„მივმართავთ ყველა უცხოელ რეზიდენტს, რომლებიც მონაწილეობენ პრო-ჯიჰადისტურ პროტესტებში: გაფრთხილებთ, 2025 წელს მოგიძებნით და დაგადეპორტირებთ“.

ეს განცხადება გვხვდება თეთრი სახლის ვებგვერდზე, რომელიც ეძღვნება აშშ-ის პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის მიერ 29 იანვარს ხელმოწერილ აღმასრულებელ ბრძანებას. აშშ-ის ადმინისტრაციის თანახმად, ეს ბრძანება მიზნად ისახავს „ძლიერი და უპრეცედენტო ნაბიჯების“ გადადგმას უნივერსიტეტის კამპუსებსა და საჯარო სივრცეებში ანტისემიტიზმთან საბრძოლველად.

ტრამპის თანდართულ ცნობაში ნათქვამია, რომ ეს „უცხოელი რეზიდენტები“ ბრალდებულნი არიან „ჰამასის მასობრივი გაუპატიურების, გატაცებისა და მკვლელობების აღნიშვნაში“, სინაგოგების ბლოკირებაში, მორწმუნეებზე თავდასხმაში და ამერიკული მემორიალებისა და ძეგლების დაზიანებაში.

თუმცა, კრიტიკოსები ამტკიცებენ, რომ ბრძანების ფართო ენა და მისი განხორციელება პირდაპირ თავდასხმას წარმოადგენს აშშ-ში პალესტინის მხარდამჭერ აქტივიზმსა და გამოხატვის თავისუფლების უფლებებზე.

მიზანმიმართული რეპრესიები?

ბრძანების ხელმოწერიდან მხოლოდ რამდენიმე კვირის შემდეგ, 10 მარტს, ნიუ-იორკის კოლუმბიის უნივერსიტეტში პალესტინელი სტუდენტი-აქტივისტი მაჰმუდ ხალილი დააკავეს.

ტრამპმა სოციალურ მედიაში ხალილი დაახასიათა როგორც "რადიკალი უცხოელი ჰამასის მხარდამჭერი სტუდენტი"; თუმცა, ხალილი ამგვარად იქნა მოხსენიებული მიუხედავად იმისა, რომ აშშ-ში მწვანე ბარათის მფლობელი მუდმივი რეზიდენტია და ოფიციალურად არ არის ბრალდებული რაიმე დანაშაულში.

მის დაკავებას სწრაფი საერთაშორისო რეაქცია მოჰყვა სამოქალაქო თავისუფლების ორგანიზაციების, ადვოკატებისა და აკადემიკოსების მხრიდან; ეს ჯგუფები გმობენ ინციდენტს, როგორც პირველი შესწორების უფლებების შემაშფოთებელ დარღვევას.

აქამდე შინაგანი უსაფრთხოების დეპარტამენტმა (DHS) მხოლოდ ბუნდოვანი მიზეზები წარმოადგინა ხალილის დაკავებისთვის.

X-ზე განთავსებული პოსტი ამტკიცებდა, რომ „ხალილი აწარმოებდა ჰამასთან დაკავშირებულ საქმიანობას, რომელიც ტერორისტულ ორგანიზაციად არის აღიარებული“.

ეს გადაწყვეტილება ეფუძნება იშვიათად გამოყენებულ იმიგრაციის კანონს, რომელიც სახელმწიფო მდივანს აძლევს უფლებას, შეაფასოს არა-აშშ მოქალაქის ყოფნა ქვეყანაში როგორც „საგარეო პოლიტიკის საწინააღმდეგო“, რის შედეგადაც ეს პირი ექვემდებარება დეპორტაციას.

თუმცა, თეთრმა სახლმა არ წარმოადგინა კონკრეტული მტკიცებულება ხალილის წინააღმდეგ და ფედერალურმა მოსამართლემ დროებით შეაჩერა დეპორტაციის პროცესი საქმის საკმარისი სამართლებრივი საფუძვლის არარსებობის გამო.

ADL-ის გავლენა

მაშინ როცა ფედერალური მთავრობა აგრესიულ პოზიციას იღებს პალესტინის მხარდამჭერი სტუდენტური აქტივიზმის წინააღმდეგ, არსებული კლიმატი კამპუსებზე მნიშვნელოვანწილად ფორმირდება ძლიერი ისრაელის მხარდამჭერი ლობისტური ორგანიზაციების გავლენით.

მათ შორის ერთ-ერთი ყველაზე თვალსაჩინოა ADL (ცილისწამებისა და უარყოფის წინააღმდეგ ბრძოლის ლიგა), რომელიც ფართოდ არის აღიარებული, როგორც აშშ-ის შიდა პოლიტიკაში ისრაელის მხარდამჭერი წამყვანი ძალა.

ხალილის დაკავებამდე მხოლოდ ორი დღით ადრე, ADL-ის გენერალურმა დირექტორმა ჯონათან გრინბლატმა საჯაროდ განაცხადა, რომ "პირდაპირ თანამშრომლობს" კოლუმბიის უნივერსიტეტის ოფიციალურ პირებთან კამპუსში ანტისემიტიზმთან ბრძოლის ძალისხმევის განსახილველად.

