Paqja e arritur në Dejton nuk i zgjidhi përfundimisht të gjitha sfidat e rajonit, por hapi derën për një të ardhme më të mirë, tha kryeministri kroat Andrej Plenkoviq të hënën.
Me rastin e 30-vjetorit të nënshkrimit të Marrëveshjes së Dejtonit, kryeministri kroat Andrej Plenkoviq mori pjesë në sesionin pranveror të Asamblesë Parlamentare të NATO-s në qytetin amerikan të Dejtonit, vendi ku përfundoi lufta më e ashpër në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore në vitin 1995.
"Është një nder i madh për mua të jem këtu, në një qytet që është bërë simbol i paqes. Marrëveshja e Dejtonit shënoi fundin e konfliktit më shkatërrues në Evropë që nga viti 1945", tha Plenkoviq, duke shprehur gjithashtu ngushëllime për vdekjen e kongresmenit Gerald Connolly, ish-president i Asamblesë Parlamentare të NATO-s.
Plenkoviq iu referua gjithashtu luftës aktuale në Ukrainë, të cilën e quajti një pushtim brutal rus dhe e dënoi atë me fjalët më të ashpra. Ai theksoi se Kroacia e di mirë se çfarë do të thotë të luftosh për liri dhe paqe, sepse vetë ishte viktimë e agresionit në vitet 1990, por edhe një lojtare aktive në vendosjen e paqes në rajon.
"Po ju flas si kryeministër i një vendi që mbrojti territorin e tij gjatë viteve 1990, por gjithashtu luajti një rol kyç në ndërtimin e paqes përtej kufijve të tij. Kroacia ishte aleati i parë i Bosnjë e Hercegovinës në rrugën e saj drejt pavarësisë", theksoi Plenkoviq. Ai kujtoi se kroatët në BeH, si një nga tre popujt përbërës, mbështetën referendumin për pavarësi në vitin 1992, pavarësisht bojkotit të popullsisë serbe. Më 7 prill të atij viti, Kroacia, së bashku me Shtetet e Bashkuara, njohën Bosnjë e Hercegovinën dhe hapën një ambasadë në Sarajevën e rrethuar, edhe pse vetë kishte pushtuar pjesë të territorit të saj.
“Gjatë luftës, ne ofruam strehim për pothuajse 700.000 refugjatë nga BeH-ja, ndërsa njëkohësisht u kujdesëm për gjysmë milioni persona të zhvendosur brenda Kroacisë”, tha Plenkoviq, duke kujtuar se e gjithë ndihma ushtarake dhe humanitare për BeH-në mbërriti ekskluzivisht përmes territorit kroat. Duke folur për konfliktin tragjik të brendshëm midis kroatëve dhe boshnjakëve në vitin 1993, Plenkoviq theksoi se Kroacia megjithatë vazhdoi të ofronte ndihmë dhe punoi për ta ripërtërirë aleancën.
“Së bashku me Uashingtonin dhe Ankaranë, ne ndihmuam në përfundimin e konfliktit dhe në nënshkrimin e Marrëveshjes së Uashingtonit në mars të vitit 1994, e cila krijoi një front të përbashkët politik dhe ushtarak për mbrojtjen e Bosnjë e Hercegovinës”, tha ai.
Plenkoviq kujtoi operacionet kryesore të përbashkëta ushtarake të Ushtrisë Kroate, Ushtrisë së BeH dhe HVO-së gjatë vitit 1995 që ndryshuan rrjedhën e luftës, përfshirë çlirimin e Bihaçit dhe operacione të tjera që e detyruan udhëheqjen e atëhershme serbe të hynte në negociata paqeje.
“Ajo trazirë bëri të mundur nënshkrimin e Marrëveshjes së Paqes së Dejtonit në dhjetor 1995. Por, nuk duhet ta harrojmë lëshimin strategjik të Kroacisë, e cila, në marrëveshje me Uashingtonin, u tërhoq nga më shumë se 2.500 kilometra katrorë territor të çliruar në Bosnjën perëndimore, me qëllim arritjen e ekuilibrit territorial dhe mundësimin e paqes”, tha Plenkoviq dhe përfundoi:
"Kroacia mbetet plotësisht e përkushtuar për ta ruajtur kornizën e Dejtonit dhe stabilitetin e BeH-së. Ne e dimë se sapo të arrihet paqja, ajo duhet të mbrohet me vendosmëri, dialog dhe partneritet."
