Declassifieduk.org-ზე გამოქვეყნებული სტატიის თანახმად, როდესაც ისრაელმა ამ თვის დასაწყისში პალესტინელი ჟურნალისტი, ანას ალ-შარიფი მოკლა, საინფორმაციო სააგენტო „როიტერმა“ გამოაქვეყნა სტატია სათაურით: „ისრაელმა მოკლა Al Jazeera-ს ჟურნალისტი, რომელსაც ჰამასის ლიდერად მიიჩნევდა“.

სტატიაში აღნიშნულია, რომ ეს სათაური შეირჩა იმის მიუხედავად, რომ ალ-შარიფი წარსულში თავად „როიტერისთვის“ მუშაობდა - ის იყო „როიტერის“ გუნდის წევრი, რომელმაც 2024 წელს პულიცერის პრემია მიიღო.

ასეთმა შემთხვევებმა ინტერნეტში რეაქცია გამოიწვია, მაგრამ ასევე შეშფოთება გამოიწვია გავლენიანი გლობალური საინფორმაციო სააგენტოს ზოგიერთ თანამშრომელშიც, რომელიც 1851 წელს ლონდონში დაარსდა და ამჟამად დღეში მილიარდზე მეტი მაყურებელი ჰყავს.

„როიტერის“ რამდენიმე თანამშრომელი Declassified-ს ესაუბრა კომპანიის რედაქტორებსა და ხელმძღვანელობაში არსებულ ისრაელისადმი მიკერძოებაზე. ყველამ, შურისძიების შიშით, ანონიმურად დარჩენა მოითხოვა.

ერთ-ერთმა რედაქტორმა, რომელიც 2024 წლის აგვისტოს გარშემო გადადგა, კოლეგებისთვის გაგზავნილ ელექტრონულ წერილში განაცხადა: „ისრაელ-ჰამასის ომის გაშუქებაზე მუშაობისას მივხვდი, რომ ჩემი ღირებულებები არ ემთხვევა კომპანიის ღირებულებებს.“

წერილში ასევე ნათქვამია: „მე მოვამზადე ანგარიში... და ღია წერილი, რომელიც რამდენიმე კოლეგასთან ერთად გავუგზავნე ხელმძღვანელობას, იმ იმედით, რომ „როიტერი“ ჟურნალისტიკის ფუნდამენტურ პრინციპებს დაიცავდა, მაგრამ ახლა ვხვდები, რომ ნაკლებად სავარაუდოა უმაღლესი ხელმძღვანელობა შეიცვალოს ან თუნდაც შეწყვიტოს კრიტიკის აქტიური ჩახშობა.“

„როიტერის“ კომუნიკაციების უფროსმა დირექტორმა, ჰეზერ კარპენტერმა Declassified-ს განუცხადა, რომ კომპანიას ეს წერილი არასდროს მიუღია.

თუმცა, „როიტერის“ ერთ-ერთმა წყარომ Declassified-ს განუცხადა: „7 ოქტომბრის თავდასხმიდან რამდენიმე კვირაში, „როიტერის“ რამდენიმე ჟურნალისტმა შენიშნა, რომ ისრაელ-ღაზის ომის ჩვენს გაშუქებას ობიექტურობა აკლდა.“

„ამის საპასუხოდ, ჟურნალისტთა ჯგუფმა - სრულ განაკვეთზე მუშაობის პარალელურად - ჩაატარა ფართო შიდა კვლევა, როგორც რაოდენობრივი, ისე თვისებრივი ანალიზის გამოყენებით.“

„მიგნებები საფუძვლად დაედო ღია წერილს, რომელიც შიდა ქსელში გავრცელდა, რათა მომხდარიყო იმ ჟურნალისტების იდენტიფიცირება და დაკავშირება, რომლებიც „როიტერის“ ჟურნალისტური მიდგომის გაძლიერებას უჭერდნენ მხარს ღაზის საკითხთან დაკავშირებით.“

Declassified-ის მიერ ნანახმა შიდა კვლევამ გააანალიზა 499 რეპორტაჟი „ისრაელ-პალესტინის“ ნიშნულით, რომელიც 2023 წლის 7 ოქტომბრიდან 14 ნოემბრამდე გამოქვეყნდა.