„გუშინ ვეწვიე კამპუსს და პირადად შევხვდი ებრაელ სტუდენტებს და მოვისმინე შევიწროებისა და დაშინების ისტორიები“, - დაწერა გრინბლატმა X-ზე 8 მარტს.

მან ასევე მოუწოდა კოლუმბიას, უფრო აქტიურად ითანამშრომლოს შტატისა და ფედერალურ სამართალდამცავ ორგანოებთან; მოითხოვა, რომ ანტისემიტურ ქცევაში ბრალდებული სტუდენტები არა მხოლოდ უნივერსიტეტისგან დისციპლინურ სასჯელს იღებდნენ, არამედ ასევე "შეხვდნენ კანონის დარღვევის რეალურ შედეგებს".

ორი დღის შემდეგ ხალილი დააკავეს; ეს წარმოშობს კითხვებს იმის შესახებ, თამაშობს თუ არა გარე ლობისტური ძალისხმევა როლს ადმინისტრაციის პასუხში პალესტინის მხარდამჭერ აქტივიზმზე.

საიდუმლო დისციპლინური სისტემა

დაკავების დროს ხალილი უკვე იყო გამოძიების ქვეშ კოლუმბიის ინსტიტუციური თანასწორობის ოფისის (OIE) მიერ; ეს არის საიდუმლო დისციპლინური ორგანო, რომელიც შეიქმნა შევიწროებისა და დისკრიმინაციის საჩივრების განსახილველად.

თუმცა, მრავალი ანგარიში ამტკიცებს, რომ OIE უფრო მეტად მოქმედებს როგორც შიდა დევნის სისტემა, რომელიც მიმართულია სტუდენტური ოპოზიციის წინააღმდეგ ისრაელ-პალესტინის კონფლიქტის საკითხზე, ვიდრე როგორც მიუკერძოებელი ორგანო, რომელიც განიხილავს დისკრიმინაციას.

4 მარტს Drop Site News-ის მიერ ჩატარებულმა გამოძიებამ გამოავლინა, რომ სტუდენტებს, რომლებსაც ბრალად ედებათ არასწორი ქცევა, მოეთხოვებათ კონფიდენციალურობის შეთანხმებების (NDA) ხელმოწერა მათ წინააღმდეგ არსებული მტკიცებულებების სანახავად, რაც ეფექტურად ხელს უშლის მათ საჯაროდ განიხილონ საკუთარი საქმეები.

OIE-ის მიერ სამოქალაქო უფლებების აქტის ხელახალი ინტერპრეტაცია, რომელიც ისრაელის კრიტიკას „დისკრიმინაციულ შევიწროებად“ აფასებს, ნათლად აჩვენებს მის შესაბამისობას ADL-ის მთავარ პოლიტიკურ მიზნებთან.

ADL არის ის ორგანიზაცია, რომელიც არის IHRA-ს (ჰოლოკოსტის ხსოვნის საერთაშორისო ალიანსი) ანტისემიტიზმის განმარტების მიღების დიდი მხარდამჭერი, რომელიც გაკრიტიკებულია იმის გამო, რომ ანტისემიტიზმს უთანაბრებს ანტისიონიზმს.

„ADL დიდი ხანია ისრაელის კრიტიკას უთანაბრებს ანტისემიტიზმს. ამიტომ ბევრი ანალიტიკოსი და ჟურნალისტი აღარ ენდობა ADL-ის მონაცემებს, რადგან ისინი პალესტინის მხარდამჭერ პროტესტებს, გენოციდის საწინააღმდეგო პროტესტებს ურევენ ანტისემიტიზმში“, - განუცხადა TRT World-ს აშშ-ზე დაფუძნებულმა პალესტინისა და ახლო აღმოსავლეთის ისტორიკოსმა ზაქარი ფოსტერმა.

ფოსტერი ამტკიცებს, რომ ეს გავლენა პირდაპირ აყალიბებს კოლუმბიის უნივერსიტეტის მიდგომას სტუდენტური აქტივიზმის ზედამხედველობის მიმართ.

„ეს უკიდურესად შემაშფოთებელია და ნიშნავს, რომ კანონიერი კრიტიკა აპარტეიდის სახელმწიფოს მიმართ, რომელიც გასამართლებულია გენოციდის ბრალდებით საერთაშორისო სასამართლოში, კოლუმბიაში აღარ იქნება ტოლერირებული“, - განაცხადა მან.

საჯარო ჩანაწერებით დასტურდება, რომ ADL აქტიურად ლობირებს აშშ-ის საკანონმდებლო ორგანოებს IHRA-ს საკამათო განმარტების დასანერგად, რომელსაც კრიტიკოსები გმობენ როგორც „საშიშს“ და „პოლიტიზებულს“.

