კანადელმა ფოტორეპორტიორმა, ვალერი ზინკმა, პირად ფეისბუქ გვერდზე გაკეთებულ განცხადებაში გამოაცხადა, რომ ტოვებს საინფორმაციო სააგენტო „როიტერს“, სადაც რვა წლის განმავლობაში თავისუფალ რეპორტიორად მუშაობდა. ზინკმა აღნიშნა, რომ „როიტერს“ ბრალს სდებს ისრაელის მიერ ღაზაში ჟურნალისტების სისტემატური მკვლელობის „გამართლებასა და მხარდაჭერაში“.

ზინკმა, რომლის ნამუშევრებიც New York Times-ში, Al Jazeera-სა და ჩრდილოეთ ამერიკის, ევროპისა და აზიის მრავალ მედიასაშუალებაში გამოქვეყნდა, აღნიშნა, რომ „როიტერის“ ახალ ამბებს საფუძველი მოუმზადეს 2023 წლის ოქტომბერში ისრაელის მიერ ღაზაში დაწყებული თავდასხმების დროს 246 ჟურნალისტის მკვლელობას.

ზინკმა მაგალითად მოიყვანა პულიცერის პრემიის ლაურეატი „ალ-ჯაზირას“ რეპორტიორის, ენას ალ-შარიფის მკვლელობა, რომელიც 10 აგვისტოს ღაზაში თავის გუნდთან ერთად მოკლეს. „როიტერმა“ აირჩია გამოექვეყნებინა ისრაელის სრულიად უსაფუძვლო ბრალდება, თითქოს ალ-შარიფი „ჰამასის“ წევრი იყო... ეს ერთ-ერთი იმ უამრავი სიცრუიდან, რომელსაც „როიტერის“ მსგავსი მედიასაშუალებები მორჩილად იმეორებენ და ამართლებენ,“ - დაწერა მან.

ისრაელის პროპაგანდის გაგრძელება

ზინკმა ასევე გააკრიტიკა „როიტერის“ რეაქცია საკუთარი თანამშრომლის მკვლელობაზე. ოპერატორი ჰოსამ ალ-მასრი ერთ-ერთი იყო იმ 20 ადამიანიდან, ვინც ორშაბათს ნასერის საავადმყოფოზე ისრაელის თავდასხმისას დაიღუპა. ზინკმა ამას „ორმაგი თავდასხმა“ უწოდა - ჯერ სამოქალაქო ობიექტზე თავდასხმა, შემდეგ კი მეორე თავდასხმა, რომელიც განხორციელდა მედიკოსებზე, მაშველებსა და ჟურნალისტებზე.

ზინკმა აღნიშნა, რომ დასავლური მედია პირდაპირ ამზადებს ნიადაგს ასეთი ინციდენტებისთვის და მოიყვანა ჟურნალისტ ჯერემი სკეიჰილის კრიტიკული მოსაზრება: „New York Times-იდან „როიტერამდე“, ყველა მსხვილი მედიასაშუალება ისრაელის პროპაგანდის გადამცემი კონვეიერის ლენტივით მუშაობდა, ამართლებდა ომის დანაშაულებს და მსხვერპლს დეჰუმანიზაციას უკეთებდა“.

ზინკმა განაცხადა, რომ დასავლური მედია, ისრაელის სამხედრო მტკიცებულებების გადაუმოწმებლად გამეორებით, „შესაძლებელი გახადა, რომ მუჭანახევარ მიწაზე ორ წელიწადში უფრო მეტი ჟურნალისტი მოეკლათ, ვიდრე პირველი მსოფლიო ომის, მეორე მსოფლიო ომის, კორეის, ვიეტნამის, ავღანეთის, იუგოსლავიისა და უკრაინის ომების დროს ერთად“.