კვლევამ გამოავლინა „თანმიმდევრული პატერნი, რომლის მიხედვითაც მეტი რესურსი ეთმობოდა ისრაელელებზე მოქმედი ისტორიების გაშუქებას, ვიდრე პალესტინელებზე მოქმედი ისტორიების“. ანალიზის პერიოდში, ღაზაში 11 000-ზე მეტი პალესტინელი იყო მოკლული, რაც დაახლოებით ათჯერ აღემატებოდა ისრაელის დანაკარგებს.

ღაზის ჯანდაცვის სამინისტროს მონაცემებით, ბოლო დაღუპულთა რიცხვი დაახლოებით 62 000-ს შეადგენს. მოსალოდნელია, რომ რეალური რიცხვები დაახლოებით სამჯერ მეტია.

მათ ასევე დააყენეს საკითხი, თუ რატომ არ აშუქებდა „როიტერი“ უფრო მეტად ექსპერტების ბრალდებებს ისრაელის მიერ ღაზაში გენოციდის ჩადენის შესახებ და ეს შეადარეს სააგენტოს მიდგომას უკრაინაში რუსეთის ქმედებების შესახებ მსგავსი ბრალდებების მიმართ.

ავტორები ასევე ჩიოდნენ: „ტერმინ „პალესტინის“ გამოყენების აკრძალვის ჩვენი არჩევანი მიკერძოების ნათელი მაგალითია... პალესტინა შეიძლება ზოგიერთ დასავლურ ქვეყანაში სახელმწიფოდ არ იყოს აღიარებული, მაგრამ არ არის საჭირო თავი მოვიკატუნოთ, თითქოს ის რეალური ადგილი არ არის.“

„როიტერის“ ხელმძღვანელობამ არ უპასუხა Declassified-ის კითხვებს იმის შესახებ, იქნა თუ არა გათვალისწინებული შიდა კვლევის რომელიმე რეკომენდაცია.

„არაკრიტიკული გაშუქება“

თუმცა, ამ წლის მაისისთვის, სტილის სახელმძღვანელოში გარკვეული ცვლილებების ნიშნები გამოჩნდა, რაც წინა შიდა კრიტიკას ასახავდა.

„როიტერის“ გლობალური საინფორმაციო განყოფილების ხარისხისა და სტილის რედაქტორმა, ჰოვარდ ს. გოლერმა, გააგზავნა ელექტრონული წერილი თემაზე: „როიტერის სტილის განახლება ახლო აღმოსავლეთში კონფლიქტის შესახებ“.

განახლება „როიტერის“ ჟურნალისტებს საშუალებას აძლევს გამოიყენონ სიტყვა „გენოციდი“ ციტირებით, მაგრამ ტერმინი „პალესტინა“ კვლავ შემოიფარგლება „ისტორიულ პალესტინაზე მითითებებით... ანტიკური ხანიდან 1948 წლამდე“.

ტერმინ „გენოციდზე“ შეზღუდვების შემსუბუქების მიუხედავად, Declassified-ის ანალიზმა აჩვენა, რომ 21 ივნისიდან 7 აგვისტომდე „როიტერმა“ თავის გვერდზე „ისრაელი და ჰამასი ომში“ გამოქვეყნებული 300 რეპორტაჟიდან ეს სიტყვა მხოლოდ 14-ში გამოიყენა.

ამის ნაცვლად, ფართოდ გამოიყენებოდა ტერმინები, როგორიცაა „ომი“, „კამპანია“, „კონფლიქტი“, „ესკალაცია“ და „თავდასხმა“.

როდესაც გენოციდი იყო ნახსენები, ის თითქმის ყოველთვის ისრაელის უარყოფასთან ერთად იყო წარმოდგენილი - პრაქტიკა, რომელიც არ გამოიყენება სხვა მეომარი მხარეების მიმართ, როგორიცაა სუდანში არაბთა გაერთიანებული საამიროების მიერ მხარდაჭერილი სწრაფი მხარდაჭერის ძალები ან რუსეთი.

ღაზის გენოციდისა და კაცობრიობის წინააღმდეგ სხვა დანაშაულების გაშუქებაში არსებული ორმაგი სტანდარტი შიდა პერსონალის მიერ ზემოხსენებულ კვლევაში იყო აღნიშნული.

