “milli təhlükəsizlik və ya xarici siyasət maraqlarına qarşı fəaliyyət göstərən” aktyorlar siyahısına əlavə edilib.
Əbdül Həmid Minuçehr Şəhid Beheşti Universitetinin Nüvə mühəndisliyi fakültəsinin rəhbəri idi. O, fakültənin təhsil və tədqiqat proqramlarının formalaşmasında mühüm rol oynamışdır.
Əhməd Rza Zülfağari Şəhid Beheşti Universitetinin nüvə mühəndisliyi professoru idi. Minuçehr və Zülfüqari milli strateji layihələrdə fəal iştirak edirdilər.
Əmir Hüseyn Fəqihi Şəhid Beheşti Universitetinin nüvə mühəndisliyi professoru idi. O, AEOI-nin vitse-prezidenti və Nüvə Elmləri və Texnologiyaları Tədqiqat İnstitutunun rəhbəri vəzifələrində çalışıb. İranın elmi və tədqiqat infrastrukturunun inkişafında mühüm rol oynayıb.
Said Borji Malek Aştar Texnologiya Universitetində Maşınqayırma və Material Mühəndisliyi (Bərk) üzrə ixtisaslaşmış tədqiqatçı idi. O, daha əvvəl 2020-ci ildə İsrail rejimi tərəfindən qətlə yetirilən iranlı nüvə alimi Möhsün Fəxrizadə ilə əməkdaşlıq edib.
Son hücumlarda hədəf alınan digər iranlı nüvə alimləri arasında Motallebzade və Mansur Asgari də var. Motallebzadə və həyat yoldaşı ötən cümə günü vəfat edib, fizik Mansur Əsgəri və mexanika üzrə ekspert Əli Baxuey Katirimi haqqında isə məhdud məlumat var.
