ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის (OECD) ანგარიშის თანახმად, რეგიონში პლასტმასის ნარჩენების გაჟონვა სულ მცირე 68%-ით გაიზრდება, რაც ძირითადად სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების ასოციაციის (ASEAN) დაბალი და საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებისა და ჩინეთის მიერ იქნება გამოწვეული.

ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითარების ორგანიზაციის (OECD) მიერ მომზადებული ანგარიშის თანახმად, სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნებში, ასევე ჩინეთში, იაპონიასა და სამხრეთ კორეაში, პლასტმასის ნარჩენების გარემოში გაჟონვა, ეფექტიანი ზომების მიუღებლობის შემთხვევაში, შესაძლოა თითქმის 70%-ით გაიზარდოს.

რეგიონული პლასტმასის მიმოხილვის ანგარიშში ნათქვამია, რომ „შემოსავლებისა და ცხოვრების დონის ზრდასთან ერთად, უფრო ამბიციური პოლიტიკის გაუტარებლობის შემთხვევაში, რეგიონში პლასტმასის გამოყენება 2022 წლის მონაცემებთან შედარებით თითქმის გაორმაგდება“. ანგარიშში ასევე აღნიშნულია, რომ ASEAN-ის წევრ ქვეყნებში პლასტმასის გამოყენების „თითქმის სამმაგი ზრდაა მოსალოდნელი“.

ანგარიშის მიხედვით, პლასტმასის ნარჩენების რაოდენობა გაორმაგდება, ხოლო გარემოში მათი გაჟონვა 68%-ით გაიზრდება. ამ გაჟონვის უდიდესი ნაწილი ASEAN-ის დაბალი და საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებსა და ჩინეთზე მოდის.

რეგიონს „პლასტმასით დაბინძურების ცხელ წერტილად“ მოიხსენიებენ. 2022 წელს 8.4 მილიონი ტონა არასწორად მართული პლასტმასის ნარჩენი გარემოში მოხვდა.

სერიოზული ეკოლოგიური პრობლემა

ანგარიშში ხაზგასმულია, რომ რეგიონში პლასტმასის ნარჩენების რაოდენობა 1990 წლის 10 მილიონი ტონიდან 2022 წელს 113 მილიონ ტონამდე გაიზარდა.

„არაფორმალური და სახიფათო პრაქტიკები, როგორიცაა ღია წვა და ნაგავსაყრელები, კვლავ გრძელდება ASEAN-ის უმეტეს ქვეყანასა და ჩინეთში, განსაკუთრებით კი სოფლად,“ - ნათქვამია ანგარიშში.

პლასტმასის ნარჩენები აბინძურებს მდინარეებსა და ოკეანეებს, რაც სერიოზულ ეკოლოგიურ პრობლემას წარმოადგენს. ამასთანავე, მიკროპლასტმასის ორგანიზმში მოხვედრა საფრთხეს უქმნის როგორც ველურ ბუნებას, ისე ადამიანების ჯანმრთელობას.

ანგარიშის თანახმად, 2050 წლისთვის რეგიონში გარემოში გაჟონვის წლიურმა რაოდენობამ შესაძლოა 14.1 მილიონ ტონას მიაღწიოს, საიდანაც 5.1 მილიონი ტონა მდინარეებში, სანაპირო ზონებსა და ოკეანეებში ჩაიღვრება.

რეგიონის ქვეყნები მნიშვნელოვნად განსხვავდებიან ნარჩენების მართვის შესაძლებლობებით. პლასტმასის გამოყენება, რომელიც 1990 წელს 17 მილიონი ტონა იყო, 2022 წლისთვის 13 ქვეყანაში თითქმის ცხრაჯერ გაიზარდა და 152 მილიონ ტონას მიაღწია.

ვინაიდან რეგიონში გამოყენებული პლასტმასის ნახევარზე მეტის სიცოცხლის ხანგრძლივობა ხუთ წელზე ნაკლებია, მისი დიდი ნაწილი სწრაფად იქცევა ნარჩენად.

ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ამბიციური ზომების მიღებით, როგორიცაა ერთჯერადი პლასტმასის აკრძალვა და გადასახადების დაწესება, შესაძლებელია რეგიონში პლასტმასის გამოყენების 28%-ით შემცირება, გადამუშავების მაჩვენებლის 54%-მდე გაზრდა და არასწორად მართული ნარჩენების რაოდენობის 97%-ით შემცირება.

ამასთანავე, პლასტმასით დაბინძურების წინააღმდეგ საერთაშორისო სავალდებულო ხელშეკრულების შესახებ მოლაპარაკებები სამშაბათს ჟენევაში განახლდა. წინა მოლაპარაკებები, რომელიც გასულ წელს სამხრეთ კორეაში გაიმართა, უშედეგოდ დასრულდა ქვეყნებს შორის პლასტმასის წარმოების შეზღუდვებისა და პლასტმასის ნარჩენების მართვის ღონისძიებების შესახებ უთანხმოების გამო.