Najwyższy organ bezpieczeństwa Iranu musi podjąć ostateczną decyzję w sprawie zamknięcia Cieśniny Ormuz – poinformowała w niedzielę irańska telewizja, po tym jak parlament rzekomo poparł ten krok w odpowiedzi na amerykańskie ataki na kilka irańskich obiektów nuklearnych.

Poniżej znajdują się szczegóły dotyczące cieśniny:

Czym jest Cieśnina Ormuz?

Cieśnina znajduje się między Omanem a Iranem i łączy Zatokę Perską na północy z Zatoką Omańską na południu oraz Morzem Arabskim dalej na południe. W najwęższym miejscu ma szerokość 33 km, a pas żeglugowy w każdym kierunku wynosi zaledwie 3 km.

Dlaczego jest ważna?

Około jednej piątej światowego zużycia ropy naftowej przepływa przez tę cieśninę.

Według danych firmy analitycznej Vortexa, od początku 2022 roku do ubiegłego miesiąca przez cieśninę przepływało dziennie od 17,8 do 20,8 milionów baryłek ropy, kondensatu i paliw.

Członkowie OPEC, tacy jak Arabia Saudyjska, Iran, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Kuwejt i Irak, eksportują większość swojej ropy przez cieśninę, głównie do Azji.

ZEA i Arabia Saudyjska próbują znaleźć alternatywne trasy omijające cieśninę. Według amerykańskiej Agencji Informacji Energetycznej, w czerwcu ubiegłego roku dostępne było około 2,6 miliona baryłek dziennie niewykorzystanej przepustowości istniejących rurociągów w ZEA i Arabii Saudyjskiej, które mogłyby ominąć Ormuz.

Katar, jeden z największych eksporterów skroplonego gazu ziemnego na świecie, wysyła niemal cały swój LNG przez cieśninę.

Piąta Flota USA, stacjonująca w Bahrajnie, jest odpowiedzialna za ochronę żeglugi handlowej w tym regionie.

Historia napięć

W 1973 roku producenci ropy naftowej z krajów arabskich, na czele z Arabią Saudyjską, nałożyli embargo naftowe na zachodnich sojuszników Izraela w wojnie z Egiptem.

Podczas gdy w tamtym czasie głównymi odbiorcami ropy z krajów arabskich były państwa zachodnie, obecnie głównym odbiorcą ropy OPEC jest Azja.

Stany Zjednoczone w ciągu ostatnich dwóch dekad ponad dwukrotnie zwiększyły produkcję płynnych paliw naftowych i z największego importera ropy na świecie stały się jednym z czołowych eksporterów.

Podczas wojny iracko-irańskiej w latach 1980-1988 obie strony próbowały zakłócić eksport przeciwnika w tzw. wojnie tankowców.

W lipcu 1988 roku amerykański okręt wojenny zestrzelił irański samolot pasażerski, zabijając wszystkich 290 osób na pokładzie. Waszyngton twierdził, że był to wypadek, podczas gdy Teheran uznał to za celowy atak.

W styczniu 2012 roku Iran zagroził zablokowaniem cieśniny w odpowiedzi na sankcje USA i Europy.

W maju 2019 roku cztery statki – w tym dwa saudyjskie tankowce – zostały zaatakowane u wybrzeży ZEA, poza Cieśniną Ormuz.

Trzy statki, dwa w 2023 roku i jeden w 2024 roku, zostały przejęte przez Iran w pobliżu lub w samej Cieśninie Ormuz. Niektóre z tych przejęć miały miejsce po tym, jak USA zajęły tankowce związane z Iranem.