Еден од првите акти на озлогласеност од страна на израелската разузнавачка агенција Мосад беше драматичното киднапирање на озлогласениот нацистички воен злосторник, Адолф Ајхман, од Аргентина во 1960 година. А подоцна ги освои насловите со елиминирање на оперативците на Црниот септември, одговорни за масакрот на Олимписките игри во Минхен во 1972 година.

Иако ваквите атентати, киднапирања и акти на саботажа може да се усогласат со доктрините за национална безбедност на Израел, нивното извршување без согласност и во рамките на странски суверени територии, е спротивно на меѓународното право.

Овие операции често го нарушуваат суверенитетот, вклучуваат незаконска употреба на сила и ги кршат основните човекови права, вклучително и правичното судење и правото на живот.

Со децении, израелската разузнавачка машина е обвиткана во аура на неказнивост. За некои, ова му даде на Мосад репутација како најстрашна шпионска агенција во светот. Но таа илузија се намалува, особено во Туркије.

Иако Мосад постигна некои разузнавачки успеси користејќи локални агенти во Иран, особено за време на мисии со висок профил како таканаречената „Операција Издигнување на лавот“, тие постојано се сопнуваат во турските граници.

Од 2021 година, Националната разузнавачка организација (МИТ) и полициските единици на Турција систематски ги демонтираа домашните мрежи на Мосад преку серија контраразузнавачки напади.

Удар по удар: Турското сузбивање

Во последниве години, Туркије постигна серија големи разузнавачки победи со разоткривање на тајните активности на Мосад.

Работејќи во тесна координација, МИТ и полициските единици прекинаа повеќе шпионски кругови, разоткривајќи ги подлабоките амбиции на Израел во земјата.

Контраофанзивата започна во 2021 година со операција предводена од Истанбул која опфаќаше четири провинции. Властите ја разоткрија првата голема мрежа на Мосад, наводно задолжена за собирање разузнавачки информации за палестинските студенти. Петнаесет осомничени беа уапсени.

Во 2022 година, мрежата се прошири. Властите открија шпионски круг од 68 членови, составен од приватни детективи и цивилни оперативци. Групата наводно му доставувала на Мосад адреси, податоци за летови и досиеја за надзор.

Следната година беше откриена „Ќелија на духот“ од 56 лица. Оваа група наводно ги таргетирала странските дипломати и политичките личности во Туркије. Седум осомничени беа приведени.

Во јануари 2024 година, операцијата Крт започна истовремени рации низ осум провинции. Триесет и четири лица беа приведени и обвинети за уцена, надзор и обиди за киднапирање.

Неколку месеци подоцна, во март беше уапсена мрежа на приватни детективи за која се веруваше дека соработува директно со израелски инструктори, обезбедувајќи разузнавачки информации во реално време од теренот.

Голема априлска операција демонтираше она што изгледаше како семеен внатрешен шпионски круг. Осум лица беа уапсени за криминални активности, вклучувајќи фалсификување документи, следење цели и сајбер надзор. Судовите ги осудија на вкупно 100 години затвор.

Но можеби најзначајното сузбивање се случи во август 2024 година. Лиридон Реџепи, роден во Косово, за кој се тврди дека е финансиски координатор на Мосад во Туркије, беше уапсен во Истанбул.

Истражителите открија дека тој префрлил средства, преку криптовалути и Вестерн Унион, на агенти вклучени во прекугранични операции, вклучително и мисии во Сирија.

Овие операции направија повеќе од неутрализирање на непосредните закани. Тие испратија јасна порака: Мосад не може да воспостави трајно или одржливо присуство на турска почва.

Кога ловецот е уловен: Случајот Омар Албелбајси

Еден од најзначајните неуспеси на Мосад во Туркије не дојде во форма на апсења, туку во стратешко разоткривање.

Омар Албелбајси, наводно поврзан со Пустинските соколи, блискоисточна кибер група позната по нарушувањето на израелскиот систем „Железна купола“, стана цел со висок приоритет на Мосад. Целта на Израел беше да го киднапира, да извлече сајбер разузнавачки информации и да ја демонтира мрежата.

Тајниот план вклучувал лажни понуди за работа од Норвешка и Бразил, финансиски мамки и сложени сајбер стапици. На крајот, агентите на Мосад го приклештиле Албелбајси во Малезија и го киднапирале.

Но она на што не сметале била тивката вмешаност на Туркије.

Благодарение на координираните напори меѓу малезиската полиција и турското разузнавање - МИТ, Албелбајси бил спасен во рок од 36 часа - наводно откако издржал тортура за време на испрашувањето.

Уште поштетно за Мосад, фотографиите и идентитетите на вклучените агенти биле објавени подоцна. Во разузнавачките кругови, ова јавно разоткривање е еквивалентно на целосно неутрализирање на оперативците.

Ова не била само одбранбена операција; тоа бил тактички контранапад. За Мосад, тоа означило пресвртница: од ловец до ловен.

Ативната доктрина за контраразузнавање на Туркије

Наследството на Мосад е изградено врз војувањето од сенка- прецизни напади, тајни операции „наметка-нож“ и прикриени саботажи. Сепак, Туркије е единствена земја каде што овој модел постојано ослабнува.

Од 2021 година, Анкара прифати доктрина за активно контраразузнавање, не само реактивна, туку и превентивна и казнена. Туркије не само што ги разби локалните мрежи на Мосад, туку и ги гонеше на отворен суд и ги објави нивните злосторства.

Ова ниво на транспарентност е во остра спротивност со тајноста типична за разузнавачките битки.

Вообичаениот сет алатки на Мосад - технички надзор, употреба на локални посредници и дигитални протекувања - наиде на жесток отпор во Туркије. Локалните закони, технолошките можности и теренските операции создадоа неповолен терен за тајна акција.

Туркије еволуираше подалеку од едноставно следење на шпиони. Сега ги привлекува, создава стапици, намерно иницира контакт и ги разоткрива со документирани докази. За тајна агенција како Мосад, овој модел претставува сосема нова класа на закана.

Преку континуирано следење, внатрешна кохезија, напредна технологија и правен надзор, Туркије изгради модел кој ги неутрализира не само Мосад, туку и сите закани од странско разузнавање.

Перцепираната доминација на Мосад се заменува со нова реалност, онаа каде што се осветлуваат нејзините сопствени сенки.

Туркије зазеде водечка улога во разузнавачката војна: не само реагирајќи на глобалната шпионажа, туку и обликувајќи ги правилата на ангажман.

Хусеин Нурлу

Хусеин Нурлу е докторанд на Универзитетот Сент Ендрус. Неговото истражување се фокусира на туркскиот свет, регионалните меѓународни општества, јавната дипломатија, анализата на медиумите и улогата на емоциите во политичката психологија.

Извор: ТРТ Ворлд

Напомена: Ставовите изразени во овој напис му припаѓаат на авторот и не ја одразуваат нужно уредувачката политика на ТРТ Балкан