Rusiyä Ukrainanıñ tön’yaq-könçığışındağı Sumi töbägendä urnaşqan Basivka awılın qulğa töşerüen häm cirlektä bik küp toraq punktta Ukraina berleklären nişanğa aluın citkerde.
Rusiyä-Ukraina suğışı 2 yıldan artıq däwam itä. Kiyev 2023nçe yılnıñ avgustında meñnärçä ğaskäriyen çik aşa Rusiyäneñ Kursk töbägenä cibärgän ide. Tik axırğı aylardağı rus berlekläreneñ höcümnäre alarnıñ kübesen Kurskidan qısrıqlap çığardı.
Rusiyä däwlät başlığı Vladimir Putin çik buyında bufer mäydan buldıru kiräklegen küp tapqırlar äytkän ide.
Rusiyä saqlanu ministrlığı Basivka awılınıñ qulğa töşerelüen häm Sumi töbägendä 12 ayırım noqtada Ukraina köçlären bärülären citkerde. Monnan tış, Gornal, Guyevo häm Oleşnya şikelle Rusiyä êçendäge toraq punktlarda urnaşqan Ukraina berleklären çigendergännär.
Pro-Ukraina DeepState suğış kartası Ukraina köçläreneñ Räsäy territoriäseneñ yaqınça 63 kvadrat kilometrın (24 kvadrat mil) kontrol itüen kürsätä. Bu san uzğan yıl Kiev belän belderelgän 1,400 kvadrat kilometrdan kim.
DeepState mäğlümatlarına qarağanda, çik buyındağı tağın 81 kvadrat kilometr territoriä, şul isäptän Basivka, "bilgesez kontrol" dip sanala.
Räsäy xäzer Ukraina territoriäseneñ yaqınça 1/5 öleşen kontrol itä, şul isäptän 2014 yılda anneksiälängän Qırım häm Räsäy üzeneñ öleşe dip iğlan itkän dürt töbäkneñ küpçelek öleşlären. Läkin bu däğwalar küpçelek illär tarafınnan tanılmıy.
Räsäy xäzer Qırımnıñ barlıq öleşen, Luhansknıñ diyarlek barısın, häm Donetsk, Zaporoje häm Xerson ölkäläreneñ 70 protsenttan artıq öleşen kontrol itä. Şulay uq, Xarkov ölkäseneñ ber öleşen dä üz kontrolendä tota.
Kontrol’ kemdä?
Suğışnıñ barışın köndälek küzätüçe Ukraina yaqlı “DeepState” kartasına qarağanda, Ukraina xäzerge waqıtta Rusiyä territoriyäsendä yaqınça 63 kvadrat kilometr mäydannı kontrol’ itä. Bu san, Kiyevnıñ uzğan yıl beldergän 1400 kvadrat kilometrı belän çağıştırğanda, zur külämdä kimegän.
Çik buyında urın alğan häm aralarında Basivka da bulğan 81 kvadrat kilometrlıq mäydan isä “konttrol’ xäle bilgele bulmağan” cirlek bularaq bilgelänä.
Rusiyä xäzerge waqıtta Ukraina territoriyäseneñ yaqınça biştän bersen qulında tota. Bu cirlär arasında 2014nçe yılda annekśiyälängän Qırım belän Luganski tulısınça diyärlek, Doneśk, Zaporoj’ye häm Xerson töbäkläreneñ 70%tan kübräge urın ala. Monnan tış, Xar’kov töbägeneñ dä keçkenä ber öleşe Rusiyä kontrolendä.