Drop Site News-ის ანგარიშის თანახმად, კოლუმბიის OIE-მ სამიზნედ აიღო სტუდენტები ისეთი მიზეზებით, როგორიცაა პოსტერების გაკვრა, სოციალურ მედიაში პოსტების განთავსება და პროტესტების ორგანიზება, რომლებიც მოუწოდებდნენ ისრაელის დაგმობას და ისრაელის ქმედებების გენოციდად შეფასებას.

„პოსტერებზე ეწერა ისეთი რამ, როგორიცაა 'დაგმეთ ისრაელი' და 'ისრაელი ტერორისტული სახელმწიფოა'; ახლა კოლუმბია მეუბნება, რომ ეს წარმოადგენს დისკრიმინაციულ შევიწროებას სამოქალაქო უფლებების აქტის ფარგლებში. თუ ერთ-ერთზე ეწერებოდა რაიმე ისეთი, როგორიცაა 'მოკალით სიონისტები', მე გავიგებდი, მაგრამ ეს არ იყო ასეთი რამ“, - ციტირებს საინფორმაციო საიტი კოლუმბიის სტუდენტს.

ADL-ის ზედამხედველობის ისტორია

ADL-ის როლი კამპუსის პოლიტიკის ჩამოყალიბებაში არის ნაწილი მისი უფრო ხანგრძლივი ზედამხედველობისა და გავლენის ოპერაციების ისტორიისა.

1970-იანი წლებიდან ორგანიზაცია ხელს უწყობს „ახალი ანტისემიტიზმის“ იდეას, რომელიც ანტისიონიზმს და ისრაელის გარკვეულ კრიტიკას ანტისემიტიზმის ფორმებად ახასიათებს.

2022 წელს თავად გრინბლატმა განაცხადა, რომ მათ შორის არანაირი განსხვავება არ არის, რამაც გამოიწვია უკმაყოფილება მრავალი ებრაული ჯგუფისა და ADL-ის ზოგიერთი თანამშრომლის მხრიდან.

„ანტისიონიზმი არის ანტისემიტიზმი“, - თქვა გრინბლატმა ADL-ის ვირტუალურ ეროვნულ ლიდერობის სამიტზე სიტყვით გამოსვლისას.

„ანტისიონიზმი, როგორც იდეოლოგია, ეფუძნება სიძულვილს. ის ეფუძნება ერთ კონცეფციას: სხვა ხალხის უარყოფას; ეს არის კონცეფცია, რომელიც ისევე უცხოა თანამედროვე დისკურსისთვის, როგორც თეთრკანიანთა უპირატესობა“, - ამტკიცებდა ის.

მისი გამოსვლა ასევე ახასიათებდა „პალესტინისთვის სამართლიანობის სტუდენტებსა“ და „ებრაული ხმა მშვიდობისთვის“ როგორც „რადიკალური მემარცხენე“ ექსტრემისტებს და ამტკიცებდა, რომ ისინი ასახავენ უკიდურეს მემარჯვენეობას. ორივე ჯგუფს 2024 წლისთვის აეკრძალა ღონისძიებების ჩატარება კოლუმბიის უნივერსიტეტში.

ADL-ის ვებსაიტი ღიად აცხადებს, რომ „ორპარტიული ადვოკატირების“ მეშვეობით ის „აყალიბებს პოლიტიკოსების მუშაობას“ ფედერალურ, შტატისა და ადგილობრივ დონეებზე.

გარდა ამისა, ორგანიზაციამ მნიშვნელოვნად გააფართოვა თავისი ლობისტური ძალისხმევა 2004 წელს, პოლიტიკური ხარჯების 94%-ით გაზრდით, სულ 1,4 მილიონ დოლარამდე, „საკანონმდებლო დღის წესრიგის“ წინ წაწევის მიზნით.

ეს ძალისხმევა ხორციელდება ADL-ის წარსული კონტროვერსიების ფონზე; მაგალითად, 1993 წლის ADL-ის ჯაშუშობის სკანდალი, როცა აღმოჩნდა, რომ ორგანიზაცია უკანონოდ უთვალთვალებდა 10,000-ზე მეტ ინდივიდს და 950 ორგანიზაციას, მათ შორის არაბულ-ამერიკულ ჯგუფებს, შავკანიანთა სამოქალაქო უფლებების ორგანიზაციებს, როგორიცაა NAACP, მემარცხენე აქტივისტებს, აპარტეიდის საწინააღმდეგო ორგანიზატორებს და პროგრესულ ებრაულ ჯგუფებსაც კი.

პალესტინის მხარდამჭერი აქტივიზმის მიმდინარე რეპრესიები კოლუმბიის უნივერსიტეტში და მის ფარგლებს გარეთ წარმოშობს შემაშფოთებელ კითხვებს იმის შესახებ, თუ რამდენად ახდენს გავლენას ისრაელის მხარდამჭერი ლობირება აშშ-ის კამპუსის პოლიტიკაზე, გამოხატვის თავისუფლებასა და სამოქალაქო უფლებების განხორციელებაზე.

საზღვარი ანტისემიტიზმთან ბრძოლასა და პოლიტიკური ოპოზიციის ჩახშობას შორის საგრძნობლად ბუნდოვანი ხდება.