ზინკმა განაცხადა, რომ „როიტერმა“ პულიცერის პრემიის ლაურეატი ალ-შარიფიც კი მარტო დატოვა. „ამ ჯილდომ „როიტერი“ ვერ აიძულა, დაეცვა იგი, როდესაც ისრაელის ძალებმა ის სიკვდილის სიაში შეიყვანეს ან როდესაც ისრაელის წარმომადგენელი მას ღიად დაემუქრა. ამან ვერც ის უზრუნველყო, რომ მისი სიკვდილის შესახებ გულწრფელი ინფორმაცია გაევრცელებინათ, თუნდაც მას შემდეგ, რაც მასზე კვირების განმავლობაში ნადირობდნენ და მოკლეს,“ - თქვა მან.

ზინკმა აღნიშნა, რომ „როიტერის“ პრეს-ბარათს „ღრმა სირცხვილისა და მწუხარების“ გარეშე ვეღარ ატარებს და პირობა დადო, რომ თავის საქმიანობას მიუძღვნის ღაზაში მომუშავე ჟურნალისტებს, რომლებსაც მან „ყველა დროის ყველაზე მამაცი და საუკეთესო ჟურნალისტები“ უწოდა.

გლობალური დაგმობა

ორშაბათს, ისრაელის მიერ ხან-იუნისში ნასერის საავადმმყოფოზე თავდასხმის შედეგად სულ მცირე 21 ადამიანი დაიღუპა, მათ შორის მედიკოსები და ჟურნალისტები. დაღუპულთა შორის იყვნენ: მოჰამად სალამა („ალ-ჯაზირა“), ჰუსამ ალ-მასრი („როიტერის“ ოპერატორი), მერიემ ებუ დაქა (AP-ის თავისუფალი ჟურნალისტი), აჰმედ აბუ აზიზი და მუაზ აბუ თაჰა.

პალესტინელ ჟურნალისტთა კავშირმა ამას „თავისუფალი მედიის წინააღმდეგ ღია ომი“ უწოდა, ხოლო გაეროს მომხსენებელმა, ფრანჩესკა ალბანეზემ, სახელმწიფოებს მოუწოდა, „გაარღვიონ ბლოკადა, დააწესონ იარაღის ემბარგო და სანქციები“. ალბანეზემ მთელი მსოფლიოს ჟურნალისტებს მოუწოდა, ხმა აიმაღლონ „გენოციდის დამადასტურებელი მამაცი პალესტინელი კოლეგების ხოცვა-ჟლეტის“ წინააღმდეგ.

ჟურნალისტთა დაცვის კომიტეტმა განაცხადა, რომ საერთაშორისო საზოგადოებამ ისრაელს პასუხი უნდა აგებინოს „პრესის წინააღმდეგ მიმდინარე უკანონო თავდასხმებისთვის“, ხოლო ისრაელის მოკავშირეებმაც გამოთქვეს შეშფოთება. საფრანგეთის პრეზიდენტმა, ემანუელ მაკრონმა, თავდასხმებს „აუტანელი“ უწოდა და თქვა, რომ ჟურნალისტები „ყველა პირობებში დაცული უნდა იყვნენ“. გერმანიამ და ესპანეთმა დამოუკიდებელი გამოძიება მოითხოვეს. დიდი ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, დევიდ ლემიმ, განაცხადა, რომ „შეძრწუნებულია“ და დაუყოვნებლივი ცეცხლის შეწყვეტისკენ მოუწოდა.

თურქეთმა, კატარმა, ირანმა, ეგვიპტემ და საუდის არაბეთმა მედიისა და სამედიცინო პერსონალის მკვლელობა მკაცრად დაგმეს და მას ომის დანაშაული უწოდეს.

ჯიდაში შეკრებილმა ისლამური თანამშრომლობის ორგანიზაციამ ეს ფაქტი პრესის თავისუფლებაზე თავდასხმად შეაფასა.

„ალ-ჯაზირას“ ინფორმაციით, ამ თავდასხმის შედეგად ღაზაში 2023 წლის ოქტომბრიდან მოკლული ჟურნალისტებისა და მედიის თანამშრომლების რიცხვი სულ მცირე 273-მდე გაიზარდა.