ევროკავშირის მინისტრებმა ბულგარეთს საბოლოო თანხმობა მისცეს 2026 წლის 1-ელ იანვარს ევროს მიღებაზე, რითაც ქვეყანა ერთიანი ვალუტის ზონის 21-ე წევრი გახდება.

ბულგარეთის ლევიდან ევროზე გადასვლა ხდება ევროკავშირში 6,4 მილიონი მოსახლეობის მქონე ქვეყნის გაწევრიანებიდან დაახლოებით 19 წლის შემდეგ.

ბულგარეთის პრემიერ-მინისტრმა როსენ ჟელიაზკოვმა სამშაბათს განაცხადა: "ჩვენ ეს შევძელით!"

ჟელიაზკოვმა X პლატფორმაზე დაამატა: "მადლობას ვუხდით ყველა ინსტიტუტს, პარტნიორსა და ყველას, ვინც თავისი ძალისხმევით ხელი შეუწყო ამ ისტორიული მომენტის შესაძლებლობას. მთავრობა აგრძელებს ვალდებულებას, უზრუნველყოს ევროზე შეუფერხებელი და ეფექტიანი გადასვლა ყველა მოქალაქის საკეთილდღეოდ."

ევროკავშირის ფინანსთა მინისტრებმა, რომლებმაც მიიღეს გადასვლისთვის საჭირო სამართლებრივი ტექსტები, ოფიციალურად დაადგინეს ევროს კურსი 1,95583 ბულგარული ლევის ოდენობით.

ევროკავშირის ეკონომიკის ხელმძღვანელმა ვალდის დომბროვსკისმა თანხმობის შემდეგ განაცხადა: "ევროზონაში გაწევრიანება მხოლოდ ლევის ნაცვლად ევროს გამოყენებას არ გულისხმობს. ეს არის ბულგარეთისთვის და მისი მოქალაქეებისთვის ევროპის გულში უფრო ნათელი და აყვავებული მომავლის შექმნა."

"ევრო მოიტანს ახალ შესაძლებლობებს, ინვესტიციებს, სამუშაო ადგილებსა და ზრდას", - დასძინა მან.

გასულ თვეში ევროპულმა კომისიამ განაცხადა, რომ ევროკავშირის უღარიბესმა ქვეყანამ შეასრულა ევროს მიღებისთვის აუცილებელი მკაცრი პირობები, ხოლო ევროპის ცენტრალურმა ბანკმა (ECB) ასევე გამოთქვა დადებითი მოსაზრება.

ბულგარეთის გზა ევროზონაში გაწევრიანებისკენ არეულობის პოლიტიკური ფონზე მიმდინარეობდა, სამ წელიწადში შვიდი არჩევნებით. ბოლო არჩევნები 2024 წლის ოქტომბერში გაიმართა.

თუმცა, ბოლო გამოკითხვები აჩვენებს, რომ ბულგარული საზოგადოება კვლავ გაყოფილია ევროს საკითხზე. ექსპერტები ამ სკეპტიციზმს ძირითადად მზარდი ფასების და შემცირებული მსყიდველობითი უნარის შიშს უკავშირებენ.

პრეზიდენტმა რუმენ რადევმა ბევრი გააკვირვა, როდესაც ამ საკითხზე რეფერენდუმის ჩატარება შესთავაზა, თუმცა ეს წინადადება ბულგარეთის პარლამენტმა სწრაფად უარყო.

ივნისიდან მოყოლებული, სოფიაში აქციები იმართება ლოზუნგით "დავიცვათ ბულგარული ლევი". დედაქალაქში, პრეზიდენტის ადმინისტრაციისა და ბულგარეთის ცენტრალური ბანკის სიახლოვეს, რამდენიმე კარვისგან შემდგარი სიმბოლური საპროტესტო ბანაკი მოეწყო.

ულტრამემარჯვენე ოპოზიციურმა პარტიებმა ეს საკითხი ანტი-ევროკავშირის რიტორიკის გასაძლიერებლად გამოიყენეს.

თუმცა, ბულგარეთში მხარდამჭერები ამტკიცებენ, რომ ეს ნაბიჯი გააუმჯობესებს ქვეყნის ეკონომიკას, გააძლიერებს კავშირებს დასავლეთთან და დაიცავს რუსეთის გავლენისგან.

43 წლის მუსიკოსმა ვესელინ დიმიტროვმა სოფიაში AFP-ს განუცხადა: "მიუხედავად იმისა, რომ პროტესტი ევროს წინააღმდეგაა მიმართული, როგორც ჩანს, კრემლის კვალი ეტყობა. ამიტომ, (ამ ცვლილების) პოლიტიკური სარგებელი სულ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება."

ევროს კლუბი იზრდება

ეს თანხმობა მას შემდეგ მოხდა, რაც ევრომ აშშ დოლარის მიმართ ღირებულება მოიმატა. პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის პროტექციონისტული სავაჭრო პოლიტიკა აშშ-ის ვალუტის მიმართ ნდობას ძირს უთხრის.

როდესაც პირველი ევროს ბანკნოტები და მონეტები 2002 წლის 1 იანვარს გამოვიდა, ერთიან ვალუტის ზონაში მხოლოდ 12 ქვეყანა იყო, მათ შორის საფრანგეთი, გერმანია, იტალია, ესპანეთი და საბერძნეთი.

ზონა დროთა განმავლობაში გაფართოვდა; სლოვენია 2007 წელს, კვიპროსი და მალტა 2008 წელს, სლოვაკეთი 2009 წელს, ესტონეთი 2011 წელს, ლატვია 2014 წელს და ლიეტუვა 2015 წელს შეუერთდნენ.

ხორვატია იყო ბოლო ქვეყანა, რომელიც 2023 წელს შეუერთდა და საერთო წევრების რაოდენობა 20-მდე გაზარდა.

ბულგარეთს ადრეც სურდა ევროს მიღება, მაგრამ ბრიუსელმა ჩათვალა, რომ მისი ინფლაცია ძალიან მაღალი იყო საჭირო კრიტერიუმების დასაკმაყოფილებლად.

ევროკავშირის ქვეყნებმა, რომელთაც სურთ ერთიან ვალუტაში გაწევრიანება, უნდა აჩვენონ, რომ მათი ეკონომიკა შეესაბამება ევროზონის სხვა ქვეყნებს და მათი ფინანსები კონტროლს ექვემდებარება.

პირობებს შორის არის ინფლაციის შენარჩუნება, რომელიც არაუმეტეს 1,5 პროცენტული პუნქტით მაღალია ევროკავშირის სამი საუკეთესო ქვეყნის ინფლაციის მაჩვენებელზე.

ბრიუსელმა, როდესაც ივნისში თანხმობა გასცა, აღნიშნა, რომ ბულგარეთის ინფლაციის საშუალო მაჩვენებელი 2025 წლის აპრილამდე 12 თვის განმავლობაში 2,7% იყო, რაც საჭირო დონეს ოდნავ ჩამორჩება.