ახლო აღმოსავლეთის ისტორიის ექსპერტმა, დოქტორმა ასალ რადმა, რომელიც სოციალურ მედიაში ცნობილია როგორც „სათაურების მაკორექტირებელი“, Declassified-ს განუცხადა: „თქვენ მიერ აღნიშნული პატერნი ფაქტობრივად გენოციდის უარყოფაა.“

„მიუხედავად იმისა, რომ ადამიანის უფლებათა ექსპერტებსა და საერთაშორისო ინსტიტუტებს შორის არსებობს კონსენსუსი, რომ ისრაელი გენოციდს სჩადის, „როიტერი“ ისრაელის სისასტიკეს ღაზაში წარმოაჩენს, როგორც მიმდინარე „ომის“ ან „სამხედრო კამპანიის“ ნაწილს, ნაცვლად იმისა, რომ მას გენოციდი უწოდოს“, - თქვა მან.

გოლერის ელექტრონულ წერილში მოყვანილი იყო ციტატები სტილის სახელმძღვანელოს სექციებიდან სათაურით „ღაზის ომი (2023-დღემდე)“ და „უფრო ფართო კონტექსტი“, რომლებიც დეტალებს ძირითადად ისრაელის პერსპექტივიდან გვაწვდიდა.

Declassified-ის მიერ ნანახი განახლებული სექციები არ შეიცავს კრიტიკულ დეტალებს, როგორიცაა აშშ-ისა და ისრაელის როლი ცეცხლის შეწყვეტის მოლაპარაკებების საბოტაჟში.

მათ სრულად გამოტოვეს ისრაელის უკანონო დასახლებების კოლონიალიზმი და აპართეიდი და მნიშვნელოვნად არასრულად გააშუქეს პალესტინაში განადგურების მასშტაბი.

მაგალითად, 27 მაისის სახელმძღვანელოს განახლება არ ახსენებს The Lancet-ის დასკვნას: „არ არის გამორიცხული, რომ ღაზაში მიმდინარე კონფლიქტს 186 000 ან მეტი სიკვდილი მიეწეროს.“

განახლება ასევე უგულებელყოფს იმ ფაქტს, რომ ღაზა 1861 წლის აშშ-ის სამოქალაქო ომის შემდეგ ჟურნალისტებისთვის ყველაზე მომაკვდინებელ კონფლიქტურ ზონად იქცა.

გასული წლის აგვისტოში, გაეროს ადამიანის უფლებათა ყოფილმა იურისტმა, კრეიგ მოხიბერმა Mondweiss-ისთვის დაწერა: „სრულიად დაუჯერებელია იმის თქმა, რომ დასავლურმა მედიაკომპანიებმა არ იციან ადგილზე არსებული რეალობა და რას აკეთებენ მის დასამალად“.

„მათ გააკეთეს შეგნებული არჩევანი, რათა დაემალათ გენოციდი თავიანთი აუდიტორიისგან, სისტემატურად მოახდინეს პალესტინელი მსხვერპლების დეჰუმანიზაცია და დაიცვეს ისრაელელი დამნაშავეები პასუხისმგებლობისგან.“

უფრო ცოტა ხნის წინ, მაისში, ისრაელელმა ჟურნალისტმა, გიდეონ ლევიმ Haaretz-ისთვის დაწერა: „გაბედულ, წესიერ მედიას შეეძლო ამ სამხედრო ოპერაციის თავიდან აცილება, მაგრამ ჩვენ ასეთი თითქმის არ გვყავს.“

„როიტერის“ წარმომადგენელმა Declassified-ს განუცხადა, რომ მათ სჯერათ, რომ მათი გაშუქება „სამართლიანი და მიუკერძოებელია Thomson Reuters-ის ნდობის პრინციპების შესაბამისად“.

„როგორც ბევრ სხვა რედაქციაში, ჩვენი ომის გაშუქებაც ახლოდან შემოწმდა, მათ შორის ჩვენივე ჟურნალისტების მიერ, და ჩვენ მივიღეთ უკუკავშირი მრავალი წყაროდან“.